Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

biradólzu, biradórzu , nm Definitzione est su tretu inue si fúrriat su giuo o su tratore, arandho, inue acabbat su terrenu: si narat fintzes solu po su tretu inue acabbat una tula, su tretu de terra chi si portat trebballandho; a logos est unu congiali po piscare e prènnere su mustu imbinandho / fagher b. = fàghere fúrriu, torrare a istare a unu logu, a unu tretu Sinònimos e contràrios cabitale, airada, furriadorzu, ghirada, girada Frases sos boes arendhe ant fatu su biradorzu a bolu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tournière Ingresu unploughed side of a field Ispagnolu torna Italianu pròda, capezzagna Tedescu Ufer, Rand, Vorgewende.

cabitàle , nm: cabitzabi, cabitzale, cabitzali, capitzale, cobitzali Definitzione conca de un'órdine o giuale de bíngia, de surcu, de una tenta, su tretu a surcu ue acabbat unu terrenu, ue arandho si fúrriat s'arau e su giú a sa fine de sa tula; orrugu o corria de terra in làcana inter unu terrenu e un'àteru; a logos fintzes cosa modhe chi si ponet asuta de sa conca po crocare / èssiri sentza de cabitzabis = istremenadu, meda Sinònimos e contràrios birada, biradolzu, bortadorzu / cabidabi / cdh. capitzali Frases iscratzendi nci calàt sa conca in su cabitzali de bàsciu fintzas a candu lompiat a su cabitzali de susu ◊ at postu piantinas e matzocas in cabitales e in cheas ◊ fatzat sa carronada acanta a su cabitzabi de sa terra mia! ◊ is brebeis a bortas s'istallant e intrant in terra de lori sartendi cabitzalis allenus 2. cussu est un'isciogu sentza de cabitzabis Terminologia iscientìfica msg Ètimu ltn. capitalis Tradutziones Frantzesu lisière Ingresu unploughed side of a field Ispagnolu cabecera, besana Italianu capezzagna Tedescu Vorgewende.

càmpu , nm, agt Definitzione totugantu su logu foras de sa bidha; logu prus bàsciu, in paris, ue prus che àteru si sèmenant is laores; coment'e calidade de logu, chi no dhue at matas a meda, no dhue at matedu cracu, e chi po cussu assimbígiat a su terrenu de prènnere; foedhandho de logu o de is cosas po comente si bient, prus atesu e pagu distintas o prus ananti e prus distintas, mescamente candho funt figuradas in pinturas e trastos, sa parte de fundhu, sa prus atesu / min. campighedhu, campixedhu Sinònimos e contràrios campagna, sàltiu 1 / fundhu, irfundhu | ctr. bidha / monte / padente Maneras de nàrrere csn: abbertu in c. (logu, domo, zanna, àteru) = abbertu deretu, deunudotu; logu campu, terra campa = logu ue petzi bi est su terrinu, chentza matedu nudha; c. braxu = terrinu a pàsculu ue bi at matas puru, logu campu ma no deunudotu; campumata = terrinu azummai deunudotu cobertu de matas; èssiri a culu in c. (e a capedhu) = male cumbinadu, iscufusu; chelu campu = netu, chentza nues; bogare a c. = a) leare a campu, b) bogare una nada, pònnere carchi cosa in ziru, bogai a pillu; essire a c. = andai in campagna po biri, po trabballai; donai c. francu = lassare fàghere a unu totu comente pessat, donai ampra manu; andhare, essire campu campu = passai me is campus, totu in logu de campura pro andai a ccn. logu Frases nois semus zente de campu, no de bidha ◊ chie triballat in campu za la suerat sa vida! ◊ sa die bona si chircat in campu, pro fàghere faina 2. bellos cussos campos, totu triballados! ◊ dhui at unu campu de cardu ◊ is campus immoi funt totus messaus ◊ dae su monte a sos campos si est istérrida sa nue (G.Raga) 3. sa robba che la tenides in campu o in montes? ◊ élighes, chercos, totu ant isfundhadu: su monte chei su campu est resultadu netu de bi pòdere semenare 4. innanti b'aimis unu buscu mannu: como est totu campu! 5. sa fémina gighiat una falda a campu niedhu e a fiores granatos 6. bracones e zannas fint abbertos in campu ◊ si ponit sa camisa po no abarrai cun sa carri in campu ◊ bi at una nuighedha in chelu campu ◊ s’istore at bidu sa columba in logu campu ◊ bae a sa furca: cosas de bocare a campu sunt, custas?! ◊ teniat una deghina de ètaros de terra campa chi poniat a laore Sambenados e Provèrbios smb: Campu, Campus, (Decampus) Terminologia iscientìfica slg Ètimu ltn. campus Tradutziones Frantzesu champ, campagne Ingresu field, country Ispagnolu campo Italianu campo, campagna Tedescu Feld, Land.

tòa 1, tòba , nf Definitzione una genia de codrolinu, sa túvara de arena, tuveredha o cardulinu de bulletu Sinònimos e contràrios cucumedhu, tuvaredha Terminologia iscientìfica atn, Agaricus campestris Tradutziones Frantzesu psalliote champêtre Ingresu field mushroom Ispagnolu champiñón, hongo de cepa Italianu fungo prataiòlo Tedescu Wiesenchampignon.