abballonàre , vrb Definitzione
fàghere a ballones (nadu fintzas de sa pasta cariada faghindhe a panes pro tèndhere: sestare su pane)
Sinònimos e contràrios
abballai,
allorumare,
arrombulonai,
arruedhulare,
atuturae,
imbodhiai
| ctr.
ilboligare,
isòlbere
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
envelopper,
rouler,
enrouler
Ingresu
to roll
Ispagnolu
envolver,
arrollar
Italianu
invòlgere,
arrotolare
Tedescu
einpacken,
zusammenrollen.
acragallài , vrb: acrogallae,
acrogogliai,
acrogolliare Definitzione
fàere a cragallu, a bisura de cragallu, acancarronau; betare apare animales, fàere a chedha
Sinònimos e contràrios
acrocoedhare,
atuturae,
igragalare
/
assortí
Maneras de nàrrere
csn:
folla acragallada = atuturada de maladia, cun is orus acostaus a sa cora mesana; unga acragallada = inconchedhada in sa punta, russa e tosta, de abbatigare sa conca de su pódhighe; manu acragallada = retesa, serrada, cun sos pódhighes chi no bi istirant
2.
seu abarrau tropu tempus crocau in ciú letu: che folla arruta seu acragallau (S.Diana)◊ ma càstia ita cosa: cussu cerpiu comenti passat asuta de su pilloncu acragallat sa folla de s'aràngiu!
3.
is picinnedhos si funt acrogolliaos a su ciu ci est bennenno sa figamorisca
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rouler en cornet
Ingresu
to crumple up
Ispagnolu
estrujar
Italianu
accartocciare
Tedescu
zusammenrollen.
arruedhulàre , vrb Definitzione
fàere a ruédhula
Sinònimos e contràrios
abballonare,
allomborae,
arrombulonai,
atuturae,
imboligare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rouler,
enrouler
Ingresu
to roll
Ispagnolu
enrollar
Italianu
arrotolare
Tedescu
zusammenrollen.
atuturàe , vrb: atuturare,
atuturrare Definitzione
fàere a unu túturu (o a unu tuturru) e, po cussu etotu, atzirbisonare
Sinònimos e contràrios
abballonare,
acrocoedhare,
allomborae,
ammurigonai,
arrombulonai,
arruedhulare,
imboligare
/
ammuntonae
/
acragallai
/
aturedhare 1
| ctr.
ispàlghere
Frases
sas berbeghes si sunt atuturadas comente ant intesu cussa traghidada ◊ pèsache custa camisa prantzada, sinono si atúturat torra! ◊ sos cartzones sunt totu atuturados ◊ si atuturrat preguntèndhesi a chie isse aiat dadu impitzu ◊ no atútures su pabilu ca mi serbit a iscríere!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rouler en cornet
Ingresu
to crumple up
Ispagnolu
abarquillarse,
enroscarse
Italianu
accartocciare
Tedescu
zusammenrollen.
atuturighedhàre , vrb Definitzione
fàere a unu tuturedhu istrintu istrintu, cracu (nau de orrobba o àteru deasi)
Sinònimos e contràrios
atuturae
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
froisser,
chiffonner
Ingresu
to crumple up
Ispagnolu
abarquillarse,
enroscarse
Italianu
accartocciare,
contrarre
Tedescu
zusammenrollen,
zusammenziehen.
imbrortzinàre, imbroscinàre , vrb: imbrossinare,
imbrossinzare,
imbrossulare,
imbruscinai,
imbrutzinare,
imbusciai 1 (im-bu-sci-a-i)
imbussinare,
immussinare Definitzione
pònnere e orrumbulare in terra a longu a longu, trisinare in terra o, segundhu ite, in istrégiu cun calecuna cosa (es. farra) totu furriandho a dónnia bandha po fàere apicigare sa farra o àteru; fintzes su si fichire in calecuna chistione; nau a briga a fémina, crocare cun ómine / imbusciai su pipiu = pònnere sa criadura subra de s’artare de sa capella ue est coladu su Corpus de Cristos
Sinònimos e contràrios
imbrotulare,
isterrigare
/
imbusciae
Frases
su cumassu modhiatu pro no si apitzigare s'imbrórtzinat in sa farina ◊ s'àinu s'imbússinat in terra ◊ dèu arruiu imbrusciendi is peis in su pruini ◊ su cuadhu iscapu s'imbrúscinat in s'anea ◊ s'imbolat in s'istoja e s'imbrossinzat ◊ fint imbroscinados in su ludrau ◊ apo passadu sa die imbrutzinadu in terra ◊ s'est imbussinau in mesu de su nie
2.
totu custu cambiamentu, a parri miu tui ti ses imbruscinau in calincuna porcheria (Lai)
3.
prinza ses? cherzo ischire cun chie ti ses imbussinada!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rouler
Ingresu
to roll (over and over)
Ispagnolu
revolcarse
Italianu
avvoltolare,
voltolare
Tedescu
zusammenrollen,
wälzen.