afagotài , vrb: afangotai,
fangotai Ètimu
itl.
affagottare
Tradutziones
Frantzesu
mettre en ballot
Ingresu
to bundle up
Ispagnolu
enfardar
Italianu
affardellare
Tedescu
zusammenpacken.
afasciài, afasciàre , vrb Definitzione
fàere o acapiare a fasches linna o sida; nau de is laores e de is erbas, crèschere bene meda, fàere a fundhu bellu cun cambos medas, agiummai coment’e a fasche
Sinònimos e contràrios
afascare
/
abbudare,
acambare,
aforrotulare,
afundhare 1,
afundharzare
Frases
tziu Pepi trotoxat is duus matzixedhus e afàsciat una maighedha de trigu ◊ fut afascendisí su fascixedhu de sa linna
3.
si iat istudiau unu podhixedhu, cussu, nd'iat a afasciai de dotoris!…(R.Fresia)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
fagoter
Ingresu
to bundle up
Ispagnolu
hacinar,
crecer lojano
Italianu
affastellare,
cestire
Tedescu
bündeln,
buschig wachsen.
afrascillonài , vrb: afriscillonai Definitzione
fàere totu a frascillonis, a tzirbisas de dónnia betu, nau de orrobba posta male, ammurigonada e fintzes de cosa chi est coment'e sicandhosi)
Sinònimos e contràrios
acarrongiai,
afrangillonai,
afrascionae,
aggruncipire,
aggruncire,
ammaugionai,
apigiare,
arruntzai,
atavellai,
atripodhare,
frongire,
iscrafangiai,
sirmigai
| ctr.
istirai,
prenciai
Frases
si afriscillonat s'arrobba sciacuada ◊ sa camisa est afriscillonada o prenciada a imbidoni?
2.
no bollu tenni sa menti afriscillonada de ideas noas e malas
3.
nci bolit pagu a s'afriscillonai cussu portafógliu prenu chi portas! (Lai)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
froisser,
entasser
Ingresu
to wrinkle,
to bundle up
Ispagnolu
arrugar,
hacinar
Italianu
sgualcire,
affastellare
Tedescu
runzeln,
zerknittern,
bündeln.
bartzàda , nf: abbratzada*,
brantzata,
bratzada Definitzione
su tanti de cosa a fasche chi si podet pigare cun is bratzos, fintzes cun d-unu solu
Sinònimos e contràrios
aratzada,
arratada,
fratada
/
faschizola,
imbrassada
Frases
at pinnicau una bratzada de linna ◊ essit a s'ortu e ndi torrat cun d-una bratzadedha de murdegu ◊ apo tiradu una bratzada de fae ◊ sa fae l'amus tirada e posta a bratzadas ◊ est arrimandhe una brantzata de linna
Tradutziones
Frantzesu
brassée,
faisceau
Ingresu
armful,
bundle
Ispagnolu
brazada
Italianu
bracciata,
fàscio
Tedescu
Armvoll,
Bündel.
fàsce , nf, nm: fasche,
faschi,
fàschia,
fasci,
fàscia,
fasse Definitzione
bartzada manna de linna o de àteras cosas acapiadas impare / min. faschita
Maneras de nàrrere
csn:
rúere totu a una fasche = ammaladiaisí in medas totus a una borta; fàghere fasche o fàscia in carchi cosa o cun ccn. = fàghere frasca, arrennèsciri, bínciri; fascitu de lori = tres manadas de laore messadu presas paris
Frases
candho ghiraiat isse, una fasche de linna a codhu no li mancaiat ◊ pro si campare bendhiat fasches de linna ◊ sos pisedhos ant carradu su sarmentu a fàscias mannas ◊ si fait su fàsciu totu a cambu a cambu ◊ at fatu duas fàschia de sida pro alabinna ◊ andastis cun babbu a portai fascis mannus de linna ◊ bae e acioca una fascixedhe de linna!
2.
portat unu fasci de crais
3.
sunt totugantos malàidos a una fasche ◊ no est chi su perígulu de morri totus a fascis siat passau!
4.
cun isse no bi faghet fasche neune ◊ so andhadu a sa posta a pagare s'arga ma no bi apo fatu fasche de sa zente chi bi fit ◊ candho no bi ant pótidu fàghere fàscia, torrant a bolare
Ètimu
ltn.
fasce(m)
Tradutziones
Frantzesu
faisceau
Ingresu
bundle
Ispagnolu
haz
Italianu
fàscio
Tedescu
Bündel.
imbodhícu , nm: imbodhiu,
imbólicu,
imbóligu,
immódhigu Definitzione
cosa (es. paperi, orrobba) po imbodhigare àtera cosa; sa cosa imbodhigada, fata coment’e a pacu; manígiu po ingannare s'àteru / min. imbolichitu; pònnere, míntere a imbólicu = a imboligadura, a imboligare
Sinònimos e contràrios
imbodhiàmini,
imbódhiu
/
ttrs. imbórigu,
cdh. imbúlicu
/
imboligada
/
abberintu,
afrascu,
cumpoltura,
estremagiogu,
imbovu,
ingànniu,
màngana,
tarasca,
tramòglia,
trampa,
trobinzu,
troga
Frases
mi azis lassadu s'imbóligu: su chi bi fit intro boche l'azis manigadu bois! ◊ apo comporadu custu pabilu pro imbóligu
2.
giúgheche s'imbóligu de su pane a babbu tou! ◊ candho morint su porcu, a sos bichinos lis fachent s'imbólicu ◊ custos imbóligos sunt de dare a sos invitados
3.
su tziu fait s'imbodhicu e su piciocu partit sordau! ◊ imbóligos e trampas sunt in prua como piús de tandho ◊ s'infadeit de sos imbóligos de sos avocados ◊ arratza de immódhigu chi ant fatu!…
Sambenados e Provèrbios
prb:
s'imbóligu a s'imboligosu torrat
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
paquet,
intrigue
Ingresu
bundle,
plot
Ispagnolu
paquete,
intriga
Italianu
invòlto,
fagòtto,
intrigo
Tedescu
Bündel,
Ränke.
sòma , nf: suma 1,
summa Definitzione
misura de 176 litros, cantidade de 150 chilos; fintzes cosa grae meda, chi pigat logu meda, chi faet unu tanti mannu, fintzes tanti mannu de dinare / sa suma de… = bona parte de…
Sinònimos e contràrios
raseri
/
subbrossa
Frases
no as a zúghere una soma de sale, no! ◊ su maridu est andhadu a bèndhere tantas somas de laore ◊ duos si che mànigant paris una soma de sale e chentza si connòschere bene cun bene!
2.
su pagu puru in mesu a tantu tempus faghet suma ◊ su chi no tenit summas de riserva in logu miu fait pagus afàrius
3.
sa suma de is terras innòi funt manixadas (G.Mura)◊ sa suma de sa genti po pràndiri torrat a domu
Sambenados e Provèrbios
smb:
Soma, Suma, Sumas
Terminologia iscientìfica
mds
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
fardeau,
somme
Ingresu
burden,
bundle
Ispagnolu
carga,
lío
Italianu
fagòtto,
sòma
Tedescu
Bündel,
Last,
altes Hohlmaß.