Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

acarrongiài , vrb: acorrongiai, carrongiai Definitzione candho erbas e matas funt melòngias, cumenciandho a sicare, fàere a tzirbisas, a cannedhu, coment’e serrandhosi Sinònimos e contràrios acrissare, afrangillonai, aggrunciare, aggruncire, apigiare, arruntzai, atavellai, atribuntzire, frongire, granculai, iscrafangiai Frases is frunimentus de pedhi acorrongiaus funt tostaus e si tzacant: po cussu tocat a dhis passai s'ollu de seu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rider Ingresu to wrinkle (up) Ispagnolu arrugar Italianu raggrinzare Tedescu verschrumpeln, runzeln.

achizàre , vrb Definitzione su cambiare bisura, de face, coment'e inchietandhosi o intristandhosi Sinònimos e contràrios acristai, inchigiare, inchizire, incilliri, increstare, ingrispire Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu froncer les sourcils Ingresu to frown Ispagnolu fruncir el ceño, contrariarse Italianu accigliarsi Tedescu die Stirn runzeln.

acristài, acristàre , vrb: aggristare Definitzione acostire o abbasciare is cristas coment'e cambiandho bisura po calecuna cosa chi no andhat o no praghet Sinònimos e contràrios achizare, inchigiare, inchizire, incilliri, increstare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu se renfrogner Ingresu to frown Ispagnolu fruncirarrugar el ceño Italianu aggrondarsi Tedescu runzeln.

afrascillonài , vrb: afriscillonai Definitzione fàere totu a frascillonis, a tzirbisas de dónnia betu, nau de orrobba posta male, ammurigonada e fintzes de cosa chi est coment'e sicandhosi) Sinònimos e contràrios acarrongiai, afrangillonai, afrascionae, aggruncipire, aggruncire, ammaugionai, apigiare, arruntzai, atavellai, atripodhare, frongire, iscrafangiai, sirmigai | ctr. istirai, prenciai Frases si afriscillonat s'arrobba sciacuada ◊ sa camisa est afriscillonada o prenciada a imbidoni? 2. no bollu tenni sa menti afriscillonada de ideas noas e malas 3. nci bolit pagu a s'afriscillonai cussu portafógliu prenu chi portas! (Lai) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu froisser, entasser Ingresu to wrinkle, to bundle up Ispagnolu arrugar, hacinar Italianu sgualcire, affastellare Tedescu runzeln, zerknittern, bündeln.

apigiàre , vrb: apijare, apricare 1, aprigare 1, pigiare 1 Definitzione fàere totu a pígias, a pinnigas, a tzirbisas Sinònimos e contràrios acarrongiai, afrascillonai, apistillonai, arruntzai, atavellai, frongire, granculai, pinnicai, prighizonare, prinzigunire | ctr. ispixare, istirai Frases sas bestes postas male si aprigant ◊ timet a si sere ca podet apricare su bestire Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu froisser, chiffonner Ingresu to wrinckle (up), to fold Ispagnolu fruncir, arrugar Italianu aggrinzire, piegazzare Tedescu runzeln, zerknitten.

apirchizonàre , vrb: aprichitzonare, aprighizonare, prichizonare Definitzione fàere a prighizones, a tzirbisas, nau de sa carre, de bestimentos, de su frutuàriu Sinònimos e contràrios acaramai / ammaugionai, apigiare, apistichizonare, apistillonai, frongire, pansiri, prighizonire, prinzigunire | ctr. istirai, pranciai Frases custas pumatas sunt aprighizonadas ca ant pérdidu abba ◊ sas erveches giuchent sas titas aprichitzonatas a ghisa de càrica Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu froisser, chiffonner Ingresu to wrinckle (up) Ispagnolu fruncir, arrugar Italianu aggrinzire, sgualcire Tedescu runzeln, zerknittern.

arruntzadúra , nf Definitzione su arruntzai, fàere a tzirbisas, ammurigonare Sinònimos e contràrios arruntzamentu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu plissement, froncement Ingresu wrinkling Ispagnolu arrugamiento Italianu corrugaménto Tedescu Runzeln.

arruntzài , vrb: arrunzai, runzai Definitzione est su chi faet su fogu o su sole forte a sa pedhe e cosas deasi, chi dhas atzirbisonat, dhas faet totu a pinnigas; istare o pònnere coment'e allorigaos, acancarronaos (mescamente crocaos) Sinònimos e contràrios acarrongiai, afrangillonai, aggrunciare, ammaugionai, apigiare, atavellai, atripitzare, cascai, frongire, granculai | ctr. istirai Maneras de nàrrere csn: arruntzaisí (nadu de chie tenet fritu) = atuturàresi, istare atuturados; a. is codhus = incrubai de palas, leàrela cun passiéntzia candho una cosa andhat male, fàghere de codhos, comente faghet chie no ischit it'e rispòndhere; arrunzaisí a una parti = fràngheresi, pònneresi a un'ala Frases su tempus arrunzat totu is cosas ◊ si est arruntzau de sa bregúngia ◊ candu unu s'est istasiu dhi naraus chi est arruntzau ca portat sa pedhi frungia 2. it'est chi t'est pigau, ita tenis chi ti biu totu allochiau?! - dh'iat nau arrunzendu 3. arrunzadí a una parti: comenti ti permitis de fichiri turra in is chistionis nostras?! Ètimu ctl. arronsar Tradutziones Frantzesu froisser, se flétrir, se rider Ingresu to wrinkle up Ispagnolu arrugar Italianu contrarre, raggrinzire, corrugare Tedescu zusammenziehen, runzeln, falten.

inchiziméntu , nm Sinònimos e contràrios inchizidura, incilladura, incillimentu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu froncement Ingresu frowning Ispagnolu fruncimiento del ceño Italianu aggrottaménto delle ciglia Tedescu Runzeln der Augenbrauen.