furchètas , nf pl Definitzione
erba de agullas, de puntzas
Sinònimos e contràrios
frochitedhas,
aullu
/
mammaita,
miminita
Terminologia iscientìfica
rba, Scandix pecten-veneris
Tradutziones
Frantzesu
acicules
Ingresu
Venu’s comb
Ispagnolu
peine de Venus
Italianu
spillettóni
Tedescu
Ackerstrehl,
Venuskamm.
ispizàre , vrb Definitzione
passare su pètene in is pilos po dhos aderetzare, po ndhe bogare su brutore o is pilos chi ndh'essint; in cobertantza, pigare cosa a furadura, a poderiu a ccn.
Sinònimos e contràrios
ispertare 1,
pantonai,
scabitai
| ctr.
scrabionai
Frases
Maria Letolada, chin sa conca ispizada…
2.
as a bídere chi t'ispizant bene cun cuss'oro chi giughes!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
peigner
Ingresu
to comb
Ispagnolu
peinar
Italianu
pettinare
Tedescu
kämmen.
pantonài , vrb: pentonai,
petenai,
petenare,
petonai Definitzione
passare su pètene in pilos po dhos aderetzare, po ndhe bogare si dhue at malesa; giare o àere it'e fàere a pelea; rfl. brigare, gherrare
Sinònimos e contràrios
ispertare 1,
ispizare,
scabitai,
tepenare
/
istriulare,
peleai
Maneras de nàrrere
csn:
p. linu = cardai; tèniri ita p. = tèniri arrúngia de iscràfiri, cosa pagu bella, trabballosa, de fai
2.
bos podent dare it'e petenare, sos carabbineris, si bos lu ischint! ◊ tropu it'e petenare nos est dendhe sa terra! ◊ a su chi apu iscípiu, no fiat sa primu borta chi giaja petonàt genti matuca e… a pètini de ferru istrintu!
Ètimu
ltn.
pectinare
Tradutziones
Frantzesu
peigner
Ingresu
to comb
Ispagnolu
peinar
Italianu
pettinare
Tedescu
kämmen.
pètene , nm: pètini,
pètiri Definitzione
genia de aina fata a una bandha totu a puntas (o dentes) paríviles de grussària e de longària, piticas e cracas o matucas e prus lascas, e a s'àtera de dhu pòdere pigare a una manu po dhu passare in mesu de is pilos; una genia de frúscina a sete o a tréighi puntas po piscare in logu de istagnu; in su telàrgiu, genia de incannitzau cracu e longu de andhare de una parte a s'àtera de s'ordiu, fatu cun duas càscias parallelas cun tiras fines de canna in mesu cracas e paríviles; fintzes arrestellu, aina po pinnigare malesa a arrasigadura in terra, fàere cortinas, aparigiare terra móvia; foedhandho de petza, sa parte de petorras de unu pegus pangau, su tretu de is costas / genias de pètene: de iscalagasare (perrichedha, pètene fine, afissu), a dentes afissas, pètene russu, pètene lascu, de ferru (po laminare lana)
Sinònimos e contràrios
ipiglioni,
ispítziga,
tèpene
/
rastellu,
petinedhu
Maneras de nàrrere
csn:
donai, donaisí una tirada de p. a conca = un'ispizada, una colada de pètene; pètenes de sa manu, de su pè = sos ossos de sa manu, de su pè tra sos pódhighes e s'annugradorzu de su brussu, de su cambutzu; pètenes = sos ossos de s'ischina, s'ispinu; èssere a pètenes tiratos chin ccn. = a su tira e tosta, a iscórriu, unu pagu a gherra; pònnere, intrare pètenes a unu = dàreli a subra, corpare; passai su pètini (in suspu)= criticare, pònnere male de s'àteru; cuadhu chi tirat pètinis = carchidadore; pisci pètini = zenia de pische (itl. pésce rasóio, xyrichthys novacula)
Frases
cussu pètene totu irdentadu frundhichelu! ◊ mastru Giuanne rispondhet iscudendhe sa fósciga a su pètene e altziendhe sos ojos ◊ iscrabionada iat a èssi: no fait a dh'intrai pètini!
2.
cussa disciamiadora abbrúgiat candu passat su pètini!
Terminologia iscientìfica
ans
Ètimu
ltn.
pectine(m)
Tradutziones
Frantzesu
peigne
Ingresu
comb
Ispagnolu
peine
Italianu
pèttine
Tedescu
Kamm.