cuntzèta , nf Definitzione
acórdiu fatu chentza ndhe giare a ischire a neune àtere
Tradutziones
Frantzesu
entente secrète
Ingresu
secret accord
Ispagnolu
acuerdo secreto
Italianu
intésa segréta
Tedescu
heimliches Einverständnis.
iscúgia 1 , nm, nf, avb: ascuse,
iscuja 1,
iscuju,
iscusi,
iscúsia,
iscúsiu,
iscússiu,
iscusu,
iscuxu,
scusi 1 Definitzione
sa cosa chi si narat a s'àteru acanta a s'origa, chentza chi mancu s'intendhat sa boghe, a manera de no dh'intèndhere is àteros chi funt acanta / a s'i. = manera de fuedhai a boxi bàscia de no s'intèndiri si no si fuedhat in s'origa, fintzes a cua, chentza chi dhu potzat biri e mescamente intèndiri un'àteru; a iscusi miu = chentza ndhe ischire nudha deo, a cua dae me
Frases
si totu sos iscúsios si fint naraos a forte, aiamus disizau d'èssere surdos! ◊ nesi a s'iscuxu, pustis a boghe alta ◊ aferrat su camareri a su bultzu e a s'iscuja li porrit cosa a orijas ◊ ti lu naro a s'iscúgia ◊ mi at mutiu e a s'iscúsiu mi at nau una cosa ◊ fipo ridendhemila a s’iscússiu ◊ lis daent a s'iscuxu consizos malos
2.
dh'as fatu a iscusi miu ◊ nara! nara! o cosa a iscusi est? ◊ a s'iscusi dh'istimu ◊ bido inimigos dendhe a s'iscuxu consizos de cundennados ◊ bufat binu a iscúsia de sa mama ◊ bi l'at nadu a iscuju dae íscios
Sambenados e Provèrbios
prb:
mali fatu a iscusi, a claru gei essit
Ètimu
ltn.
absco(n)se
Tradutziones
Frantzesu
à voix basse,
en cachette
Ingresu
softly,
in secret
Ispagnolu
en voz baja,
a escondidas
Italianu
sottovóce,
di nascósto
Tedescu
leise,
heimlich.
orétu , nm: orietu Definitzione
su istare a iscoca, abbaidandho a bíere, leandho oru de ccn. o de calecuna cosa (si narat mescamente de is cassadores chi ibertant sa fera, apostaos), de chie ibertat a ccn.
Sinònimos e contràrios
abbalestra,
obretu*,
scoca,
serva
Maneras de nàrrere
csn:
istare o èssere a o. = oretendhe, abbaidendhe; pònnere s'oretu a unu = zúgherelu a ogru; pònnere a ccn. in orietu = avertire chi istet atentu, a oretu; cassa de oretu = sa chi si faghet apostados isetendhe chi essat o colet sa fera, chi benzat a s'abba, a sa pastura
Frases
astore malaitu, t'isto a oretu finas chi inoghe che lassas pumas e bicu! ◊ est istadu a oretu tota die, ma neune che li at furadu nudha
Tradutziones
Frantzesu
guet
Ingresu
emplacement,
secret watching
Ispagnolu
acecho
Italianu
appostaménto,
spiaménto
Tedescu
Aufstellung,
Ansitz
sarchétu , agt, nm: secretu,
segretu,
serchetu Definitzione
chi o cosa chi no dh'ischit nemos o solu ccn. o in pagos; nau de unu, chi no iscóviat is cosas
Sinònimos e contràrios
cuadu,
segliau
| ctr.
connotu,
ischidu
/
cdh. sicretu
/
lendharzu,
pidanceri
Maneras de nàrrere
csn:
èssiri secretu = aguantai is segretus, citiri, no bolli nàrriri su ch'iscít; fàere una cosa a secretu = a iscusi, a s'acua; suspire sos segretos = collireche sos segretos, chircare de ischire sos segretos anzenos; segretu che tródhia (nau de ccn.) = culivala, chi iscóviat, narat totu
Frases
za ses segretu, chi no ndhe naras mancu a mie prommore ca ti so mama! ◊ tzia Marianna no fiat segreta e sciodhuedhàt is cosas a totu sa bidha ◊ arratza de mulleri segreta: su chi dhi at nau su maridu dh'ant iscípiu prus de binti bixinus!
2.
si mi l'aiat nadu issa, su segretu, l'aia muntesu!◊ toca, isciolli sa chistioni: abbuidandi is sarchetus! ◊ in su radu apo fatu unu secretu: furo e no si ndhe abbizat su padronu!
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
secret
Ingresu
secret
Ispagnolu
secreto
Italianu
segréto
Tedescu
geheim,
Geheimnis.