abballonàre , vrb Definition
fàghere a ballones (nadu fintzas de sa pasta cariada faghindhe a panes pro tèndhere: sestare su pane)
Synonyms e antonyms
abballai,
allorumare,
arrombulonai,
arruedhulare,
atuturae,
imbodhiai
| ctr.
ilboligare,
isòlbere
Etymon
srd.
Translations
French
envelopper,
rouler,
enrouler
English
to roll
Spanish
envolver,
arrollar
Italian
invòlgere,
arrotolare
German
einpacken,
zusammenrollen.
acragallài , vrb: acrogallae,
acrogogliai,
acrogolliare Definition
fàere a cragallu, a bisura de cragallu, acancarronau; betare apare animales, fàere a chedha
Synonyms e antonyms
acrocoedhare,
atuturae,
igragalare
/
assortí
Idioms
csn:
folla acragallada = atuturada de maladia, cun is orus acostaus a sa cora mesana; unga acragallada = inconchedhada in sa punta, russa e tosta, de abbatigare sa conca de su pódhighe; manu acragallada = retesa, serrada, cun sos pódhighes chi no bi istirant
2.
seu abarrau tropu tempus crocau in ciú letu: che folla arruta seu acragallau (S.Diana)◊ ma càstia ita cosa: cussu cerpiu comenti passat asuta de su pilloncu acragallat sa folla de s'aràngiu!
3.
is picinnedhos si funt acrogolliaos a su ciu ci est bennenno sa figamorisca
Etymon
srd.
Translations
French
rouler en cornet
English
to crumple up
Spanish
estrujar
Italian
accartocciare
German
zusammenrollen.
arruedhulàre , vrb Definition
fàere a ruédhula
Synonyms e antonyms
abballonare,
allomborae,
arrombulonai,
atuturae,
imboligare
Etymon
srd.
Translations
French
rouler,
enrouler
English
to roll
Spanish
enrollar
Italian
arrotolare
German
zusammenrollen.
atuturàe , vrb: atuturare,
atuturrare Definition
fàere a unu túturu (o a unu tuturru) e, po cussu etotu, atzirbisonare
Synonyms e antonyms
abballonare,
acrocoedhare,
allomborae,
ammurigonai,
arrombulonai,
arruedhulare,
imboligare
/
ammuntonae
/
acragallai
/
aturedhare 1
| ctr.
ispàlghere
Sentences
sas berbeghes si sunt atuturadas comente ant intesu cussa traghidada ◊ pèsache custa camisa prantzada, sinono si atúturat torra! ◊ sos cartzones sunt totu atuturados ◊ si atuturrat preguntèndhesi a chie isse aiat dadu impitzu ◊ no atútures su pabilu ca mi serbit a iscríere!
Etymon
srd.
Translations
French
rouler en cornet
English
to crumple up
Spanish
abarquillarse,
enroscarse
Italian
accartocciare
German
zusammenrollen.
atuturighedhàre , vrb Definition
fàere a unu tuturedhu istrintu istrintu, cracu (nau de orrobba o àteru deasi)
Synonyms e antonyms
atuturae
Etymon
srd.
Translations
French
froisser,
chiffonner
English
to crumple up
Spanish
abarquillarse,
enroscarse
Italian
accartocciare,
contrarre
German
zusammenrollen,
zusammenziehen.
imbrortzinàre, imbroscinàre , vrb: imbrossinare,
imbrossinzare,
imbrossulare,
imbruscinai,
imbrutzinare,
imbusciai 1 (im-bu-sci-a-i)
imbussinare,
immussinare Definition
pònnere e orrumbulare in terra a longu a longu, trisinare in terra o, segundhu ite, in istrégiu cun calecuna cosa (es. farra) totu furriandho a dónnia bandha po fàere apicigare sa farra o àteru; fintzes su si fichire in calecuna chistione; nau a briga a fémina, crocare cun ómine / imbusciai su pipiu = pònnere sa criadura subra de s’artare de sa capella ue est coladu su Corpus de Cristos
Synonyms e antonyms
imbrotulare,
isterrigare
/
imbusciae
Sentences
su cumassu modhiatu pro no si apitzigare s'imbrórtzinat in sa farina ◊ s'àinu s'imbússinat in terra ◊ dèu arruiu imbrusciendi is peis in su pruini ◊ su cuadhu iscapu s'imbrúscinat in s'anea ◊ s'imbolat in s'istoja e s'imbrossinzat ◊ fint imbroscinados in su ludrau ◊ apo passadu sa die imbrutzinadu in terra ◊ s'est imbussinau in mesu de su nie
2.
totu custu cambiamentu, a parri miu tui ti ses imbruscinau in calincuna porcheria (Lai)
3.
prinza ses? cherzo ischire cun chie ti ses imbussinada!
Etymon
srd.
Translations
French
rouler
English
to roll (over and over)
Spanish
revolcarse
Italian
avvoltolare,
voltolare
German
zusammenrollen,
wälzen.