acicài, acicàre , vrb: antzicai,
assicai,
assicare,
assicari,
atzicai,
atzicare Definitzione
pigare assíchidu, tènnere o fàere assuconu
Sinònimos e contràrios
aliventare,
apramare,
asciuconare,
asciustrare,
apundhorare,
aterrighinare,
arviai,
ilgirare,
ispramai,
isprauriri,
istrementire,
isturdinare
Maneras de nàrrere
csn:
a. de o po ccn. cosa; acicaisí a morti = meda, de ndhe mòrrere; èssiri nàsciu atzicau = si narat de chie est sempre atontadu, sempre pessendhe a crabas
Frases
dhus connòsciu bèni, ita genti funt, ma no tocat a si ndi atzicai! ◊ mi ndi seu assicau! ◊ dòngiu cropus a sa gàbbia po ndi dha fai assicari e po dh'atrudiri, a sa papagalledha ◊ iscieis ca si ndi podit antzicai, candu est dormida?!
2.
torret su sàmbene a chie est assicau!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
effrayer
Ingresu
to frighten
Ispagnolu
asustar
Italianu
spaventare
Tedescu
erschrecken.
adumbrài, adumbràre , vrb: aumbrare Definitzione
tímere, fàere a tímere meda, fàere o pigare assíchidu
Sinònimos e contràrios
abbabbarrotai,
addojare,
arreselai,
assuconare,
assumbrae,
impupuridhare,
isumbrare,
umbrai
/
timire
Frases
s'àinu, comente fit colendhe at bidu una pupa e si est aumbradu ◊ sa malasorte de sos àteros calchi bolta ti tocat intro e ti aumbrat sa mente ◊ che crapola aumbrada de canes de catza curriat a sa tzeca
2.
si ti ponzo manu a fuste ti aumbro!
3.
apo aumbradu de no m'iscobiare
Ètimu
ltn.
ad umbrare
Tradutziones
Frantzesu
effrayer
Ingresu
to frighten
Ispagnolu
asustar,
asustarse
Italianu
spaventare,
spaventarsi
Tedescu
erschrecken,
scheuen.
apantarjàre , vrb Definitzione
fàere sa sprama, fàere pigare assíchidu malu
Sinònimos e contràrios
apantarjare,
asciuconare,
asciustrare,
aterrighinare,
atimorilgiai,
impagurire,
ispramai,
ispreare,
istrementire,
stremessiri
Tradutziones
Frantzesu
épouvanter
Ingresu
to frighten
Ispagnolu
asustar
Italianu
impaurire,
terrorizzare
Tedescu
einschüchtern,
erschrecken.
apantejàre , vrb Definitzione
pigare assíchidu, tímere, fàere a tímere
Sinònimos e contràrios
apramare,
asciuconare,
asciustrare,
aterrighinare,
ilgirare,
ispramai,
istrementire,
stremessiri
Frases
si est apantejatu canno at intesu carabbineris ◊ sos fitzos sont apantejatos videnne su babbu goi male vogliatu ◊ si apantejat a su cantu de s'istria ◊ custu l'ant imbentatu pro apantejare sos pitzinnos chi cherent essire a denote
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
épouvanter
Ingresu
to frighten
Ispagnolu
asustar
Italianu
spaventare
Tedescu
erschrecken.
asciuconàre , vrb: assuconai,
assuconare,
assucunai,
atzuconare Definitzione
pigare o fàere pigare assíchidu, fàere a tímere meda (a./c. is formas vrbl. de assucunai ispostant sa tónica cunforma a su nm. assúcunu: indic. pres. 1ˆ, 2ˆ, 3ˆp. sing. e 3ˆp. pl. assúcunu, assúcunas, assúcunat, assúcunant; cong. pres. 1ˆ, 2ˆ, 3ˆp. sing. e 3ˆp. pl. assúcuni, assúcunis, assúcunit, assúcunint)
Sinònimos e contràrios
abbuare,
acicai,
apramare,
assalciare,
assantiare,
asciustrare,
aterrighinare,
ilgirare,
impagurire,
ispabajare,
ispantamare,
ispaurire,
ispramai,
istrementire,
isturdinare,
spetziai,
stremessiri
Frases
su pisedhu si fit asciuconadu e che fit cúrridu avrinendhe a coas de sa mama ◊ no mi essas chentza mi ndhe abbizare, ca mi assuconas! ◊ si ndi fut assucunau e si ndi fut andau stramoriau ◊ sa mannalissa chi benit assuconada no donat lati ◊ no timas e no ti asciucones, ca bi est chin tecus su Segnore!◊ no mi assúcunis!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
épouvanter
Ingresu
to scare
Ispagnolu
asustar
Italianu
far prèndere spavènto,
impaurire
Tedescu
einschüchtern.
asciustràre , vrb: assustai,
assustare,
assustrae,
assustrai,
assustrare,
assustrari Definitzione
fàere a tímere meda, fàere pigare assíchidu, assuconu mannu, timoria meda; pigare o pònnere isarcu
Sinònimos e contràrios
acicai,
asciuconare,
assalciare,
assantiare,
aterrighinare,
ilgirare,
ispramai,
isprauriri,
istrementire,
isturdinare,
spetziai,
stremessiri
/
isarcare
Frases
no vos asciustredas, no apades de tímere! ◊ oscura s'aera che inferru betat lampos chi assustant su terrinu (A.Dettori)◊ raramente timo, ma istanote mi so assustrau ◊ bidindhe sos bandhidos si est assustada ◊ assustradedhu mi ndi seu!…
2.
assustrat una cosa chi no s'ischit fàchere
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
effrayer
Ingresu
to frighten
Ispagnolu
asustar
Italianu
spaurire
Tedescu
erschrecken.
assaltanàre , vrb: assaltinare Definitzione
fàere assicare a giagaradura / sonnu assaltinadu = avolotadu, assolocadu
Sinònimos e contràrios
acicai,
asciuconare,
asciustrare,
aterrighinare,
ispantamare,
ispramai,
issaltanare,
istrementire
Frases
càglia, chi mi assaltanas!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
épouvanter,
agiter
Ingresu
to frighten,
to upset
Ispagnolu
asustar
Italianu
spaventare,
agitare
Tedescu
erschrecken.
atzurrumbàre , vrb Definitzione
assicare meda, pigare totinduna unu tzurrumbu, un’assíchidu mannu
Sinònimos e contràrios
acicai,
alvinare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
effrayer,
épouvanter
Ingresu
to scare strongly
Ispagnolu
asustar
Italianu
spaventare forteménte
Tedescu
erschrecken.
impaguríre , vrb: impauriri Definitzione
tímere, fàere a tímere
Sinònimos e contràrios
apantarjare,
asciuconare,
asciustrare,
aterrighinare,
ispramai,
istrementire,
spaurai,
stremessiri
| ctr.
aminare,
incoragire,
incorai
Frases
su dimóniu, no solu de sos minores, impagurit fintzas sos ómines de letrancas ◊ sa mama, candu at inténdiu aici, si est impauria
Tradutziones
Frantzesu
épouvanter
Ingresu
to scare
Ispagnolu
asustar,
espantar
Italianu
impaurire
Tedescu
einschüchtern.
ispantài , vrb: ispantare,
spantai Definitzione
istare o fàere coment'e chentza crèdere a su chi s'intendhet o si biet po calecuna cosa chi no paret beru, istraordinària, diferente meda de su chi s'ibertat o s'ischit; fintzes fàere a tímere, assicare
Sinònimos e contràrios
atolondrai,
atordire,
atronai,
ispabajare,
istronae,
scilibriri
/
ammaraizare,
transire,
trassicare
/
abbalaucare,
abberelare,
asturdire,
isarcare,
iselentare,
stolondrai
Frases
paghe a bois chi sezis ispantados e cuntentos de mi aer bidu! ◊ chini tenit unu pagu de sentiru depit cumprendi chi bivendi in custu mundu no si depit ispantai de nisciuna cosa ◊ a sa pessone abbista no la depet ispantare nudha
2.
coràgiu, non ti lesses, Lene mia, dae tronos e lampos ispantare! (P.Mossa)
Ètimu
spn.
espantar
Tradutziones
Frantzesu
étonner
Ingresu
to astonish
Ispagnolu
asombrar,
asustar
Italianu
stupire,
meravigliare,
trasecolare
Tedescu
verwundern,
staunen.
istrementíre , vrb: istremuntire,
istremutire,
istrimutire Definitzione
fàere sa cara che sa tela de s'assíchidu, de sa timoria manna, trèmere de sa timoria
Sinònimos e contràrios
acicai,
arrorisai,
asciuconare,
asciustrare,
aterrighinare,
ilgirare,
ispantamare,
ispramai,
istremuntziare,
stramutiri,
stremessiri
Frases
mi so istremutida candho mi at nadu chi sos irrocos suos mi falaiant (G.Ruju)◊ ite múilu feu: ndhe istremutit dogni cristianu! ◊ s'intendhiat piantu e maledissiones chi istremuntint su coro a chie sisiat ◊ custos no sunt anneos gai, ma colpos chi istremutint su leone! ◊ su bentu si pesat muidendhe, iscútinat sas àlvures e paret de las chèrrere ispeigare: ma deo no m'istremunto! ◊ aiat mortu s'ammoradu de malesaura: sas peràulas chi at betadu faghiant istremuntire ◊ intendhendhe su telèfono a sas duas de note mi ndhe so pesada istrimutida tres prammos dae su letu!
2.
candho miro su càvanu iscarridu de cussu criu m'istremutit sa pedhe!
Ètimu
ctl.
estrementir
Tradutziones
Frantzesu
terrifier
Ingresu
to terrify
Ispagnolu
aterrorizar,
asustar
Italianu
atterrire,
terrificare
Tedescu
erschrecken.
spaurài , vrb Definitzione
fàere a tímere
Sinònimos e contràrios
apantarjare,
apramare,
asciuconare,
asciustrare,
aterrighinare,
impagurire,
istrementire,
stremessiri
| ctr.
aminare,
incoragire,
incorai
Tradutziones
Frantzesu
épouvanter
Ingresu
to frighten
Ispagnolu
asustar
Italianu
impaurire
Tedescu
ängstigen.