Annunóu , nm Definitzione
sa prima die de s'annu
Tradutziones
Frantzesu
nouvel an,
le jour de l'an,
le premier de l'an
Ingresu
new year's day
Ispagnolu
Año Nuevo
Italianu
Capodanno
Tedescu
Neujahr.
muscionàlla , nf Definitzione
noedhus, sa cria de su pische, pischighedhu de naschidórgiu; in cobertantza, cambarada de piciochedhos
Sinònimos e contràrios
piciocalla,
pitzinnàglia
Terminologia iscientìfica
psc
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
alevin
Ingresu
new fishes
Ispagnolu
alevín
Italianu
novellame dei pésci
Tedescu
junge Fische (Pl.).
noàle , agt: nobale Definitzione
chi tenet pagu tempus, chi est nou, chi est essiu o fatu de pagu / binza n. = pàstinu, bíngia noedha; terra n. = chentza prena, mai arada e semenada
Sinònimos e contràrios
noàdile,
nobedhu,
nobu 1,
noiciolu,
núvulu
Frases
brillendhe che cometa in s'oriente, bidas de oro sa tua era noale! ◊ aperide su coro a su bentu de froghedhas nobales!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Noale
Ètimu
ltn.
novalis, -e
Tradutziones
Frantzesu
nouveau
Ingresu
new
Ispagnolu
recién hecho,
nuevo
Italianu
novèllo
Tedescu
neu,
jung.
nóbu , agt, nm: nou 1,
novu Definitzione
chi o cosa chi est fata de pagu, est un'àtera diferente de su chi si teniat o chi dhue fut innanti; chi no tenet perunu guastu, peruna neghe (nau de ccn., chi est un'àteru, chi dhu'est de pagu): pl. nobos, noos (nr. nos); f. noa, noba, nòua
Sinònimos e contràrios
bonu,
càmbiu,
giòvunu
| ctr.
béciu,
consumidu,
malandhadu
Maneras de nàrrere
csn:
avb.: annu nou (Annunou) = prima dí de annu; Luna noa = sa luna candu si bit cummentzendi a crèsciri torra; èssere nou de... = no connòschere su…; a nobas = tempus ainnantis, s'annu chi benit; cojada noa, cojadu nou, cojados noos = cojaus de pagu; torrare una cosa a noa = arranzàrela, acontzàrela de pàrrere noa; (pagare, torrare cosa) a su nou = a s'iscunzada
Frases
sa cosa noa piaghet a totugantos ◊ custa tzacheta la tenzo unu muntone de annos, ma est noa noa ◊ domo noa, trastes noos! ◊ at àpiu pitzinnu nobu: fit isposada tres annos ◊ sa zente est totu cuntenta de su preíderu nou! ◊ modas nòuas in terras bècias ◊ dhoi fut un'ómini chi dhi fut morta sa mulleri, si fut torrau a cojai e sa mulleri noba teniat unu fillu mascu ◊ custu est su síndhigu nou
2.
su betzu nachi fit menzus de su nou
3.
so nou de su logu e tocat chi calicunu mi acumpanzet ◊ a nobas as a falare a sa festa ◊ chie l'ischit chi a nobas tue no ti ndhe ridas de totu custu? ◊ custa est moda chi ant vocadu como a novu
Ètimu
ltn.
novus
Tradutziones
Frantzesu
neuf
Ingresu
new
Ispagnolu
nuevo
Italianu
nuòvo
Tedescu
neu.
pastinónzu , nm Definitzione
su prantare o pònnere bíngia noa, logu e die chi si prantat (e si faet festa puru ca agiudant a cambarada)
Sinònimos e contràrios
pastinadura
Frases
callàdebbos, custas boghes, parides in pastinonzu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
plantation de nouveau vignoble
Ingresu
new vineyard plant
Ispagnolu
plantación de una viña
Italianu
impianto di nuòvo vignéto
Tedescu
Anbau neuen Weinberges.