aciviméntu , nm: atzivimentu Definitzione
su atzivire, sa resa, sa fortza de cundhire chi tenet una cosa chi, fintzes si est paga, bastat po meda; totu is trastos de una domo, mescamente cussos de s'isposa e fintzes is prendhas
Sinònimos e contràrios
atzivu
2.
cussa fiat s'arrobba po s'acivimentu de is giòvanas isposas
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
efficacité,
haut rendement
Ingresu
efficacy,
strong return
Ispagnolu
alto rendimiento,
eficacia
Italianu
fòrte résa,
fòrte rendiménto,
efficàcia
Tedescu
sehr gute Leistung,
Wirksamkeit.
àltu , agt, nm: artu Definitzione
chi àrtziat meda de terra o de unu paris cunsiderau de cuménciu de una distàntzia a in artu (o fintzes a bàsciu, ma deosi s’ispostat a bàsciu s’idea de su paris de cuménciu)
Sinònimos e contràrios
fungudu
| ctr.
bàsciu
Maneras de nàrrere
csn:
pesàrela arta (sa boghe, su murrunzu)= certai, circai contus; lèzere, faedhare, chistionare in artu = a boxi arta; s'Altu = su chelu; dí alta = die manna, fatu die de ora meda, sole artu
Frases
nci at petzu de giòvunu artu cantu su campanili! ◊ comente est créschidu, fizu tou, como ch'est artu meda ◊ no ti fides in s'abba arta ca no ischis a nadare! ◊ s'erriu est artu ◊ babbu tou mi apareit coment'e un'ànghelu cun ojos giaros, altu, istrízile
2.
no mi la peses arta ca ti esso a risu e totu tuo est su collunu! ◊ no mi la peses tantu arta ca sinono mi che so andhendhe!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Artu
Ètimu
ltn.
altus
Tradutziones
Frantzesu
haut,
grand
Ingresu
tall
Ispagnolu
alto
Italianu
alto
Tedescu
hoch,
Höhe.
campèda , nf Definitzione
logu paris, mescamente in logu artu, e fintzes logu chi dhue abbarrat abba
Sinònimos e contràrios
campu,
campura,
patada
| ctr.
monte
Frases
atesu atesu si bidiant campedas e montes ◊ est passadu su bentu e como sa campeda ammustrat solu àrvures ispozas ◊ acò su mare sou biaitu e su chelu sou sempre giaru, sos montes suos, sas campedas e sos buscos!
Terminologia iscientìfica
slg
Ètimu
ltn.
*campeta
Tradutziones
Frantzesu
haut plateau,
plaine
Ingresu
highland,
plain
Ispagnolu
altiplanicie,
meseta
Italianu
altopiano,
pianura
Tedescu
Hochplateau.
golléi , nm: gullei Definitzione
logu in paris in artu
Sinònimos e contràrios
giara,
ibba,
pranedha 1,
taca
Frases
s'abba sàssiat sos sartos assutos candho funtanas e putos ghissant e ingrussant sos pojos, sos rios, sustentandhe golleis e faladas (L.Loi)◊ in sos golleis be sont sos rudios e in sos sétiles sas terras araas
Terminologia iscientìfica
slg
Ètimu
srdn.
Tradutziones
Frantzesu
haut plateau
Ingresu
upland
Ispagnolu
altiplanicie
Italianu
altipiano
Tedescu
Hochebene,
Hochplateau.
patàda , nf Definitzione
terrenu in paris, parighinu, in logos de monte, paris de logos artos / sa p. de sos cadhos = su pònnere impares is cuadhos candho tzucant a cúrrere
Sinònimos e contràrios
campeda,
giara
Frases
l'aiant richiamadu pro andhare a gherrare contras a sos Austríacos in sa patada de Asiago ◊ s'elimóbbile l'ant dassadu in d-una patada chi galu serbàt sinnales de ortos e binzas (Z.F.Pintore)
Terminologia iscientìfica
slg
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
haut plateau,
alignement
Ingresu
upland,
alignment
Ispagnolu
altiplanicie,
meseta,
alineación
Italianu
altopiano,
allineaménto
Tedescu
Hochebene,
Einreihung.