intígnere , vrb: intínghede,
intínghere,
intíngiri Definitzione
pigare o pònnere tinta, fàere de àteru colore; pònnere in lutu, bestire a dolu / pps. intintu
Sinònimos e contràrios
illatare,
imbarjare,
tígnere
/
inlutai
Frases
sos burdones sunt intinghendhe ◊ cussa fémina no acudit mancu a s'intínghere sos murros ◊ intinghendhe linna fipo balente cantu a su mastru ◊ dèu intíngiu sa lana cun su croxu de s'arenara ◊ ita ti at acucau, oi, ca intingis cussa genna?
2.
mucadoredhu cotu chi mi ant arregalau… dèu m'intíngiu totu si ti ndi andas sordau! ◊ mortu est maridu meu: como za mi l'intingo su zipone! ◊ si est intintu ca li est morta sa pobidha
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
teindre
Ingresu
to dye
Ispagnolu
teñir
Italianu
tìngere
Tedescu
färben.
iscartaràre 1 , vrb: iscarterare,
iscuartarai,
iscuartarare,
iscuarterare,
iscuarturare,
scuartarai Definitzione
fàere a cantos, irdoare, crepare coment'e a isciopadura, mescamente po tzacu, arrennegu (e nau cun tzacu), fintzes in su sensu de fàere de su corpus; iscúdere a terra de fàere sa cosa a orrugos
Sinònimos e contràrios
cherpai
/
secare
Frases
su coro si li fit iscartarandhe a s'intèndhere sa boche de Maria ◊ su binu nou iscuàrterat sas cubas betzas ◊ che depes essire mancari t'iscuàrtures e ti crepes!
2.
sa carrada, comenti at unfrau cun s'àcua, at iscurtarau unu circu
3.
crachi bituleri si est iscarterau in su liminarzu de sa domo de s'arretore: mancu arrespetu po su preide!
4.
su risu de sa melagranada, ruta a terra e iscuartarada! ◊ dh'ant agatau iscuartarau, impicau ◊ e abbàssiami sas boghes… iscuarterada chi ti agatent! ◊ soe cun sa conca iscartarada dae su dolore de dentes
5.
si ei pótziu dh'iap'èssi giai iscuartarau a terra!
Ètimu
ctl.
esquarterar
Tradutziones
Frantzesu
crever
Ingresu
to dye
Ispagnolu
destrozar,
agrietar
Italianu
crepare
Tedescu
bersten.
tígnere , vrb: tínghere,
tingi,
tíngiri Definitzione
pònnere o frigare tinta, fàere de àteru colore; nau de unos cantu frutuàrios, cumenciare a cambiare colore, coendho / pps. tintu
Sinònimos e contràrios
imbarjare,
intínghere
| ctr.
iscolorire
Frases
sa robba cheret tinta torra ca s'est irbiarida ◊ de lughe si est tinghendhe sa costera e un'istella chi paret de rúere che coa de fogu traessat s'aera ◊ cant'est niedha sa mura: tinghet finas su pannu!
2.
in austu sa ua est comintzendhe a tínghere ◊ est comintzendhe a bi tínghere carchi figu
Ètimu
ltn.
tingere
Tradutziones
Frantzesu
teindre,
teinter
Ingresu
to paint,
to dye
Ispagnolu
teñir
Italianu
tìngere,
colorare
Tedescu
färben.
tínta , nf Definitzione
su tínghere
Sinònimos e contràrios
intingidura,
tinghinzu,
tintura
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
teinture
Ingresu
dye
Ispagnolu
tintura,
tinte
Italianu
tintura
Tedescu
Färben,
Färbemittel.
tínta 1 , nf Definitzione
cosa chi si ponet a tínghere, a giare àteru colore o fintzes po iscríere: in su matzàmene de sa sépia, genia de busciuca de cosa niedha píghida chi cundhit meda comente si aperit / ammollai sa t. (nau in cobertantza) = lassare andhare písina púdida
Frases
cussas tintas chi si ponet in cara li andhant chei sa fada! ◊ sa rúbbia tinzosa est un'erba chi serbit pro fàghere tinta ruja a tínghere robba
2.
is bancos de iscola furint a duos postos, po duos pipios, e in pitzu dhue fut su tinteri cun sa tinta po iscríere ◊ tzia mia non si abbasciàt a isposai a unu chi si guadangiàt sa vida cun sa tinta e cun is timbrus! ◊ sa pinna si no zughet tinta no iscriet ◊ Cappai iscriendi ponit tropu tinta e su ch’iscrít parit giaponesu! (Saba)
Ètimu
ctl., spn.
Tradutziones
Frantzesu
teinture,
encre
Ingresu
dye,
ink
Ispagnolu
tinte,
tinta
Italianu
tinta,
inchiòstro
Tedescu
Farbe,
Tinte.