acicài, acicàre , vrb: antzicai,
assicai,
assicare,
assicari,
atzicai,
atzicare Definizione
pigare assíchidu, tènnere o fàere assuconu
Sinonimi e contrari
aliventare,
apramare,
asciuconare,
asciustrare,
apundhorare,
aterrighinare,
arviai,
ilgirare,
ispramai,
isprauriri,
istrementire,
isturdinare
Modi di dire
csn:
a. de o po ccn. cosa; acicaisí a morti = meda, de ndhe mòrrere; èssiri nàsciu atzicau = si narat de chie est sempre atontadu, sempre pessendhe a crabas
Frasi
dhus connòsciu bèni, ita genti funt, ma no tocat a si ndi atzicai! ◊ mi ndi seu assicau! ◊ dòngiu cropus a sa gàbbia po ndi dha fai assicari e po dh'atrudiri, a sa papagalledha ◊ iscieis ca si ndi podit antzicai, candu est dormida?!
2.
torret su sàmbene a chie est assicau!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
effrayer
Inglese
to frighten
Spagnolo
asustar
Italiano
spaventare
Tedesco
erschrecken.
adumbrài, adumbràre , vrb: aumbrare Definizione
tímere, fàere a tímere meda, fàere o pigare assíchidu
Sinonimi e contrari
abbabbarrotai,
addojare,
arreselai,
assuconare,
assumbrae,
impupuridhare,
isumbrare,
umbrai
/
timire
Frasi
s'àinu, comente fit colendhe at bidu una pupa e si est aumbradu ◊ sa malasorte de sos àteros calchi bolta ti tocat intro e ti aumbrat sa mente ◊ che crapola aumbrada de canes de catza curriat a sa tzeca
2.
si ti ponzo manu a fuste ti aumbro!
3.
apo aumbradu de no m'iscobiare
Etimo
ltn.
ad umbrare
Traduzioni
Francese
effrayer
Inglese
to frighten
Spagnolo
asustar,
asustarse
Italiano
spaventare,
spaventarsi
Tedesco
erschrecken,
scheuen.
apantarjàre , vrb Definizione
fàere sa sprama, fàere pigare assíchidu malu
Sinonimi e contrari
apantarjare,
asciuconare,
asciustrare,
aterrighinare,
atimorilgiai,
impagurire,
ispramai,
ispreare,
istrementire,
stremessiri
Traduzioni
Francese
épouvanter
Inglese
to frighten
Spagnolo
asustar
Italiano
impaurire,
terrorizzare
Tedesco
einschüchtern,
erschrecken.
apantejàre , vrb Definizione
pigare assíchidu, tímere, fàere a tímere
Sinonimi e contrari
apramare,
asciuconare,
asciustrare,
aterrighinare,
ilgirare,
ispramai,
istrementire,
stremessiri
Frasi
si est apantejatu canno at intesu carabbineris ◊ sos fitzos sont apantejatos videnne su babbu goi male vogliatu ◊ si apantejat a su cantu de s'istria ◊ custu l'ant imbentatu pro apantejare sos pitzinnos chi cherent essire a denote
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
épouvanter
Inglese
to frighten
Spagnolo
asustar
Italiano
spaventare
Tedesco
erschrecken.
asciuconàre , vrb: assuconai,
assuconare,
assucunai,
atzuconare Definizione
pigare o fàere pigare assíchidu, fàere a tímere meda (a./c. is formas vrbl. de assucunai ispostant sa tónica cunforma a su nm. assúcunu: indic. pres. 1ˆ, 2ˆ, 3ˆp. sing. e 3ˆp. pl. assúcunu, assúcunas, assúcunat, assúcunant; cong. pres. 1ˆ, 2ˆ, 3ˆp. sing. e 3ˆp. pl. assúcuni, assúcunis, assúcunit, assúcunint)
Sinonimi e contrari
abbuare,
acicai,
apramare,
assalciare,
assantiare,
asciustrare,
aterrighinare,
ilgirare,
impagurire,
ispabajare,
ispantamare,
ispaurire,
ispramai,
istrementire,
isturdinare,
spetziai,
stremessiri
Frasi
su pisedhu si fit asciuconadu e che fit cúrridu avrinendhe a coas de sa mama ◊ no mi essas chentza mi ndhe abbizare, ca mi assuconas! ◊ si ndi fut assucunau e si ndi fut andau stramoriau ◊ sa mannalissa chi benit assuconada no donat lati ◊ no timas e no ti asciucones, ca bi est chin tecus su Segnore!◊ no mi assúcunis!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
épouvanter
Inglese
to scare
Spagnolo
asustar
Italiano
far prèndere spavènto,
impaurire
Tedesco
einschüchtern.
asciustràre , vrb: assustai,
assustare,
assustrae,
assustrai,
assustrare,
assustrari Definizione
fàere a tímere meda, fàere pigare assíchidu, assuconu mannu, timoria meda; pigare o pònnere isarcu
Sinonimi e contrari
acicai,
asciuconare,
assalciare,
assantiare,
aterrighinare,
ilgirare,
ispramai,
isprauriri,
istrementire,
isturdinare,
spetziai,
stremessiri
/
isarcare
Frasi
no vos asciustredas, no apades de tímere! ◊ oscura s'aera che inferru betat lampos chi assustant su terrinu (A.Dettori)◊ raramente timo, ma istanote mi so assustrau ◊ bidindhe sos bandhidos si est assustada ◊ assustradedhu mi ndi seu!…
2.
assustrat una cosa chi no s'ischit fàchere
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
effrayer
Inglese
to frighten
Spagnolo
asustar
Italiano
spaurire
Tedesco
erschrecken.
assaltanàre , vrb: assaltinare Definizione
fàere assicare a giagaradura / sonnu assaltinadu = avolotadu, assolocadu
Sinonimi e contrari
acicai,
asciuconare,
asciustrare,
aterrighinare,
ispantamare,
ispramai,
issaltanare,
istrementire
Frasi
càglia, chi mi assaltanas!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
épouvanter,
agiter
Inglese
to frighten,
to upset
Spagnolo
asustar
Italiano
spaventare,
agitare
Tedesco
erschrecken.
atzurrumbàre , vrb Definizione
assicare meda, pigare totinduna unu tzurrumbu, un’assíchidu mannu
Sinonimi e contrari
acicai,
alvinare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
effrayer,
épouvanter
Inglese
to scare strongly
Spagnolo
asustar
Italiano
spaventare forteménte
Tedesco
erschrecken.
impaguríre , vrb: impauriri Definizione
tímere, fàere a tímere
Sinonimi e contrari
apantarjare,
asciuconare,
asciustrare,
aterrighinare,
ispramai,
istrementire,
spaurai,
stremessiri
| ctr.
aminare,
incoragire,
incorai
Frasi
su dimóniu, no solu de sos minores, impagurit fintzas sos ómines de letrancas ◊ sa mama, candu at inténdiu aici, si est impauria
Traduzioni
Francese
épouvanter
Inglese
to scare
Spagnolo
asustar,
espantar
Italiano
impaurire
Tedesco
einschüchtern.
ispantài , vrb: ispantare,
spantai Definizione
istare o fàere coment'e chentza crèdere a su chi s'intendhet o si biet po calecuna cosa chi no paret beru, istraordinària, diferente meda de su chi s'ibertat o s'ischit; fintzes fàere a tímere, assicare
Sinonimi e contrari
atolondrai,
atordire,
atronai,
ispabajare,
istronae,
scilibriri
/
ammaraizare,
transire,
trassicare
/
abbalaucare,
abberelare,
asturdire,
isarcare,
iselentare,
stolondrai
Frasi
paghe a bois chi sezis ispantados e cuntentos de mi aer bidu! ◊ chini tenit unu pagu de sentiru depit cumprendi chi bivendi in custu mundu no si depit ispantai de nisciuna cosa ◊ a sa pessone abbista no la depet ispantare nudha
2.
coràgiu, non ti lesses, Lene mia, dae tronos e lampos ispantare! (P.Mossa)
Etimo
spn.
espantar
Traduzioni
Francese
étonner
Inglese
to astonish
Spagnolo
asombrar,
asustar
Italiano
stupire,
meravigliare,
trasecolare
Tedesco
verwundern,
staunen.
istrementíre , vrb: istremuntire,
istremutire,
istrimutire Definizione
fàere sa cara che sa tela de s'assíchidu, de sa timoria manna, trèmere de sa timoria
Sinonimi e contrari
acicai,
arrorisai,
asciuconare,
asciustrare,
aterrighinare,
ilgirare,
ispantamare,
ispramai,
istremuntziare,
stramutiri,
stremessiri
Frasi
mi so istremutida candho mi at nadu chi sos irrocos suos mi falaiant (G.Ruju)◊ ite múilu feu: ndhe istremutit dogni cristianu! ◊ s'intendhiat piantu e maledissiones chi istremuntint su coro a chie sisiat ◊ custos no sunt anneos gai, ma colpos chi istremutint su leone! ◊ su bentu si pesat muidendhe, iscútinat sas àlvures e paret de las chèrrere ispeigare: ma deo no m'istremunto! ◊ aiat mortu s'ammoradu de malesaura: sas peràulas chi at betadu faghiant istremuntire ◊ intendhendhe su telèfono a sas duas de note mi ndhe so pesada istrimutida tres prammos dae su letu!
2.
candho miro su càvanu iscarridu de cussu criu m'istremutit sa pedhe!
Etimo
ctl.
estrementir
Traduzioni
Francese
terrifier
Inglese
to terrify
Spagnolo
aterrorizar,
asustar
Italiano
atterrire,
terrificare
Tedesco
erschrecken.
spaurài , vrb Definizione
fàere a tímere
Sinonimi e contrari
apantarjare,
apramare,
asciuconare,
asciustrare,
aterrighinare,
impagurire,
istrementire,
stremessiri
| ctr.
aminare,
incoragire,
incorai
Traduzioni
Francese
épouvanter
Inglese
to frighten
Spagnolo
asustar
Italiano
impaurire
Tedesco
ängstigen.