acragallài , vrb: acrogallae, acrogogliai, acrogolliare Definitzione fàere a cragallu, a bisura de cragallu, acancarronau; betare apare animales, fàere a chedha Sinònimos e contràrios acrocoedhare, atuturae, igragalare / assortí Maneras de nàrrere csn: folla acragallada = atuturada de maladia, cun is orus acostaus a sa cora mesana; unga acragallada = inconchedhada in sa punta, russa e tosta, de abbatigare sa conca de su pódhighe; manu acragallada = retesa, serrada, cun sos pódhighes chi no bi istirant 2. seu abarrau tropu tempus crocau in ciú letu: che folla arruta seu acragallau (S.Diana)◊ ma càstia ita cosa: cussu cerpiu comenti passat asuta de su pilloncu acragallat sa folla de s'aràngiu! 3. is picinnedhos si funt acrogolliaos a su ciu ci est bennenno sa figamorisca Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rouler en cornet Ingresu to crumple up Ispagnolu estrujar Italianu accartocciare Tedescu zusammenrollen.
atuturàe , vrb: atuturare, atuturrare Definitzione fàere a unu túturu (o a unu tuturru) e, po cussu etotu, atzirbisonare Sinònimos e contràrios abballonare, acrocoedhare, allomborae, ammurigonai, arrombulonai, arruedhulare, imboligare / ammuntonae / acragallai / aturedhare 1 | ctr. ispàlghere Frases sas berbeghes si sunt atuturadas comente ant intesu cussa traghidada ◊ pèsache custa camisa prantzada, sinono si atúturat torra! ◊ sos cartzones sunt totu atuturados ◊ si atuturrat preguntèndhesi a chie isse aiat dadu impitzu ◊ no atútures su pabilu ca mi serbit a iscríere! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rouler en cornet Ingresu to crumple up Ispagnolu abarquillarse, enroscarse Italianu accartocciare Tedescu zusammenrollen.
pabilòte, pabilòto, pabilòtu , nm: pabiroto, pabirotu, paperotu, pibirotu Definitzione genia de imbodhigu de paperi, imbodhigadura tundha e a punta a una bandha; cosa posta imbodhigada in paperi o cosas deasi; fintzes una genia de lantiedha chi s'ingollet in manu in crufessone a denote Sinònimos e contràrios cdh. papirotu Maneras de nàrrere csn: fai a p. = impaperotai; faisí a p. = fàgheresi a unu túturu, aggatadu; còiri a p. (es. su sparau) = imbudhiau cun su cundimentu aintru e postu in su fogu (fintzas asuta de su cinixu budhiu) Frases milliones cherent, a pabilotes! ◊ dhi at donau unu paperotu de cunfitura ◊ at comporau unu paperotedhu de tragea ◊ ispódhiat unu paperi e agò ndi pigat unu paperotedhu piticadhedhu ◊ dhui at una scosciura de pibirotus Ètimu ctl. paperot Tradutziones Frantzesu cornet Ingresu cornet Ispagnolu cucurucho Italianu cartòccio Tedescu Tüte.