alternài, alternàre , vrb Definitzione
mudare a borta a borta, fàere o impreare candho una cosa candho un'àtera, giare su càmbiu
Sinònimos e contràrios
intreverai
Tradutziones
Frantzesu
alterner
Ingresu
to alternate
Ispagnolu
alternar
Italianu
alternare
Tedescu
wechseln.
atramudài, atramudàre , vrb: tramudai* Definitzione
cambiare bestimentu, logu, cunditziones
Sinònimos e contràrios
cambiai,
mudai,
stramudai
/
trubare
2.
che ant atramudau su bestiàmine a un'àtera cussorja
Tradutziones
Frantzesu
changer
Ingresu
to change
Ispagnolu
cambiar
Italianu
cambiare
Tedescu
wechseln.
cambiài , vrb: cambiare,
cammiare,
ciambare,
giambare Definitzione
giare, nàrrere, fàere àteru, cosa diferente a càmbiu, una cosa in parte de un'àtera, fintzes in su sensu de pònnere bestimentu diferente, pigare àtera abbitúdine, un'àtera filada (e àteru mezu), crèdere in àteru; andhare de unu logu a un'àteru po istare / cambiare dinari = dare moneda russa in càmbiu de minudos, assignos cun moneda currente, fintzas una moneda cun àtera de istadu diferente
Sinònimos e contràrios
furriai,
mudai,
tramudai
Frases
seo semper sa própia e no apo cammiau ◊ no bi càmbiat mai cussu: dortu fit e dortu si che morit! ◊ tui puru depis cambiai, ca no ndi potzu prus de sa strolichéntzia cosa tua! ◊ su tempus a bortas càmbiat de una die a s'àtera ◊ carchi cosa ciambavat peri dae unu vichinadu a s'àteru ◊ e ite n'iscit mamma tua ci càmmias istrada?◊ immoi andaus a si acabbai de cambiai, ca parit chi portu s'inghisciadura!
2.
no teniast duus annus candu ndi seus cambiaus a innòi ◊ su pastore ch'est ciambendhe su bestiàmine a s'àtera pastura ◊ apenas chi podimus noche cambiamus a sa domo noa ◊ a Fulanu che l'ant cambiadu a triballare in àtera bidha ◊ bae e càmbiadi ca essimus a cumandhu! ◊ innanti mi sàmuno e apustis mi che càmbio ◊ andhendhe a Núoro in trenu, in Macumere si càmbiat
3.
candu dh'apu nau de aici at cambiau de idea
Sambenados e Provèrbios
prb:
marxani càmbiat a pilu ma no a trassas
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
changer
Ingresu
to change
Ispagnolu
cambiar,
trasladar
Italianu
cambiare,
sostituire,
trasferire
Tedescu
wechseln,
versetzen.
càmbiu , nm, agt: càmmiu,
ciambu,
giambu Definitzione
su cambiare; cosa o fatu a su postu de un'àteru, un'àteru; su bestimentu límpiu, àteru bestimentu diferente; in is màchinas, genia de leva po cambiare andhadura
Sinònimos e contràrios
càmbia,
cuncàmbia,
iscàmbiu,
muda,
tràmmudu
/
àteru,
diferente,
nou
/
lintepintu
Maneras de nàrrere
csn:
dare, giare, donai una cosa in càmbiu, a càmbia = in parte de un'àtera; triballare a zoronadas càmbias, a agiudu càmbiu, a ómine càmbiu = triballare a presta càmbiu, a càmbios, agiudu torrau, fàghere a càmbiu torradu, a manu càmbia; torrare su càmbiu a unu = torrai su pratu, donai su pratu torrau, torrai s'agiudu; dare su càmbiu a unu = pònneresi o andhare a su postu de un'àteru faghindhe una cosa; dinari in càmbiu = in minudos; in ciambu = antzis, a su contràriu (ma fintzas a càmbiu apare cun àteru); èssere càmbiu, su càmbiu de unu = assimbillai a unu, èssiri precisu coment'e cussu, lintepintu cussu; in ciambu meu, tuo, suo, e gai = a su postu meu, tou, sou, in parte mia, tua, sua
Frases
custa chida tocat a mie a dare su càmbiu a su cumpanzu, in sa robba ◊ li at nadu si faghiat ciambos: isse de li dare s'alveghe, e cudhu li daiat sos canes
2.
mighi ti apo postu su càmbiu subra de su letu, si ti che bogas sa cosa bruta! ◊ su bistimentu de is erricos s'ischeràt ca teniant prus càmbios: is pòberos teniant solu unu càmbiu
3.
su dutore mi at ordinadu meighinas càmbias ◊ no mancaiant de lis batire calchi imbiada, chi sempre beniat torrada càmbia ◊ custu fógliu ti lu fato càmbiu ca est totu abbunzadu ◊ dademindhe càmbias, de cartzitas, ca custas mi sunt minores!◊ sa pinna mi l'apo comporada ciamba
4.
mama mia puru mancai prangi prangi iat giau s’anedhu bellu de candu si fiat isposada, e in càmbiu dh’iant donau un’anedhu de atzarxu
5.
cun frade meu faghimus su triballu a càmbiu torradu ◊ amus tzapadu sa binza a zoronadas càmbias cun Fulanu: innantis amus fatu sa mia e apustis sa sua
6.
cheria dinari in càmbiu pro no bogare sos chentumiza, si cumbinat ◊ dhis est iscarésciu unu portafolliedhu prenu de dinai in càmbiu, de s'allimúsina, iscedaus!
7.
sa fiza est càmbia de mamma ◊ millu su càmbiu de Pinóchio!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Cambiu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
échange
Ingresu
change,
spare-part
Ispagnolu
cambio,
cambio
Italianu
càmbio,
ricàmbio,
muta
Tedescu
Wechsel,
Wechseln,
Häutung.
mudài , vrb: ammudai,
mudare,
mutare Definitzione
cambiare, fintzes cambiare de logu, de istrégiu, ma mescamente in su sensu de fàere o de si fàere bellu, galanu, postu bene de bestimentu, alligru / mudàresi chei sa Luna = abarrai sempri a su càmbia càmbia, èssiri chentza firmesa; mudare su binu = itl. travasare, betare límpiu a un'àteru istrégiu lassandho sa feghe
Sinònimos e contràrios
addegiare,
atramudai,
cambiai,
cuncodrai
/
iscolomare
Frases
at mudadu de prontu opinione ◊ dogni annu in beranu ti mudas, rica d'ervas e fiores ◊ tia mudare sa tristura in allegria ◊ issa fit s'abba connota chi curriat in sas venas meas mutanne su disconnotu in connotu ◊ sa famíglia gei fiat arrica, ma su destinu at mudau totu!
2.
ma càstia custus froris acomenti mudant su logu! ◊ su bonu fàghere mudat sa pessone ◊ su pudhedru fit mudadu cun fiocos e collanas ◊ su beranu mudat a festa s'universu intreu (R.Bechere)◊ ricamus indoraus totu a filus de òru mudant a nou s'altari…◊ mudas sa cambarara candu arriis e fuedhas!
3.
cheret mudadu su binu, gai abbarrat prus netu e no si guastat
Ètimu
ltn.
mutare
Tradutziones
Frantzesu
changer,
parer,
orner
Ingresu
to change,
to adorn
Ispagnolu
mudar,
acicalar,
adornar
Italianu
mutare,
addobbare,
adornare
Tedescu
verändern,
wechseln,
verschönern,
verzieren.
tràmmudu , nm: tràmunu Definitzione
bestimentu càmbiu, límpiu
Sinònimos e contràrios
mudadura,
mudóngiu,
tramudu
Frases
dàemi su tràmunu ca sa bestimenta chi zuto in dossu est bruta! ◊ Gantine est torradu de cuile pro si che leare su tràmmudu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
vêtements propres,
changer le linge
Ingresu
change of clothes
Ispagnolu
ropa limpia para cambiarse
Italianu
vestiti di ricàmbio
Tedescu
Kleider zum Wechseln.
tramúdu, tràmudu , nm: tramuru,
tràmutu Definitzione
bestimentu càmbiu, límpiu; fintzes cambiamentu de logu
Sinònimos e contràrios
muda,
mudadura,
mudóngiu
/
tràmmudu
/
tramuda
Frases
mi apo bestidu su tràmudu chi mi at ammanitzadu mamma
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
vêtements propres,
changer le linge
Ingresu
change of clothes
Ispagnolu
el mudarse de ropa
Italianu
càmbio della biancherìa,
dei vestiti
Tedescu
Wäsche zum Wechseln.