innedhúe , avb Definitzione in nedhube, in logu perunu Sinònimos e contràrios nedhube* Tradutziones Frantzesu nulle part Ingresu nowhere Ispagnolu en ningún lado Italianu da nessuna parte Tedescu nirgends.

nedhúbe, nedhúe, nedhúve , avb: nidhue, nodhube, nodhue, nudhube Definitzione in perunu logu, no in logu Sinònimos e contràrios innedhue | ctr. totube Frases no cherjo nudha in nedhube ◊ v'aiat unu calore a mòrrere, non si parait in nidhue! ◊ no dh'agatas in nedhube ◊ geniosas che a tie no bi ndh'at in nedhue ◊ che a su meu no che ndh'at in nodhue! ◊ su teracu tuo no est andhadu a nedhuve ◊ soe chircandhe ma no lu poto sejare in nedhue! Ètimu ltn. nullibi Tradutziones Frantzesu nulle part Ingresu nowhere Ispagnolu en ningún lado Italianu in nessun luògo Tedescu nirgends.

pàlte , nf: parte, parti Definitzione de una cosa o cantidade, unu tanti prus piticu de su totu, prus pagu de su totu, nau fintzes de s'interessu, de su chi tocat a unu (e deosi cantepare a sa chi tocat a is àteros); nau de logu, leada, bandha, su logu cunsiderau coment'e tretu postu de calecuna manera po chie dh'abbàidat o ndhe chistionat (ma si narat fintzes de tempus); a su tempus de is bàtoro regnos sardos si naraiat fintzes po regnu, logu = istadu, es. Parte de Càlaris / min. partichedha Sinònimos e contràrios arressioni, arrogu, bículu, istallada, partzida / aba, bandha / cdh. palti | ctr. totu Maneras de nàrrere csn: sa parte = su chi a unu dhi tocat de s'interessu de sa famíllia, e "sa parti" fintzes in su sensu de unu terrenu; sa p. manna = sa menzus, sa prus manna, de calecuna cosa ispartzia in partes diferentes; fàghere partes belosas = fai calecuna cosa chi praxit a una parti de sa genti ma dispraxit a s'àtera; sa prus p. de…= sa mazore parte, su prus; pònnere a unu in p. de ccn. cosa = fàghere a manera chi in carchi modu bi siat cussu puru, dàreli una parte de carchi cosa; intrare in p. = tènniri o pigai sa parti de ccn. cosa; bogare sa parte de ccn. = de sa cosa chi si ponet a manigare o chi s'impreat, pònnere abbandha innanti sa parte de sa pessone chi no bi est presente pro bi la lassare; pònnere sa p., pagare sa p. = pònniri o pagai su chi tocat de pònniri o de pagai de calincuna cosa; fàghere, fai sa p. a unu = fàghere partzialidades, fàghere parte gelosa, fai s'ala o s'anta a unu, dare resone, difèndhere a unu, pònneresi a s'ala sua de acordu; s'ocru puru cheret sa p. sua = sa cosa depit èssiri bella de bisura puru; fàgheresi sa parte sua = fai, de trabballu, su tanti chi depit, unu, fai figura coment'e is àterus; fàghere sas partes = pratziri s'interessu, pratziri ccn. cosa intr’e totu is chi ndi depint pigai; èssere chentza arte e ne p. = abarrai sentza de nudha, a manus isbuidas, pruscatotu sentza de trabballu; a sa parte! (genia de saludu e cómbidu a chini benit candu sa genti est papendi e saludat nendi Bon'apititu!) = beni tui puru a papai cun nosu!, beni e piga! (ma si agiungit: Beni ca ti ndhe leas!); faedhare o fàgheresi a p. colada, a part'e subra = antibitzaresiche dèndhesi resone chentza ndhe àere, pigaisí sa parti manna; parti de aintru, parti de foras, parte de sero, parti de mengianu, a parti de chitzi = a sa bandha de…, a merí, a mengianu, e gai; pònnere a p. = lassai istai a una parti, fintzas allogai in ccn. logu, remonire; pònniri unu per parti = unu a cada bandha; no si ponit in parti de perdi = no faghet su contu de pèrdere nudha; part'e pari = paribari, s'unu cun s'àteru, de pari a pari; ne in parte ne in logu = in logu perunu; de parte de… = a su postu de…; po parte/parti mia…= a pàrrere meu, pro su chi interessat a mie Frases una parte de s'ozu lu bendhimus, una parte nos la lassamus ◊ mi est tocada sa parti prus pitica ◊ su babbu lis at addesumadu sas partes, a sos fizos 2. míntemi in parte de sos milliones! ◊ l'at postu a parte de su regnu pro lu cumpessare de su bene chi li aiat fatu ◊ isse intrat in parte de s'eréssia ca fit maridu de una sorre de sa morta ◊ si at papau totu cudhu pisci e intrau in parti de sa petza puru ◊ at lassadu sa parte a sos fizos e a su teracu ◊ in cosa agnena mi seo agatau: seo in parte de unu magioledhu, ma àtera cosa no n'apo tocau ◊ sa prus parti de custa méndua est bícia ◊ l'ant triballadu a cumone e faghent sas partes de su chi bi essit ◊ e si pigat peri sa parti manna!…◊ faedhat a parte colada puru, candho no tenet resone! ◊ est poete chi si faghet sa parte sua in sas garas ◊ cussu no tenit arrexoni e tui dhi fais sa parti! 3. su pipiu est ispartzinandho sa cosa a totu is partes ◊ benit zente dae dogni parte e logu ◊ cun sa sula at trapassadu sa pedhe de parte in parte ◊ in sas partes de Patada bi est proindhe ◊ maridu meu est de sas partes de Campidanu ◊ apu connotu a unu de is partis de Aristanis 4. passendusí sa boxi part'e pari curriant po èssiri prontus a dhu biri ◊ sighiant a si itzutzullai part'e pari 5. notesta a parti de mengianu at fatu un'iscutulada de àcua 6. abbàida s’istrada, de parte de abbaidare a mie! ◊ est arrangiandhe su chi cheret arrangiadu, de parte de lu fuliare 7. pro parti mia, dèu seu cuscientziosu ◊ no bi at pro parte mia àteru santu chi apat afrontadu su turmentu (Tucone) 8. babbai miu teniat una parti a mesapari in su sartu de Lanusè, ma su meri biviat in Àrtzana Sambenados e Provèrbios smb: Partis Ètimu ltn. parte(m) Tradutziones Frantzesu part, partie, côté Ingresu part, side Ispagnolu porción, parte, lado Italianu porzióne, quòta, parte, lato Tedescu Teil, Seite.

partzída , nf: pratzida Definitzione parte de una cosa ispartzia Sinònimos e contràrios arressioni, palte, pratzina, porrata, spratzida Frases is pratzidas dhas fatzu dèu, ca tui fais parti manna e parti pitica Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu part, portion Ingresu portion Ispagnolu porción Italianu porzióne Tedescu Teil.

pasía , nf Definitzione parte de unu trebballu, de una cosa, fintzes cunsiderada coment'e tempus, cosa fata a su pasa pasa, in tantas bortas Sinònimos e contràrios creze, mota Frases cussu triballu l'amus fatu in tantas pasias, ca fit meda totu a una borta ◊ cust'olia che cheret betada totu a unu: aite a la muntènnere in tantas pasias, tantu est totu a maghinare? ◊ unu líbberu est sèmpere divisu in tantas pasias Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu part, reprise Ingresu part, restarting Ispagnolu parte, reanudación Italianu porzióne, parte, riprésa Tedescu Teil, Wiederaufnahme.

uschíndhe , avb: oschindhe Definitzione a part'e annata, de su restu…, mancari gai…: a logos dhu narant po como / uschindhe uschindhe = comogomo, un'iscuta como Sinònimos e contràrios aparteannata Frases uschindhe, dae su palatu si vidiant artziandhe in su chelu pallas de unu fumu píchidu ◊ uschindhe, mannos e minores sunt ligaos tra issos dae sos bisonzos piús de comente si podet pessare (G.Chironi) Tradutziones Frantzesu d'autre part Ingresu on the other hand Ispagnolu por otro lado Italianu d'altrónde Tedescu anderseits, übrigens.

«« Torra a chircare