intígnere , vrb: intínghede, intínghere, intíngiri Definitzione pigare o pònnere tinta, fàere de àteru colore; pònnere in lutu, bestire a dolu / pps. intintu Sinònimos e contràrios illatare, imbarjare, tígnere / inlutai Frases sos burdones sunt intinghendhe ◊ cussa fémina no acudit mancu a s'intínghere sos murros ◊ intinghendhe linna fipo balente cantu a su mastru ◊ dèu intíngiu sa lana cun su croxu de s'arenara ◊ ita ti at acucau, oi, ca intingis cussa genna? 2. mucadoredhu cotu chi mi ant arregalau… dèu m'intíngiu totu si ti ndi andas sordau! ◊ mortu est maridu meu: como za mi l'intingo su zipone! ◊ si est intintu ca li est morta sa pobidha Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu teindre Ingresu to dye Ispagnolu teñir Italianu tìngere Tedescu färben.
iscartaràre 1 , vrb: iscarterare, iscuartarai, iscuartarare, iscuarterare, iscuarturare, scuartarai Definitzione fàere a cantos, irdoare, crepare coment'e a isciopadura, mescamente po tzacu, arrennegu (e nau cun tzacu), fintzes in su sensu de fàere de su corpus; iscúdere a terra de fàere sa cosa a orrugos Sinònimos e contràrios cherpai / secare Frases su coro si li fit iscartarandhe a s'intèndhere sa boche de Maria ◊ su binu nou iscuàrterat sas cubas betzas ◊ che depes essire mancari t'iscuàrtures e ti crepes! 2. sa carrada, comenti at unfrau cun s'àcua, at iscurtarau unu circu 3. crachi bituleri si est iscarterau in su liminarzu de sa domo de s'arretore: mancu arrespetu po su preide! 4. su risu de sa melagranada, ruta a terra e iscuartarada! ◊ dh'ant agatau iscuartarau, impicau ◊ e abbàssiami sas boghes… iscuarterada chi ti agatent! ◊ soe cun sa conca iscartarada dae su dolore de dentes 5. si ei pótziu dh'iap'èssi giai iscuartarau a terra! Ètimu ctl. esquarterar Tradutziones Frantzesu crever Ingresu to dye Ispagnolu destrozar, agrietar Italianu crepare Tedescu bersten.
tígnere , vrb: tínghere, tingi, tíngiri Definitzione pònnere o frigare tinta, fàere de àteru colore; nau de unos cantu frutuàrios, cumenciare a cambiare colore, coendho / pps. tintu Sinònimos e contràrios imbarjare, intínghere | ctr. iscolorire Frases sa robba cheret tinta torra ca s'est irbiarida ◊ de lughe si est tinghendhe sa costera e un'istella chi paret de rúere che coa de fogu traessat s'aera ◊ cant'est niedha sa mura: tinghet finas su pannu! 2. in austu sa ua est comintzendhe a tínghere ◊ est comintzendhe a bi tínghere carchi figu Ètimu ltn. tingere Tradutziones Frantzesu teindre, teinter Ingresu to paint, to dye Ispagnolu teñir Italianu tìngere, colorare Tedescu färben.
tínta , nf Definitzione su tínghere Sinònimos e contràrios intingidura, tinghinzu, tintura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu teinture Ingresu dye Ispagnolu tintura, tinte Italianu tintura Tedescu Färben, Färbemittel.
tínta 1 , nf Definitzione cosa chi si ponet a tínghere, a giare àteru colore o fintzes po iscríere: in su matzàmene de sa sépia, genia de busciuca de cosa niedha píghida chi cundhit meda comente si aperit / ammollai sa t. (nau in cobertantza) = lassare andhare písina púdida Frases cussas tintas chi si ponet in cara li andhant chei sa fada! ◊ sa rúbbia tinzosa est un'erba chi serbit pro fàghere tinta ruja a tínghere robba 2. is bancos de iscola furint a duos postos, po duos pipios, e in pitzu dhue fut su tinteri cun sa tinta po iscríere ◊ tzia mia non si abbasciàt a isposai a unu chi si guadangiàt sa vida cun sa tinta e cun is timbrus! ◊ sa pinna si no zughet tinta no iscriet ◊ Cappai iscriendi ponit tropu tinta e su ch’iscrít parit giaponesu! (Saba) Ètimu ctl., spn. Tradutziones Frantzesu teinture, encre Ingresu dye, ink Ispagnolu tinte, tinta Italianu tinta, inchiòstro Tedescu Farbe, Tinte.