agiolotàre , vrb: agiorotare,
axolotare,
azolotare Definitzione
murigare e bulugiare, avolotare sa cosa, mòvere a meda, pònnere avolotu
Sinònimos e contràrios
atrepillai,
scambillai,
stragamullai,
studugai,
trumbugliai
| ctr.
asseliai,
apasigare
Frases
nos sunt agiorotendhe totu sas abbas ◊ su cúrrere de su riu agiolotaiat sas abbas isbatèndhelas dai pedra in pedra
2.
cantu chi ses agiorotendhe, bae a fàghere su chi ti apo nadu! ◊ est agiolotadu che undha ◊ unu gherreri no si podiat azolotare in cara de sa zente e in cara de sa mama at agguantadu a su prantu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
remuer,
troubler,
agiter
Ingresu
to make sluggish,
to paddle,
to shake
Ispagnolu
enturbiar,
alborotar
Italianu
diguazzare,
intorbidire,
agitare
Tedescu
trüben.
assaltanàre , vrb: assaltinare Definitzione
fàere assicare a giagaradura / sonnu assaltinadu = avolotadu, assolocadu
Sinònimos e contràrios
acicai,
asciuconare,
asciustrare,
aterrighinare,
ispantamare,
ispramai,
issaltanare,
istrementire
Frases
càglia, chi mi assaltanas!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
épouvanter,
agiter
Ingresu
to frighten,
to upset
Ispagnolu
asustar
Italianu
spaventare,
agitare
Tedescu
erschrecken.
ghighinàre , vrb Definitzione
mòvere a cropu, a iscutuladura; mòvere de una parte a s'àtera o faendho fàere giros a sa cosa; dhu narant fintzes po mòvere is sentidos
Sinònimos e contràrios
chindhalare,
sachedhare,
scedassai,
trumuinare
Frases
ghighinare su chilibru, s'orju in sa canistedha ◊ bidia a mimme etotu ghighinandhe un'ispada che paladinu anticu
2.
su coro, a tzocos gurdos, mi ghíghinat sa carena ◊ s'iscabessu de sa morte tua mi at fertu ghighinandhe sos ratos de su coro
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
secouer,
agiter,
brandir
Ingresu
to shake,
to stir,
to brandish
Ispagnolu
sacudir,
agitar
Italianu
scuòtere,
agitare,
brandire
Tedescu
schütteln,
schwenken,
schwingen.
sainài, sainàre , vrb: saniare,
saniari Definitzione
mòvere de una parte a s'àtera a iscutuladura, a forte, a santziadura
Sinònimos e contràrios
assachitai,
irghinitare,
iscotzinare,
iscutuai,
nannigare,
saidare*,
tzantziare
Frases
tandu s'ispíritu malu, sainendidhu e abboxinendu a forti, fut essiu de cuss'ómini (Ev)◊ dh'iat sainau de una parti a s'atra e dh'iat ghetau a terra ◊ totinduna sa terra si sainàt e su presoni tremiat finas a is fundamentas ◊ su sàina sàina de sa linna at iscràfiu sa sedha
Tradutziones
Frantzesu
secouer
Ingresu
to stir
Ispagnolu
sacudir
Italianu
scuòtere,
agitare
Tedescu
schütteln.
surrulài , vrb: surrullai Sinònimos e contràrios
mòere,
salargiare,
trambuscare,
trumbugliai
Frases
andu anch'est Arrosica a mi dha surrullai bèni bèni: oi dhi cantu s'alleluja! ◊ custus óminis funt surrullendi sa citadi ◊ nadendu surrullat s'àcua prus a lestru ◊ surrulit is brebeis! ◊ at agatau totu su logu infoxau e surrulau
Tradutziones
Frantzesu
troubler,
bouleverser
Ingresu
to shake
Ispagnolu
agitar,
revolver
Italianu
agitare,
sconvòlgere
Tedescu
erregen,
verwirren.
tranchinàre , vrb: trancuinai Definitzione
su fàere de cambas de is pipios piticos; su istare sèmpere faendho, girandho, ammungiandho, impreaos in calecuna faina, fintzes atèndhere a ccn.
Sinònimos e contràrios
afateriai,
arcobai,
cuntronai,
fainare
/
peleare
Frases
a su chertu de sa vida sa boghe tua annanghes: ries, apunzas, tranchinas, pianghes (G.Fiori)◊ est sempri trancuinendi, no asséliat mai ◊ su pische est friscu, est movendhe ancora s'irgutolu, tranchinendhe morimori
2.
no ndi podit prus, scerada: totu cussas féminas bècias boint trancuinadas! ◊ no fait prus a dhu trancuinai, cussu pipiu: ariseu no dhu podemu apaxiai, prangendi circhendi sa mama!
Tradutziones
Frantzesu
agiter
Ingresu
to wave,
to shake
Ispagnolu
patalear,
bregar
Italianu
dimenare,
agitare
Tedescu
schlenkern,
hin- und herbewegen.
trumbugliài , vrb: trumbullai,
trumbuxai Definitzione
nau de abba o cosas deasi (ma fintzes de su tempus) mòvere a iscutuladura forte a manera de pònnere in avolotu sa cosa faendhodha mòvere, pesare su fundhurúgiu, su búdhidu, imbrutare: nau de gente (e fintzes de sa mente, de s'ànima), su dha pònnere in pentzamentu e avolotu po calecuna chistione de una manera chi no si cumprendhet comente podet acabbare; pesare burdellu, avolotu, pònnere in pentzamentu
Sinònimos e contràrios
abbuligiai 1,
abbussiare,
arrebbulliai,
intrullai,
istriulare,
sciambullai
/
agiolotare,
atrepillai,
scambillai,
stragamullai,
studugai,
trogomingiai,
trumuinare
| ctr.
assantai,
pasai
Frases
tzia Anna ndi portat su matzamedhu trumbullau ◊ callentamí unu tzichedhu de gafei, ca mi ses fendi trumbullai s'istògumu cun cussas chistionis ◊ sceti ca mi arragodat su sannori… mi trumbullat s'istògumu, mi trumbullat! (E.V.Melis)
2.
chi sa cosa si trumbullat, gei si fatzu s'atzinnu dèu! ◊ sonnu trumbullau chei custu no nd'iu fatu ancora ◊ oi est totu trumbullau in custa terra nosta: sa família, sa bidha, su fuedhu ◊ chi dh'agatu gei mi dhu trumbullu dèu etotu, a sou a sou, a su sannori!
Tradutziones
Frantzesu
troubler,
bouleverser,
agiter
Ingresu
to make turbid,
to stir,
to upset
Ispagnolu
enturbiar,
alborotar
Italianu
intorbidare,
sconvòlgere,
agitare
Tedescu
trüben,
stören,
aufregen.