Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

bardèra , nf Definitzione campu prantau a cardu gureu, cranciofa prantada a campu intreu Sinònimos e contràrios caldera, cardali Frases in cue bi apo travigadu trabagliendhe bardera e ortu Terminologia iscientìfica msg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu artichautière Ingresu artichoke bed Ispagnolu alcachofal, alcachofar Italianu carciofàia Tedescu Artischockenfeld.

caltzòfa , nf: canciofa, cantzofa, cantzorfa, cartzofa, conciofa, cranciofa Definitzione (upm) su cardu prantau (gureu) chi faet cambu longu, grussu, e conca manna totu a fògias cracas inue, si est lassada, faet su frore: connotu e impreau meda po papare cruo e cotu (fintzes sa crosta de is fògias de is pigiones) Sinònimos e contràrios cardu, iscarciofa Maneras de nàrrere csn: c. punciuda = ispinosa; c. maseda o a conca de gatu = cussa chi no zughet ispina; sa c. de sa castàngia = sa raga; èssiri a sa canciofa = in su cardali, trabballendi canciofa Frases eus fatu canciofa cun pisurci a ischiscionera ◊ su meri faiat acuai a mei su gureu fintzas chi bogàt sa canciofa ◊ babbu oi est a sa canciofa ◊ innétia sa cartzofa ca la coghimus!◊ su coru de sa canciofa s'imbruscinat in d-un'impastu de ous,lati e farra e si frit Terminologia iscientìfica rbzc, Cynara cardunculus var. scolymus Ètimu ctl. carxofa Tradutziones Frantzesu artichaut Ingresu artichoke Ispagnolu alcachofa Italianu carciòfo Tedescu Artischocke.

canciofítu , nm Definitzione cranciofedha pitica, s'úrtima chi faet candho su tempus de sa cranciofa est passau, is figighedhos chi bogat apustis a trigadiu Frases seus arregollendi canciofitu po dh'allogai in ollu e axedu Terminologia iscientìfica rbr Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu petit artichaut Ingresu small artichoke Ispagnolu alcachofita Italianu carciofino Tedescu Artischockenherz.

cardàli , nm Definitzione campu prantau a cranciofa Sinònimos e contràrios bardera, canciofera, iscartzofarju Frases me in Campidanu dhoi faint cardalis mannus e medas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu artichautière Ingresu artichoke bed Ispagnolu alcachofal, alchachofar Italianu carciofàia Tedescu Artischockenfeld.

carduéru , nm: cardureu, carduvreu, garduleu Definitzione de totugantos is cardos, su chi prus si assimbígiat a sa cranciofa, bonu meda po alimentu (sa crosta, su cambu e su canciofitu, chi però est prus ispinosu) Sinònimos e contràrios bardueru, cardugureu, gureu Frases a su carduvreu no li andhat meda s'aspríghine: menzus sa fava Terminologia iscientìfica rba, Cynara cardunculus ssp. cardunculus Ètimu ltn. carduus verus Tradutziones Frantzesu artichaut sauvage Ingresu wild artichoke Ispagnolu cardo de Castilla Italianu carciòfo selvàtico Tedescu spanische Artischocke.

cogótzula , nf: cugúciula, cugútzua, cugútzula Definitzione sa cranciofedha de su gureu de campu o cardu gureu, e totu su fundhu puru; fintzes cosighedha de nudha, de pagu contu Sinònimos e contràrios cugutza*, pubúntzula / bardueru, cardueru, cardugureu Frases sa cogótzula a segundis de comenti dha papas ti fait sa buca sciuga sciuga 2. no balit una cugútzula, cussu caboni! ◊ po ciorbedhu, cussu portat folla de cugútzula!… Terminologia iscientìfica rbr, rbz Tradutziones Frantzesu artichaut sauvage Ingresu wild artichoke Ispagnolu alcachofa silvestre Italianu carciòfo selvàtico Tedescu spanische Artischocke.

cucútza , nf: culcuta, curcuta, cuscuta Definitzione genia de erba chi faet a cambu longu, prus che àteru istérriu, grussu, a fògias mannas meda e unu pagu ispinosas a sa parte de asuta: faet duas genias de frores grogos (unu fémina e unu mascu bonu a còere) e una genia de frutu longhitu, grussu, o tundhu, prenu, totu prupa, de papare cotu (ma dhue at calidades chi faent mannas, sicant e faent unu corgiolu grussu e tostau e imboidadas serbint fintzes a istrégiu chi narant tzuca); in cobertantza, ómine pitichedhu, bagatu Sinònimos e contràrios carabassa, colcorígia Sambenados e Provèrbios smb: Cucuzza Terminologia iscientìfica rbzc Ètimu ltn. *cucutia Tradutziones Frantzesu courgette Ingresu wild artichoke Ispagnolu calabaza Italianu zucchétta Tedescu Gartenkürbis.

guréu , nm Definitzione (g. de campu) de totu is cardos, cussu chi prus si assimbígiat a sa cranciofa, bonu meda po alimentu siat sa crosta (po su prus) e siat su cambu e sa conca o pubúntzula; dhu narant fintzes a sa cranciofa, po su fundhu / is gureus = is cardalis, is campos postos a cranciofa Sinònimos e contràrios bardueru, cardueru*, cardugureu / canciofa Frases papaiat pane e gureu o limporra ◊ si arràngiat a bivi bendendu mungetas, gureu de sartu, canciofa ◊ su gureu est puncendu o est giai apillonau? 2. candu fia istudenti andau a acuai su gureu ◊ tengu unu cungiau postu a gureu po canciofa Terminologia iscientìfica rbz, Cynara cardunculus ssp. cardunculus Tradutziones Frantzesu artichaut sauvage Ingresu artichoke Ispagnolu alcachofa, cardo Italianu carciòfo selvàtico Tedescu Artischocke, Kardone.

iscarciòfa , nf: iscartzofa, iscatzofa, iscranciofa Definitzione birdura pretziada, su cardu prantau chi faet sa conca manna Sinònimos e contràrios caltzofa / cdh. scagliofa Terminologia iscientìfica rbzc, Cynara cardunculus var. scolymus Ètimu ctl. escarxofa Tradutziones Frantzesu artichaut Ingresu artichoke Ispagnolu alcachofa Italianu carciòfo Tedescu Artischocke.

tambúrra , nf Definitzione napu tamburru o túvara vitània, genia de patata americana, meda prus matuca de s'àtera, prus tostada e prus druche Sinònimos e contràrios tuveraitana Terminologia iscientìfica rbzc, Helianthus tuberosus Tradutziones Frantzesu topinambour Ingresu jerusalem artichoke Ispagnolu aguaturma Italianu topinambùr Tedescu Erdapfel.

tuveraitàna , nf Definitzione napu tamburru o túvara vitània, genia de patata americana, druche meda e tostada Sinònimos e contràrios tamburra Terminologia iscientìfica rbzc, Helianthus tuberosus Tradutziones Frantzesu topinambour Ingresu jerusalem artichoke Ispagnolu aguaturma Italianu topinambùr Tedescu Erdapfel.