acrassaméntu , nm Sinònimos e contràrios acrassadura, acrassu, irrobbatóriu, sdorrobbatóriu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu vol Ingresu robbery Ispagnolu atraco, asalto Italianu rapina Tedescu Raub.
arraspínzu , nm Definitzione fura de calecuna cosa Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu petit vol Ingresu pilferage Ispagnolu ratería Italianu furtarèllo Tedescu leichter Diebstahl.
bóbidu , nm: bólidu, vólidu Definitzione movimentu de una cosa in s'aera, in s'ària; nualla, truma de pigiones Sinònimos e contràrios bolu Maneras de nàrrere csn: andai a b. = lestru meda, in boleos; cumprendirisí a b. = deretu, chentza tantas peràulas Frases isturrus e crucueus a bólidu pesaus dhus pesant in panteus ◊ in tempus de argiola, a s'ora de meigama, a bólidu arribbant is fadas de logu! (M.Maxia)◊ su marragau tenit su bólidu calmu ◊ ci iat póssiu nd'iat segau is alas a is pigiones po no passarint mancu a bólidu in sa propiedadi sua! 2. bólidu de meurras, de isturrus ◊ si benit dhi ammostu unus cantu bóbidus de perdixis! 3. si seus cumpréndius a bóbidu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu vol Ingresu flight Ispagnolu vuelo, bandada Italianu vólo, stórmo Tedescu Flug, Fliegen, Schar.
boléu , nm: buleu, voleu Definitzione foedhu chi s'impreat prus che àteru pl. coment'e avb. po nàrrere chi una cosa benit leada, portada, impresse meda, coment'e bolandho, móvia a bolu Sinònimos e contràrios bolu, imboleu Maneras de nàrrere csn: andhare in boleos = currendi meda, in bolàminis; ghetai in boleu = imbolare in artu, coment'e a bolu; leare b. = leare fuliesa Frases un'astore che at leadu una pudha a buleu ◊ o pópulu famidu, dae te catza adhane su pane ispeli, iscúdelu a buleu! (P.Mereu)◊ si pesaiant a buleu fuiditos ◊ de buleu che sunt isprofundhados in s'inferru ◊ ndhe leat de buleu, sa màchina, in cussa falada, si la lassas andhare!… Ètimu spn. boleo Tradutziones Frantzesu vol très rapide Ingresu whirling flight Ispagnolu voleo Italianu vólo vorticóso Tedescu wirbelartiger Flug.
bólu , nm: volu Definitzione su bolare; nualla, truma de pigiones / min. bolighedhu Sinònimos e contràrios bóbidu / truma Maneras de nàrrere csn: in d-unu bolu = in d-unu sinnu; leare su bolu = pesàresi a bolare; andhare a b. = andhare in boleos, a boladura; tocare sas campanas a b. = sonare a meda, arrepicai; picare a ccn. in bolos e in bentos = in boleos, coment'e faghíndhelu bolare Frases sos puzones isterrent bolu ◊ catzadore fentomadu, cussu: coglit sa perdija a su bolu! ◊ che rundhinella lizera pro poder bènnere a cue su bolu pesare dia 2. unu bolu de puzones ◊ in altu si bidiant bolos de untulzos bramosos de godire sos ismulzos cun calchi ispéigu in punta de una serra (A.Casula) 3. ballandhe, cudha fémina la picabo in bolos e in bentos, totu la ghighinabo! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu vol Ingresu flight Ispagnolu vuelo, bandada Italianu vólo, stórmo Tedescu Flug, Fliegen, Schar.
búgros , nm pl Definitzione fura de bestiàmene Sinònimos e contràrios acrassadura, acrassamentu, acrassu Tradutziones Frantzesu vol Ingresu robbery Ispagnolu atraco Italianu grassazióne Tedescu Raubüberfall, Viehraub.
clàmu , nm: cramu Definitzione su acusare una fura, giare sa chèscia; su tzerriare, pedire agiudu Sinònimos e contràrios chensa, denúntzia / agiutóriu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu action de dénoncer un vol, réclamation Ingresu complaint Ispagnolu denuncia, llamamiento Italianu denùncia di còsa rubata, reclamo Tedescu Anzeige, Beschwerde.
fúra , nf Definitzione su furare, su s'impobidhare de sa cosa angena; sa cosa furada Sinònimos e contràrios aciapa, arrelantzu, bardana, furóngiu, ladratzonia, ladroneria, sdorrobbatóriu Maneras de nàrrere csn: f. prana, f. fraissina = aciapa, fura fata cun trassa, ma chentz'armas, sentza de si ndi acatai su meri; avb. a fura = manera de leare, ma fintzas manera de fàghere chentza èssere bidos: a cua Frases leant dai totue inchibberèndhesi a fura piana (G.Fiori)◊ sa fura iscóviat povintzas a chini no dh'iat a bolli isciri! ◊ de bestiàmine a fura prana no mi ndhe ant tentu mai ◊ cun s'ódiu e sa fura est ora de l'acabbare! ◊ zae tentu ca est torrandhe sa fura!◊ mi che ant furadu sa bistrale a fura prana! 2. iant fatu unu sdorrobbatóriu e is bandidus fiant aprobiaus a campusantu po dividí sa fura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu vol, appropriation Ingresu theft Ispagnolu robo Italianu furto, ruberìa Tedescu Diebstahl, Diebesgut.
irrobbatóriu , nm: arrobbatóriu Definitzione fura manna fata fintzes in medas e armaos Sinònimos e contràrios acrassadura, acrassamentu, irrobbamentu, orrobbatóriu, issorrobbatóriu, sdorrobbatóriu / cdh. rubbatóriu Frases nódidu est abbarradu s'irrobbatóriu chi ant fatu in Tortolí su 1894 ◊ in cue bi ant fatu irrobbatóriu: ant frimmadu sa sita e a sa zente li ant leadu totu su chi zughiat in dossu de valore Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu vol à main armée Ingresu robbery Ispagnolu atraco Italianu rapina Tedescu Raub.
ladratzonía , nf: ladrintzonia, ladrontzonia Definitzione su istare sèmpere furandho, fura a sa sighia Sinònimos e contràrios aciapa, arrelantzu, fura, furtu, ladronímini / ttrs. ladratzumu Tradutziones Frantzesu volerie, vol Ingresu robbery, thievery Ispagnolu latrocinio, ladronería Italianu ladronéccio, ladroneria Tedescu Räubereien, Räuberei.
nuàlla , nf Definitzione genia de nue de pigiones bolandho, bólidu de pigiones Sinònimos e contràrios folada Frases su celu est pintau a colori de cinixu che nuallas de crobus fuis fuis Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu vol, volée Ingresu flight Ispagnolu bandada Italianu stórmo Tedescu Schwarm.
sdorrobbatóriu , nm: idorrobbatóriu* Definitzione fura manna fata cun sa fortza e cun is armas Sinònimos e contràrios acrassamentu, arrelantzu, bardana, fura, irrobbatóriu, ladratzonia, ladroneria, sdorrobbu, torrobbatóriu Frases iat capitau chi iant fatu unu sdorrobbatóriu e is bandidus fiant aprobiaus a campusantu po dividí sa fura Tradutziones Frantzesu vol à main armée Ingresu robbery Ispagnolu atraco, asalto Italianu rapina Tedescu Überfall.
sdorrobbàu , pps, agt Definitzione de sdorrobbai; chi che dhi ant pigau s'orrobba, sa cosa a furadura Tradutziones Frantzesu victime d'un vol, volé Ingresu robbed, victim of a theft Ispagnolu robado, víctima de un robo Italianu derubato Tedescu ausgeraubt.