aciócu , nm: agiocu Definitzione su lòmpere o giare a pitzu a unu po dh’atripare, po dhu brigare, pigare a befa; fintzes atumbada, cosas de dispràxere, iscontróriu; fintzes cosa arregorta totu impare, atóbiu de gente (nau de matas po su frutuàriu chi lompet, sa méngius muta, su grofu, candho sa parte lómpia de bodhire est a meda) Sinònimos e contràrios aciocada, anfrusada, atocu, certu, gherra, imbistida / tentura 1 / fiotu, muntone Frases nd'apu tentu de aciocus in sa vida mia!…◊ sa mama dh'at donau un'aciocu a sa piciochedha 2. depit èssiri ca su predi at tentu aciocu cun is professoris, ca no bollit mai bènniri a iscola! 3. un'aciocu de genti abbóxinat lamentosa in sa porta de s'amiga chi est morendu ◊ un'aciocu de pertzonis tratenit unu giòvunu prangendu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu agression Ingresu assault Ispagnolu agresión Italianu aggressióne Tedescu Überfall.
acirràda , nf: acirrara Definitzione afracada, lómpia de calecuna o cun calecuna cosa de botu, a cropu, de istrémpiu, móvia totinduna, e pigat diferentes significaos segundhu cun ite si faet: camminandho, fintzes impunnada abbia a calecunu logu, a punta apitzu; nau de logu, chi est in artzada meda (o in calada) Sinònimos e contràrios acollada, afracada, assuprida, colpu, cracada, imporrada, lómpia / ingullida, ingúrtia, intullada / abbasciada, achirradorzu, ampuada, caladògia, falada, faladorza Maneras de nàrrere csn: bufai una tassa de cosa totu a una a. = totu a un'ingullida; a. de àcua = próida, iscutinada de abba; a. de gortedhu = punta de lepa, istocada; a. de fruta = bentre o manigada de frutuàriu; a. de fuedhus = briga Frases immoi pigu sa crocoriga e mi fatzu un'acirradedha de binu ◊ eus pràndiu e giai sciamigau: seus po dhi giai sa segunda acirrada! ◊ dh'at donau un'acirrada de gortedhu ◊ a su cuadhu dhi at donau un'acirrada de isproni ◊ dhi at donau un'acirrada de cosa, a sa pobidha!… 2. a dónnia acirrada de cantu sighiat su prantu de is féminas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu assaut Ingresu assault Ispagnolu asalto Italianu assalto, scàrica Tedescu Angriff, Ladung.
afracaméntu , nm Definitzione su afracai Sinònimos e contràrios afracada, incipida Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu assaut Ingresu assault Ispagnolu asalto Italianu assalto Tedescu Angriff.
assachínzu , nm: assachizu Definitzione su assachizare, atacu armau po furare Sinònimos e contràrios acometu, assachiada, assachizamentu, sartillu 1 Frases sos bandhidos essiant armados pro fàghere assachizos ◊ de s'assachizu de sos bardaneris s'arriscu fit prus grae de su triballu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu assaut, attaque Ingresu assault Ispagnolu asalto, saqueo Italianu assalto, sacchéggio Tedescu Angriff, Plünderung.
imbistída , nf Definitzione su imbistire, su che andhare a pitzu a unu, a una cosa, a iscudidura forte (fintzes apostadamente) Sinònimos e contràrios abbútinu, aciocu, anfrusada, imbestu, imbistimentu Ètimu ctl., spn. embestida Tradutziones Frantzesu agression Ingresu assault Ispagnolu agresión Italianu aggressióne, investiménto Tedescu Überfall, Überfahren.
lómpia, lómpida , nf Definitzione su lòmpere, su arribbare, acostia chi si faet cun lestresa a unu logu; acollada, afracada chi si giàt a unu o a una cosa de mala manera Sinònimos e contràrios drémpita / acostada, arribbada, assuprida, giómpida / acirrada, acollada, afracada, colpu Frases fato una lómpida a campu a bídere su laore ◊ fato una lómpida a domo a bídere ite sunt faghindhe sos pitzinnos ◊ mira ca soi fendi sa lómpia agantu de Luiginu, po intendi si cras movit a Castedhu ◊ s'imbriagu, sa lómpida a domu murrúngius e certus! 2. li faghet una lómpida… bi ndhe aiat pro isse e pro àtere, a corpos de fuste! ◊ arratza de lómpida chi l'azis fatu a su casu fatu… azummai no bi ndhe aizis lassadu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu arrivée, assaut, attaque Ingresu arrival, finish, assault, raid Ispagnolu llegada, asalto Italianu arrivo, assalto, incursióne Tedescu Ankunft, Angriff.