agénu , agt, nm, prn: aglienu,
agnenu,
algenu,
allenu,
angenu,
anzenu,
axenu Definitzione
chi est de àtere, de is àteros; chi no est de domo, no est de sa matessi famíglia, de sa matessi bidha o logu; totu su chi est de àtere; is àteros, is chi no funt de sa matessi famíglia / s’anzenu = sa cosa allena
Sinònimos e contràrios
| ctr.
meu,
nostru,
tou
/
parente
Frases
in domo anzena unu no s'agatat che in domo sua ◊ tristu chi aspetat pràngiu de domu allena! ◊ bolit prus bèni a sa genti allena chi no a is parentis ◊ sa cosa allena parit prus bella ◊ a ti ndhe andhare gasi faes pena cricandho s'alimentu in domo angena (A.Barra)
2.
s'anzenu no si depet tocare! ◊ mellus s'istrintu miu chi no su largu allenu ◊ chini perdit s'algenu no perdit nudha…◊ sa cosa tua faghedila tue, no ispetes sos anzenos! ◊ chini no portat bèni su suu apustis disígiat s'allenu! ◊ de is bènis mius non ndi apas agiu: innanti a un'allenu dhus apu a lassai!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Allena
/
prb:
chie drommit in letu anzenu no drommit cantu cheret ◊ chini isperdit su suu, trabballat s'allenu ◊ bit prus unu tzurpu in domu sua chi no unu sanu in domu allena
Ètimu
ltn.
alienus
Tradutziones
Frantzesu
étranger
Ingresu
someone else's,
strange
Ispagnolu
ajeno
Italianu
altrui,
estràneo
Tedescu
fremd,
Fremde.
ésteru , nm, agt Definitzione
àteru istadu, su logu de un'àteru istadu, su logu fora de is làcanas de un'istadu; chi est de un'àteru istadu
Sinònimos e contràrios
forasteri
Tradutziones
Frantzesu
étranger
Ingresu
abroad,
overseas,
foreign countries
Ispagnolu
extranjero
Italianu
èstero
Tedescu
Ausland,
ausländisch.
forànu , agt, avb Definitzione
chi est de fora, chi est de o istat in is bandhas o oros de fora, a parte de fora de unu logu; chi est de atesu
Sinònimos e contràrios
forasteri,
foràstiu,
foresu,
istragnu
/
atesu
| ctr.
intranàbbile
Frases
ndhe ant fatu de curreras a cadhu, de catziadas e rebbotas de tusorzos e festas foranas!…◊ in unore de Patronas e Patronos, intro sas bidhas e chéjias foranas, at giradu sas terras isolanas pro dare isfogu de sa mente a sos donos (Sozu)
2.
custas dies de festa sa bidha acoglit sa zente forana
3.
cussa famíllia che istat foranu, a sa essida de sa bidha
4.
a inoghe che benit zente de zona de curtzu e forana
Ètimu
itl.
foraneo
Tradutziones
Frantzesu
périphérique,
étranger
Ingresu
suburban,
foreign
Ispagnolu
externo,
forastero
Italianu
perifèrico,
estèrno,
forestièro
Tedescu
Rand...,
extern,
fremd.
forastéri , agt, nm: furisteri Definitzione
chi o chie est de fora, de logu angenu: nau de terrenos, chi che funt fora, atesu meda de sa bidha
Sinònimos e contràrios
foranu,
foràstiu,
istragnu,
strangeri
Maneras de nàrrere
csn:
a sa furistera = a moda istranza, de sos de fora; su mali furisteri = su male frantzesu
Frases
s'ant apicigau su mali furisteri ◊ unu forasteri s'est aposentadu in mesus vostru!
2.
ndh'imbentat, su furisteri!…
3.
totu a sa furistera si cheriat ca d'esser sardu a birgonza teniat (F.Dore)
Sambenados e Provèrbios
prb:
donzi runtzinu furisteri paret unu cadhu curridore!
Ètimu
itl.
forestieri
Tradutziones
Frantzesu
étranger
Ingresu
foreign (er)
Ispagnolu
forastero
Italianu
forestièro
Tedescu
fremd,
Fremde.
forésu , agt, nm Definitzione
chi o chie est de fora, de àtera bidha (fintzes de àtera famíglia)
Sinònimos e contràrios
foranu,
forasteri,
istragnu
Frases
chini est cussa dhedha: at a èssi picioca foresa? ◊ labai su foresu: e de innui at a èssi? ◊ nd'at aproviau de genti foresa po sa festa!…
Tradutziones
Frantzesu
étranger
Ingresu
foreign,
stranger
Ispagnolu
forastero
Italianu
forestièro
Tedescu
fremd,
Fremde.
istràgnu , agt, nm: istràngiu,
istranzu,
stràngiu Definitzione
chi o chie est de fora, de àtera bidha, de àteros logos, mescamente candho si agatat in logu angenu, cun gente angena; chi o chie est de fora ma arreciu in domo de amigos, cun amigos, cun gente connota
Sinònimos e contràrios
afertu,
aproviau,
foranu,
forasteri
Maneras de nàrrere
csn:
zente bon'a istranzu = chi collit, chi acasazat s'istranzu; a istranzinu = che istranzos, coment'e istranzu
Frases
sa zente sarda est sugeta, pro lusinga o pro mineta, a istranza segnoria (S.Casu)◊ afusau che póveru pidore, s'istranzu mi at tochedhau sa zanna ◊ o Sardigna, sempri manus istràngias a tirai is filus! ◊ est pitziosu e grai su bíviri in logu allenu de istràngiu ◊ sardos, si mustrant istranzos che a su matzone cambiendhe intinu! ◊ iscampainosí de sa bregúngia de negai pani e binu a s'istràngiu e a su bixinu! ◊ no ti apo mai biu: ite ses, istragnu?
2.
oe in domo bi tenzo istranzos e no poto atèndhere a nudha àteru ◊ ndi erriceis istràngius?
Sambenados e Provèrbios
prb:
inube bi at istranzu, mancari malu, bi est Deus
Ètimu
ltn.
extraneus
Tradutziones
Frantzesu
étranger,
hôte
Ingresu
stranger,
host
Ispagnolu
extraño
Italianu
estràneo,
òspite
Tedescu
fremd,
Gast.
strangéri , agt, nm Definitzione
chi o chie est de fora
Sinònimos e contràrios
forasteri
Frases
eus trurmentau e bíviu de strangeris su tempus bellu de su trabballu
Ètimu
ctl.
estranyer
Tradutziones
Frantzesu
étranger
Ingresu
abroad,
stranger
Ispagnolu
extranjero
Italianu
èstero,
stranièro
Tedescu
ausländisch,
fremd,
Ausland,
Ausländer.