Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

àncis , avb: ansis, antis 1, àntzias, antzis Definitzione foedhu chi s'impreat po inditare unu cambiamentu, una diferéntzia Sinònimos e contràrios antisbèni Frases epuru una cosa lis mancaiat, àntzias sa menzus die de s'annu lis mancaiat ◊ dàemi custu… antzis cudhu! ◊ ispeta… antzis, bae! ◊ antis ti agiungo, e cremi, amigu meu, sa fide bona durat cantu e Deu! (P.P.Pintore)◊ at tentu atrus cincu fílgius, ansis fílgias, totu féminas Sambenados e Provèrbios smb: Ancis Ètimu ltn. ante Tradutziones Frantzesu au contraire Ingresu in fact, or better still Ispagnolu más bien, es más Italianu anzi Tedescu im Gegenteil.

antisbèni , avb: antzilvene Sinònimos e contràrios ancis Frases antzilvene calcuna assàlciat fena a nois! Ètimu spn. antes bien Tradutziones Frantzesu au contraire, plûtot Ingresu in fact, or better still Ispagnolu más bien Italianu anzi Tedescu im Gegenteil.

arregonàre , vrb Sinònimos e contràrios arrampedhai, arrennoare Tradutziones Frantzesu être contraire Ingresu to be reluctant Ispagnolu ser reacio Italianu èssere ritróso Tedescu widerwillig sein.

cóghi , avb, cng: ecoghi Definitzione co + chi = eco chi…, ma nau in su sensu de ma, a su contràriu / coghi de… = a su postu de…, intramus de… Frases nachi andhaia a su cúmbidu de s'amigu: coghi fit totu zente aferta e no bi so andhadu ◊ ocannu in s'àrdia podia lòmpere su primu: coghi apo tentu istrobbu e no bi apo curtu (G.Ruju)◊ creio de èssere solu: coghi fimus in duos ◊ podiat sanare: coghi no at leadu meighina ◊ Deus nostru su chi cheret lu faghet: sos ídulos, coghi, sunt prata e oro 2. coghi de sighire a s'ala de nanti leat a dereta ◊ coghi de resare, sos pisedhos ant sonadu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu au contraire, mais Ingresu instead, unfortunately Ispagnolu por el contrario Italianu purtròppo, invéce Tedescu leider, dagegen.

contràriu , agt, nm, avb: cuntràriu Definitzione chi est contra a calecuna cosa o a ccn.; chi faet male, chi noghet; css. cosa, persona o atzione chi andhat o fortzat a s'àtera bandha de su chi unu bolet; chi o cosa chi est a s'àtera bandha, de àteru betu deunudotu Sinònimos e contràrios arrevésciu, deghésciu, traessu | ctr. favorile 1 / guale, matessi Maneras de nàrrere csn: prèndhere, tènnere, leare a funes contràrias = cun funes chi tirant cale a un'ala e cale a s'àtera; essire in c. a unu = nàrrere cosa a gàrrigu, chi no li daet resones Frases pro bínchere su fogu fuidu li ant postu fogu contràriu ◊ custa meighina ti est contrària, pro su male chi zughes ◊ sa cosa chi ses manighendhe ti est contrària ◊ a su tzigante lu sont ghiranne presu a funes contràrias ◊ si sezis contràrios bois, custu no lu faghimus ◊ si issos mi sunt contràrios no poto isperare s'azudu issoro ◊ caminendhe in s'istrada ti che ses dadu a s'ala contrària 2. no podes a su matessi tempus chèrrere una cosa e su contràriu ◊ ti mustrant su chi andhat bene e faghes a su contràriu! ◊ niedhu est su contràriu de biancu, malu de bonu, légiu de bellu Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu contraire Ingresu contrary Ispagnolu contrario, hostil, inverso Italianu contràrio, ostile, oppósto, rovèscio, invèrso Tedescu umgekehrt, feindlich, entgegengesetzt.

ecóghi , cng: coghi Definitzione eco + chi, ma nau in su sensu de ma, a su contràriu Sinònimos e contràrios addèaghi! / imbecis Frases tue pessaias chi fit a lu fàghere, ecoghi nono, mih! ◊ tiat pàrrere brulla, ecoghi est abberu! ◊ mi che tia èssere essidu a ziru, ecoghi bisonzo in domo e abbarro! Tradutziones Frantzesu mais, au contraire Ingresu but, instead Ispagnolu pero, mas, en cambio Italianu ma, invéce Tedescu sondern.

insàmus , prep, cng, avb: antamas, intàmada, intamas, intambus, intamen, intames, intamis, intamu, intemes, intomas, intramus Definitzione coment’e prep. e cng. giaet s'idea de unu càmbiu, de fàere, o pònnere o nàrrere una cosa a su postu de un'àtera; podet giare fintzes s'idea de àteru, cosa in prus Sinònimos e contràrios annotamala, imbecis, tamen* / assora, inciandus / annotamala Frases intamas de sa manu iat artziau su pei ◊ dispraxit a sa genti manna puru, intamis de a is pipius isceti ◊ no si fidaiat mancu de sos ojos suos intrames de sos ojos anzenos ◊ immoi is crabas no dhas faint caminai mancu a dedí insamus de a denoti 2. intamen de ndi dhi bèniri gosu dhi fiat abarrau unu sentidu de isbuidori ◊ si abbaidaiant a ógiu tortu, intames de si faedhare ◊ mancu abba dhi at dadu, intomas de dhi dare dinari!◊ intemes de las iscríere, sas cantones, si las at registradas 3. de custu intamas sos ambassadores no ndhe faedhant (G.Sanna)◊ intamis, una fémina si est acostada a su tziu po dhu preguntai Tradutziones Frantzesu au lieu de, au contraire Ingresu instead of, on the contrary Ispagnolu en vez de, en lugar de Italianu invéce di, anziché Tedescu statt.

puriósu , agt Definitzione nau de ccn., chi tenet aburia, cosa in contràriu Sinònimos e contràrios contràriu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu contraire, adverse Ingresu contrary Ispagnolu contrario, adverso Italianu contràrio, avvèrso Tedescu entgegengesetzt, widrig.