molínu, mólinu , nm: mulinu Definitzione
machinàriu mannu a motore po mòlere cosa meda, siat laores, olia o àteru (segundhu sa genia: m. de ógiu o de olia, de trigu, de pedra); su logu, sa domo ue su machinàriu est postu / partes de unu molinu: su radu, sa mola (in su m. de s'olia funt duas orrodas poderadas impare, prantadas, cun s'àrbure o albureta), sa supressa, su separadore, sa furredha / m. po piscai abba = arroda cun is túvulus po piscai àcua de funtana; m. de bentu = bentu forte chi faghet a moliadura (nadu de zente, chie no tenet frimmesa)
Sinònimos e contràrios
franassu
Frases
sos molinos de s'olia triballant in atunzu e mescamente in zerru ◊ unu tempus, s'àcua impelliat s'arroda de is molinus
2.
sunt andhadas a molinu a che leare su trigu a maghinare
Sambenados e Provèrbios
smb:
Molinu, Mulinu
Ètimu
ltn.
molinum
Tradutziones
Frantzesu
moulin,
broyeur (macchina),
pressoir (luogo)
Ingresu
mill (oil-)
Ispagnolu
molino,
lagar
Italianu
mulino,
frantóio
Tedescu
Mühle,
Ölmühle.
prència , nf: prensa 1,
prentza 1 Definitzione
aina o màchina a bisura de istrégiu po incracare sa binatza a ndhe múrghere su mustu, o s'olia mólia po ndhe bogare s'ógiu / partes de una prentza a manu po binatza (prentza a bangu): is còscias o peis, su bancu o piatu, su canale, is costaos o paradas (fatas a doas lascas fissadas in mesos cricos de ferru, in duas perras de intrare apare postas prantadas in pitzu de su bancu e de prènnere de binatza e agguantasas intradas apare cun craos), su covecu (duas mesas lunas de linna grussa cun orrugos grussos paríviles de linna o istrupedhos de pònnere in pitzu e subràbari a duos a duos giraos de noranta grados), su fusu a berrina de mesania a punta, sa gioca o ‘fémina’ (chi intrat in su fusu, fata in duos petzos cun duas cotzas de ferru e un'istanga: custa parte est fata a manera chi, movendho s'istanga a s'andhetorra, su petzu de fundhu, po comente funt fatas e postas is cotzas a punta a triàngulu totu a una parte, giret sèmpere a una matessi bandha abbasciandho e incracandho a forte apitzu de sa linna e de sa binatza, o fintzes – ponendho is duas cotzas a su contràriu – artzandho e illascandho)
Sinònimos e contràrios
supressa
Maneras de nàrrere
csn:
binu de p. = su binu chi essit de s'ainata supressendhe; fai sa p. a unu = zogu pesante de pisedhos abbatighendhe a unu postu a palas a terra
Frases
su binu de prentza no si ammisturat cun su binu de iscupu ◊ candu s’olia fut mólia si ndi bogàt sa pasta, si preniant is isportinus e si poniant in sa prensa
Sambenados e Provèrbios
smb:
Prenza
Terminologia iscientìfica
ans
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
pressoir
Ingresu
press
Ispagnolu
prensa
Italianu
tòrchio
Tedescu
Presse.
suprèssa , nf Definitzione
aparíciu fatu apostadamente po ndhe bogare incracandho totu su súciu de ccn. cosa (es. binatza, pasta de olia)/ partes de una supressa a manu po binatza: sas còscias o pes, su bancu o piatu, su canale o corriotu, sos costazos o paradas, costas o càscia (fatos a doas lascas fissadas in mesos cricos de ferru, in duas perras de intrare apare postas prantadas in pitzu de su bancu e de prènnere de binatza), su covecu (duas mesas lunas de linna grussa cun cotzas o istrupedhos de pònnere in pitzu subràbari a duos a duos giraos de noranta grados), su toronígliu in mesu de su bancu, unu fusu o àlbure a berrina de mesania a punta, sa gioca o fémina (chi intrat in su fusu, fata in duos petzos cun duas cotzas e un'istanga o abbinadorzu: custa parte est fata a manera chi, movendho s'istanga a s'andhetorra, su petzu de fundhu, po comente funt fatas e postas is cotzas a punta a un'ala, giret sèmpere a una matessi bandha abbasciandho, incracandho e prentzandho a forte sa binatza, o fintzes inartandho e illascandho si is cotzas funt postas cun sa punta girada a betu contràriu)
Sinònimos e contràrios
prència
Frases
est vinu de supressa e faet pacu camminu! ◊ sunt ammanitzandhe pro sa binnena, labandhe cupas, tinos e supressas
Terminologia iscientìfica
ans
Ètimu
itl.
soppressa
Tradutziones
Frantzesu
pressoir,
fouloir
Ingresu
press
Ispagnolu
prensa
Italianu
tòrchio,
pigiatrice
Tedescu
Presse.