alamaràre , vrb Definitzione pònnere o fàere alamaros, pònnere o aciúngere ccn. cosa po bellesa / a. su pane = pintai, picai su pani Sinònimos e contràrios bordai, obrare, orizare 2. alamarendhe milli pensamentos apo intramadu litos de suore (L.Mudadu)◊ sunt fozas alamaradas a perlas de lughe ◊ sa fatzada de sa chéxia est alamarada cun colunnas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu orner Ingresu to adorn Ispagnolu ornar Italianu ornare Tedescu schmücken.
arromalletài , vrb Definitzione pònnere romaglietes, frores e cambos po bellesa Sinònimos e contràrios aflorigiai, florèssiri, infiorizare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu orner Ingresu to deck with flowers Ispagnolu poner ramilletes, flores Italianu infiorare Tedescu mit Blumen schmücken.
imbelleitàre, imbelletài , vrb Definitzione giare o pònnere su belletu; pònnere belleis, prendhas, carrigare de belleis, ammontare cun arte ccn. cosa po dhi giare un’àtera apariéntzia Sinònimos e contràrios arrossetai 2. sacrificada note e die che teraca, pagos mamentos li restaiat pro si pòdere imbelleitare Tradutziones Frantzesu farder, orner de clinquant Ingresu to make up Ispagnolu maquillar, engalanar Italianu imbellettare, inorpellare Tedescu schminken, beschönigen.
imperelàre , vrb: imperlai, imprellare, imprelleare Definitzione pònnere is prellas po bellesa o istídhigos lughentes che prellas Frases ealla sa grina imprelleada de lentore a prima lughe! ◊ s'erva est imperelada de bidhia Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu orner de perles Ingresu to bead Ispagnolu adornar con perlas Italianu imperlare Tedescu mit Perlen schmücken.
infloríre, infloríri , vrb: infrorí, infroriri Definitzione nau de is matas, bogare o fàere su frore; pònnere frores po bellesa, fàere bella una cosa coment'e ponendhodhi frores Sinònimos e contràrios fiorire / aflorigiai, infiorare, florèssiri Frases cussu at a benni candu infrorit sa figu ◊ est circhendi in sa tenta messada umbras de babaoi infroriu ◊ is campuras funt infrorendi ◊ ocannu sa castàngia, candu s'arritzoni fiat crescendu, at torrau a infrorí 2. su mutetu ti dh'infrorit ma bèni, lah! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fleurir, orner (fig.) Ingresu to decorate with flowers, to bloom Ispagnolu florecer, florear Italianu fiorire, infiorare Tedescu blühen, mit Blumen schmücken.
mudài , vrb: ammudai, mudare, mutare Definitzione cambiare, fintzes cambiare de logu, de istrégiu, ma mescamente in su sensu de fàere o de si fàere bellu, galanu, postu bene de bestimentu, alligru / mudàresi chei sa Luna = abarrai sempri a su càmbia càmbia, èssiri chentza firmesa; mudare su binu = itl. travasare, betare límpiu a un'àteru istrégiu lassandho sa feghe Sinònimos e contràrios addegiare, atramudai, cambiai, cuncodrai / iscolomare Frases at mudadu de prontu opinione ◊ dogni annu in beranu ti mudas, rica d'ervas e fiores ◊ tia mudare sa tristura in allegria ◊ issa fit s'abba connota chi curriat in sas venas meas mutanne su disconnotu in connotu ◊ sa famíglia gei fiat arrica, ma su destinu at mudau totu! 2. ma càstia custus froris acomenti mudant su logu! ◊ su bonu fàghere mudat sa pessone ◊ su pudhedru fit mudadu cun fiocos e collanas ◊ su beranu mudat a festa s'universu intreu (R.Bechere)◊ ricamus indoraus totu a filus de òru mudant a nou s'altari…◊ mudas sa cambarara candu arriis e fuedhas! 3. cheret mudadu su binu, gai abbarrat prus netu e no si guastat Ètimu ltn. mutare Tradutziones Frantzesu changer, parer, orner Ingresu to change, to adorn Ispagnolu mudar, acicalar, adornar Italianu mutare, addobbare, adornare Tedescu verändern, wechseln, verschönern, verzieren.
tarassiài , vrb Definitzione pònnere mustras o figuras coment'e placa, apitzu de àtera cosa po dha fàere prus bella Sinònimos e contràrios placai Tradutziones Frantzesu marqueter, orner Ingresu to inlay Ispagnolu taracear Italianu intarsiare Tedescu einlegen.