afagotài , vrb: afangotai, fangotai Etymon itl. affagottare Translations French mettre en ballot English to bundle up Spanish enfardar Italian affardellare German zusammenpacken.
afasciài, afasciàre , vrb Definition fàere o acapiare a fasches linna o sida; nau de is laores e de is erbas, crèschere bene meda, fàere a fundhu bellu cun cambos medas, agiummai coment’e a fasche Synonyms e antonyms afascare / abbudare, acambare, aforrotulare, afundhare 1, afundharzare Sentences tziu Pepi trotoxat is duus matzixedhus e afàsciat una maighedha de trigu ◊ fut afascendisí su fascixedhu de sa linna 3. si iat istudiau unu podhixedhu, cussu, nd'iat a afasciai de dotoris!…(R.Fresia) Etymon srd. Translations French fagoter English to bundle up Spanish hacinar, crecer lojano Italian affastellare, cestire German bündeln, buschig wachsen.
afrascillonài , vrb: afriscillonai Definition fàere totu a frascillonis, a tzirbisas de dónnia betu, nau de orrobba posta male, ammurigonada e fintzes de cosa chi est coment'e sicandhosi) Synonyms e antonyms acarrongiai, afrangillonai, afrascionae, aggruncipire, aggruncire, ammaugionai, apigiare, arruntzai, atavellai, atripodhare, frongire, iscrafangiai, sirmigai | ctr. istirai, prenciai Sentences si afriscillonat s'arrobba sciacuada ◊ sa camisa est afriscillonada o prenciada a imbidoni? 2. no bollu tenni sa menti afriscillonada de ideas noas e malas 3. nci bolit pagu a s'afriscillonai cussu portafógliu prenu chi portas! (Lai) Etymon srd. Translations French froisser, entasser English to wrinkle, to bundle up Spanish arrugar, hacinar Italian sgualcire, affastellare German runzeln, zerknittern, bündeln.
bartzàda , nf: abbratzada*, brantzata, bratzada Definition su tanti de cosa a fasche chi si podet pigare cun is bratzos, fintzes cun d-unu solu Synonyms e antonyms aratzada, arratada, fratada / faschizola, imbrassada Sentences at pinnicau una bratzada de linna ◊ essit a s'ortu e ndi torrat cun d-una bratzadedha de murdegu ◊ apo tiradu una bratzada de fae ◊ sa fae l'amus tirada e posta a bratzadas ◊ est arrimandhe una brantzata de linna Translations French brassée, faisceau English armful, bundle Spanish brazada Italian bracciata, fàscio German Armvoll, Bündel.
fàsce , nf, nm: fasche, faschi, fàschia, fasci, fàscia, fasse Definition bartzada manna de linna o de àteras cosas acapiadas impare / min. faschita Idioms csn: rúere totu a una fasche = ammaladiaisí in medas totus a una borta; fàghere fasche o fàscia in carchi cosa o cun ccn. = fàghere frasca, arrennèsciri, bínciri; fascitu de lori = tres manadas de laore messadu presas paris Sentences candho ghiraiat isse, una fasche de linna a codhu no li mancaiat ◊ pro si campare bendhiat fasches de linna ◊ sos pisedhos ant carradu su sarmentu a fàscias mannas ◊ si fait su fàsciu totu a cambu a cambu ◊ at fatu duas fàschia de sida pro alabinna ◊ andastis cun babbu a portai fascis mannus de linna ◊ bae e acioca una fascixedhe de linna! 2. portat unu fasci de crais 3. sunt totugantos malàidos a una fasche ◊ no est chi su perígulu de morri totus a fascis siat passau! 4. cun isse no bi faghet fasche neune ◊ so andhadu a sa posta a pagare s'arga ma no bi apo fatu fasche de sa zente chi bi fit ◊ candho no bi ant pótidu fàghere fàscia, torrant a bolare Etymon ltn. fasce(m) Translations French faisceau English bundle Spanish haz Italian fàscio German Bündel.
imbodhícu , nm: imbodhiu, imbólicu, imbóligu, immódhigu Definition cosa (es. paperi, orrobba) po imbodhigare àtera cosa; sa cosa imbodhigada, fata coment’e a pacu; manígiu po ingannare s'àteru / min. imbolichitu; pònnere, míntere a imbólicu = a imboligadura, a imboligare Synonyms e antonyms imbodhiàmini, imbódhiu / ttrs. imbórigu, cdh. imbúlicu / imboligada / abberintu, afrascu, cumpoltura, estremagiogu, imbovu, ingànniu, màngana, tarasca, tramòglia, trampa, trobinzu, troga Sentences mi azis lassadu s'imbóligu: su chi bi fit intro boche l'azis manigadu bois! ◊ apo comporadu custu pabilu pro imbóligu 2. giúgheche s'imbóligu de su pane a babbu tou! ◊ candho morint su porcu, a sos bichinos lis fachent s'imbólicu ◊ custos imbóligos sunt de dare a sos invitados 3. su tziu fait s'imbodhicu e su piciocu partit sordau! ◊ imbóligos e trampas sunt in prua como piús de tandho ◊ s'infadeit de sos imbóligos de sos avocados ◊ arratza de immódhigu chi ant fatu!… Surnames and Proverbs prb: s'imbóligu a s'imboligosu torrat Etymon srd. Translations French paquet, intrigue English bundle, plot Spanish paquete, intriga Italian invòlto, fagòtto, intrigo German Bündel, Ränke.
sòma , nf: suma 1, summa Definition misura de 176 litros, cantidade de 150 chilos; fintzes cosa grae meda, chi pigat logu meda, chi faet unu tanti mannu, fintzes tanti mannu de dinare / sa suma de… = bona parte de… Synonyms e antonyms raseri / subbrossa Sentences no as a zúghere una soma de sale, no! ◊ su maridu est andhadu a bèndhere tantas somas de laore ◊ duos si che mànigant paris una soma de sale e chentza si connòschere bene cun bene! 2. su pagu puru in mesu a tantu tempus faghet suma ◊ su chi no tenit summas de riserva in logu miu fait pagus afàrius 3. sa suma de is terras innòi funt manixadas (G.Mura)◊ sa suma de sa genti po pràndiri torrat a domu Surnames and Proverbs smb: Soma, Suma, Sumas Scientific Terminology mds Etymon itl. Translations French fardeau, somme English burden, bundle Spanish carga, lío Italian fagòtto, sòma German Bündel, Last, altes Hohlmaß.