Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

drommída , nf: drumida Definitzione su dormire, nau mescamente de su tanti chi unu abbarrat dormiu Sinònimos e contràrios sonnighera, sultu / cdh. drummita Frases fia cassidu de su sonnu e mi apo fatu una bella drommida ◊ sa drommida chi si at fatu, no si est abbizadu prus de nudha ◊ sa drommida de su carbonaju! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu somme, sieste Ingresu sleep Ispagnolu dormida Italianu dormita Tedescu Schlaf.

ghilimàda , nf Definitzione su ghilimare; dormidedha de calecuna iscuta / g. de pasu = iscutighedha de pasu Sinònimos e contràrios ingalenada, sultu Frases su note no chinnit ocru: comente intrat essit, dae letu, chene fàchere una ghilimada ◊ sa mama no fachet una ghilimada de pasu ◊ si sunt ammojaos a fàchere una ghilimada: su sonnu de su púliche, ca a pustis de unu pacu ant torrau a atacare a messare! (F.Cambosu) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu petit somme Ingresu nap Ispagnolu siesta Italianu dormitina, pìsolo Tedescu Nickerchen.

ingalenàda , nf: inghelenada Definitzione su s'ingalenare; dormidedha de pagu contu Sinònimos e contràrios ghilimada, ingalinzu, mélinu 1, trúturu / ttrs. ingarinada Frases fit cassidu de sonnu: comente si est corcadu petzi at fatu s'ingalenada ◊ za bi apo drommidu, ma gai, apenas un'ingalenada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu petit somme Ingresu nap Ispagnolu siesta Italianu pìsolo, assopiménto Tedescu Schläfchen, Einschläferung.

sòma , nf: suma 1, summa Definitzione misura de 176 litros, cantidade de 150 chilos; fintzes cosa grae meda, chi pigat logu meda, chi faet unu tanti mannu, fintzes tanti mannu de dinare / sa suma de… = bona parte de… Sinònimos e contràrios raseri / subbrossa Frases no as a zúghere una soma de sale, no! ◊ su maridu est andhadu a bèndhere tantas somas de laore ◊ duos si che mànigant paris una soma de sale e chentza si connòschere bene cun bene! 2. su pagu puru in mesu a tantu tempus faghet suma ◊ su chi no tenit summas de riserva in logu miu fait pagus afàrius 3. sa suma de is terras innòi funt manixadas (G.Mura)◊ sa suma de sa genti po pràndiri torrat a domu Sambenados e Provèrbios smb: Soma, Suma, Sumas Terminologia iscientìfica mds Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu fardeau, somme Ingresu burden, bundle Ispagnolu carga, lío Italianu fagòtto, sòma Tedescu Bündel, Last, altes Hohlmaß.

súma , nf: summa Definitzione s'arresurtau chi essit aciunghendho unu tanti a un'àteru Sinònimos e contràrios additzione Frases cussa picioca faenno sa ceraca at postu a parte una bella sumigedha Tradutziones Frantzesu somme Ingresu sum Ispagnolu suma Italianu sómma, totale Tedescu Summe.

surtidédhu , nm Definitzione min. de súrtidu, dormia de pag'ora Sinònimos e contràrios drommidedha, surtighedhu Tradutziones Frantzesu petit somme Ingresu doze Ispagnolu siesta Italianu sonnellino Tedescu Schläfchen.

súrtidu , nm Definitzione unu tanti de ora de sonnu / a primu s. = a prima drommida, a primu sonnu Sinònimos e contràrios drommida, ghilimada, sultu*, trúturu Frases Mauredhu lassat intrai sa noti e a su primu súrtidu, chentza de fai iscidu, si pigat unu sacu e tocat a furai unu sacu de palla Tradutziones Frantzesu somme Ingresu nap Ispagnolu cabezadita Italianu pisolino Tedescu Schläfchen.

tentógliu , nm: tentórgiu, tentorju, tentorzu (f.-a) tintógliu Definitzione prus che àteru, vitellu (ma fintzes àteru animale) de duos a tres annos, bonu de domare Sinònimos e contràrios nobedhu, traiscone / anníciu, pudhéricu Frases forte annijat adhae su tentorzu ◊ li aggradaiat a cúrrere a cadhu e pro custu cheriat domare su tentógliu ◊ regollet sa fraschera, sa bértula e si ndhe andhat a cadhu de sa tentorza Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bouvillon, taurillon, bête de somme Ingresu steer, young bull Ispagnolu ternero, jumento Italianu giovènco, torèllo, giuménto Tedescu junges Rind, Saumtier.