cuntzèta , nf Definizione
acórdiu fatu chentza ndhe giare a ischire a neune àtere
Traduzioni
Francese
entente secrète
Inglese
secret accord
Spagnolo
acuerdo secreto
Italiano
intésa segréta
Tedesco
heimliches Einverständnis.
iscúgia 1 , nm, nf, avb: ascuse,
iscuja 1,
iscuju,
iscusi,
iscúsia,
iscúsiu,
iscússiu,
iscusu,
iscuxu,
scusi 1 Definizione
sa cosa chi si narat a s'àteru acanta a s'origa, chentza chi mancu s'intendhat sa boghe, a manera de no dh'intèndhere is àteros chi funt acanta / a s'i. = manera de fuedhai a boxi bàscia de no s'intèndiri si no si fuedhat in s'origa, fintzes a cua, chentza chi dhu potzat biri e mescamente intèndiri un'àteru; a iscusi miu = chentza ndhe ischire nudha deo, a cua dae me
Frasi
si totu sos iscúsios si fint naraos a forte, aiamus disizau d'èssere surdos! ◊ nesi a s'iscuxu, pustis a boghe alta ◊ aferrat su camareri a su bultzu e a s'iscuja li porrit cosa a orijas ◊ ti lu naro a s'iscúgia ◊ mi at mutiu e a s'iscúsiu mi at nau una cosa ◊ fipo ridendhemila a s’iscússiu ◊ lis daent a s'iscuxu consizos malos
2.
dh'as fatu a iscusi miu ◊ nara! nara! o cosa a iscusi est? ◊ a s'iscusi dh'istimu ◊ bido inimigos dendhe a s'iscuxu consizos de cundennados ◊ bufat binu a iscúsia de sa mama ◊ bi l'at nadu a iscuju dae íscios
Cognomi e Proverbi
prb:
mali fatu a iscusi, a claru gei essit
Etimo
ltn.
absco(n)se
Traduzioni
Francese
à voix basse,
en cachette
Inglese
softly,
in secret
Spagnolo
en voz baja,
a escondidas
Italiano
sottovóce,
di nascósto
Tedesco
leise,
heimlich.
orétu , nm: orietu Definizione
su istare a iscoca, abbaidandho a bíere, leandho oru de ccn. o de calecuna cosa (si narat mescamente de is cassadores chi ibertant sa fera, apostaos), de chie ibertat a ccn.
Sinonimi e contrari
abbalestra,
obretu*,
scoca,
serva
Modi di dire
csn:
istare o èssere a o. = oretendhe, abbaidendhe; pònnere s'oretu a unu = zúgherelu a ogru; pònnere a ccn. in orietu = avertire chi istet atentu, a oretu; cassa de oretu = sa chi si faghet apostados isetendhe chi essat o colet sa fera, chi benzat a s'abba, a sa pastura
Frasi
astore malaitu, t'isto a oretu finas chi inoghe che lassas pumas e bicu! ◊ est istadu a oretu tota die, ma neune che li at furadu nudha
Traduzioni
Francese
guet
Inglese
emplacement,
secret watching
Spagnolo
acecho
Italiano
appostaménto,
spiaménto
Tedesco
Aufstellung,
Ansitz
sarchétu , agt, nm: secretu,
segretu,
serchetu Definizione
chi o cosa chi no dh'ischit nemos o solu ccn. o in pagos; nau de unu, chi no iscóviat is cosas
Sinonimi e contrari
cuadu,
segliau
| ctr.
connotu,
ischidu
/
cdh. sicretu
/
lendharzu,
pidanceri
Modi di dire
csn:
èssiri secretu = aguantai is segretus, citiri, no bolli nàrriri su ch'iscít; fàere una cosa a secretu = a iscusi, a s'acua; suspire sos segretos = collireche sos segretos, chircare de ischire sos segretos anzenos; segretu che tródhia (nau de ccn.) = culivala, chi iscóviat, narat totu
Frasi
za ses segretu, chi no ndhe naras mancu a mie prommore ca ti so mama! ◊ tzia Marianna no fiat segreta e sciodhuedhàt is cosas a totu sa bidha ◊ arratza de mulleri segreta: su chi dhi at nau su maridu dh'ant iscípiu prus de binti bixinus!
2.
si mi l'aiat nadu issa, su segretu, l'aia muntesu!◊ toca, isciolli sa chistioni: abbuidandi is sarchetus! ◊ in su radu apo fatu unu secretu: furo e no si ndhe abbizat su padronu!
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
secret
Inglese
secret
Spagnolo
secreto
Italiano
segréto
Tedesco
geheim,
Geheimnis.