acicài, acicàre , vrb: antzicai, assicai, assicare, assicari, atzicai, atzicare Definitzione pigare assíchidu, tènnere o fàere assuconu Sinònimos e contràrios aliventare, apramare, asciuconare, asciustrare, apundhorare, aterrighinare, arviai, ilgirare, ispramai, isprauriri, istrementire, isturdinare Maneras de nàrrere csn: a. de o po ccn. cosa; acicaisí a morti = meda, de ndhe mòrrere; èssiri nàsciu atzicau = si narat de chie est sempre atontadu, sempre pessendhe a crabas Frases dhus connòsciu bèni, ita genti funt, ma no tocat a si ndi atzicai! ◊ mi ndi seu assicau! ◊ dòngiu cropus a sa gàbbia po ndi dha fai assicari e po dh'atrudiri, a sa papagalledha ◊ iscieis ca si ndi podit antzicai, candu est dormida?! 2. torret su sàmbene a chie est assicau! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu effrayer Ingresu to frighten Ispagnolu asustar Italianu spaventare Tedescu erschrecken.
adumbrài, adumbràre , vrb: aumbrare Definitzione tímere, fàere a tímere meda, fàere o pigare assíchidu Sinònimos e contràrios abbabbarrotai, addojare, arreselai, assuconare, assumbrae, impupuridhare, isumbrare, umbrai / timire Frases s'àinu, comente fit colendhe at bidu una pupa e si est aumbradu ◊ sa malasorte de sos àteros calchi bolta ti tocat intro e ti aumbrat sa mente ◊ che crapola aumbrada de canes de catza curriat a sa tzeca 2. si ti ponzo manu a fuste ti aumbro! 3. apo aumbradu de no m'iscobiare Ètimu ltn. ad umbrare Tradutziones Frantzesu effrayer Ingresu to frighten Ispagnolu asustar, asustarse Italianu spaventare, spaventarsi Tedescu erschrecken, scheuen.
alvinàre , vrb: avrinare Definitzione pigare frina (ingòllere cosa mala), zúghere sos bundhos, ispramare, pigare assíchidu malu Sinònimos e contràrios acicai, arviai, spramai Frases e fintzas custu séculu avrinadu in nues de fumu abboghinendhe iscràdiat in sos fundhales grogos de s'última mania (L.Mele) 2. su pisedhu, asciuconadu malamente, che fit cúrridu avrinendhe a coas de sa mama ◊ sa morte los at fatos avrinare: che los at dados suta unu càmiu ◊ timia che a sa frea e mi ponia a cúrrere avrinadu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu effrayer Ingresu to frighten, to be obsessed Ispagnolu espantar, estar obseso Italianu spaventare, èssere ossèsso Tedescu erschrecken, besessen sein.
apantaviàre , vrb Definitzione fàere a tímere meda, pigare assíchidu Sinònimos e contràrios apantejare, apramare, apupurrare, asciuconare, asciustrare, aterrighinare, ispramai, istrementire, isturdinare Frases faghent tzocos e sonos chi apantàviant totu sos de sa leada ◊ bidindhe a Maria Intaulada si sunt apantaviados totu Tradutziones Frantzesu effrayer Ingresu to frighten heavily Ispagnolu aterrorizar Italianu intimorire forteménte Tedescu verängstigen.
asciustràre , vrb: assustai, assustare, assustrae, assustrai, assustrare, assustrari Definitzione fàere a tímere meda, fàere pigare assíchidu, assuconu mannu, timoria meda; pigare o pònnere isarcu Sinònimos e contràrios acicai, asciuconare, assalciare, assantiare, aterrighinare, ilgirare, ispramai, isprauriri, istrementire, isturdinare, spetziai, stremessiri / isarcare Frases no vos asciustredas, no apades de tímere! ◊ oscura s'aera che inferru betat lampos chi assustant su terrinu (A.Dettori)◊ raramente timo, ma istanote mi so assustrau ◊ bidindhe sos bandhidos si est assustada ◊ assustradedhu mi ndi seu!… 2. assustrat una cosa chi no s'ischit fàchere Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu effrayer Ingresu to frighten Ispagnolu asustar Italianu spaurire Tedescu erschrecken.
atraghentàre , vrb: atreghentare, atrigantare, atrighentare Definitzione treulare su trigu; fàere moida deasi a meda de fàere a tímere, fintzes tímere ebbia; pigare a cropos Sinònimos e contràrios assuconare, aterrai, aterrighinare / catigare, mazare, perseghire, surrai 2. upas umanas atrigantadas de s'assuconu si chircant in miniera ◊ lampos e tronos atreghentant e acorant su pastoredhu ◊ si ch'est morta atreghentada a sa vista de cussos animales ◊ est a boghes atreghentendhe sa zente in sa carrela 3. sos carabbineris l'ant atreghentadu a interrogatórios, li cheriant fàghere atrogare su chi no aiat fatu ◊ cuss'àlvure onzi travuntana l'atrighentat, la tríulat ◊ s'ierru fritu at atrigantadu sos casidhos (T.Solinas)◊ pro cussa mancànscia mi li so atraghentadu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu effarer, effrayer Ingresu to dismay Ispagnolu espantar Italianu sgomentare Tedescu bestürzen.
atzurrumbàre , vrb Definitzione assicare meda, pigare totinduna unu tzurrumbu, un’assíchidu mannu Sinònimos e contràrios acicai, alvinare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu effrayer, épouvanter Ingresu to scare strongly Ispagnolu asustar Italianu spaventare forteménte Tedescu erschrecken.
gegherài , vrb: agegherai, geregare, giagarare, zacarare Definitzione bogare de mala manera, fàere fuire, pònnere in avolotu Sinònimos e contràrios assulurgiare, giarigare, ixegherai, ispabuciare, isvalostiare, salargiare, stagiai, ussiare | ctr. asseliai, batire, cramare Frases che l'ant giagaradu a sonos de tamburru e a frúscios ◊ mai bos giagaraia, ma cuntentu iscultaia sas bostras caras cantones (G.A.Cossu)◊ sa zente est giagarada dai pena in pena e tenet bisonzu de paghe! ◊ mi dispiaghet chi ti bida giagaradu e pessighidu! ◊ sos canes a úrulos che ant giagaradu su grodhe Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu effrayer, faire fuir Ingresu to support escaping Ispagnolu echar, hacer huir Italianu far fuggire Tedescu in die Flucht schlagen.
ilgiràre , vrb: irgirare, isgirare Definitzione furriare is crebedhos, èssere fora de tinu; pigare assíchidu forte Sinònimos e contràrios irbariare / acicai, asciuconare, asciustrare, aterrighinare, ispantamare, ispramai, isturdinare, stremessiri Tradutziones Frantzesu effarer, effrayer Ingresu to dismay Ispagnolu desconcertar Italianu sgomentare Tedescu erschüttern.
intimorigiài , vrb: intimorillai, intimorizai, intimorizare Definitzione pònnere timoria, fàere a tímere: prnl., tímere Sinònimos e contràrios apantejare, apramare, asciustrare, aterrighinare, atimorigiai, intimoriare Frases intimorígiant sa genti cun sonus de cadenas e cun itzérrius ◊ comenti at inténdiu a issu si est intimorigiau 2. biendi iscurighendi a mesudí chini no nd'iat a èssi intimorigiau? Tradutziones Frantzesu effrayer Ingresu to intimidate Ispagnolu atemorizar Italianu intimorire Tedescu veränstigen.
ispabajàre , vrb: ispapajare Definitzione coment'e apèrrere, ma nau prus che àteru in su sensu de lassare meravigliaos meda, fintzes coment'e chentza crèdere, timendho, in pentzamentu; fàere a tímere / colore ispabajau = ispramau, biu biu Sinònimos e contràrios ilbambarriare, ispalpedhare, ispampanai, ispamparinare / abbaucare, atolondrai, atordire, spantasiai / acicai, asciuconare, asciustrare, ispramai, isprauriri 2. Mariedha est cun sos ogos ispabajaos de sa rigonza e de sa timoria ◊ mi borto a cada bandha e tandho, ispapajau, mi dimandho: Ma dego, Deus meu, ite soe? ◊ a mimme ispapajau lassaes! ◊ Bustianu fit ispapajau de su chi fit biendhe: mai crediat de acatare una cosa gai ◊ cudhu abbarrat mudu e sichit a si lu pompiare ispapajau ◊ est mortu chin sos ocros ispapajaos ◊ boches e prantu ispapajau prenabant su bichinau ◊ a s'apedhu ispapajau de sos canes, Predànghelu fit iscampiau dae s'alapinna Tradutziones Frantzesu effrayer Ingresu to stun Ispagnolu asombrar, sobrecoger Italianu sbigottire Tedescu bestürzen.