dhòe, dhòi , avb, prn: dhue,
dhui,
idhoi Definitzione
foedhu po inditare unu css. logu inue dhue at calecuna cosa, o a inue si movet; coment'e prn. podet inditare css. cosa cun verbos chi suponent coment'e movimentu a una filada, a una bandha
Sinònimos e contràrios
be,
dhia,
dhi 1
Frases
su cras est su mundu prus bellu, sa fantasia dhoi bisat fortuna e saludi ◊ dhoi fut sa genti surruschiendu ◊ in cussu logu dhoi essit cosas màuas ◊ inue dhue at abba frisca? ◊ seu nàsciu in Seulu e dhue seu bíviu ◊ in sa pitzinnia nostra dhue fuit una lughe de incantu ◊ si no dhue pentzat issu pentzaedhoe bosàteros a dhi cricare fémina! ◊ incaraisidhoi a biri! ◊ cessu, curridhoi: ge dh'eus fata!…◊ cumandha e baidhoe! ◊ in su sartu dhue at margianes e sirbones
2.
dhoi fàciu s'acostiada mancai a iscurigadórgiu ◊ no permitit prus a nisciunus de dhui ghetai nudha in cussa terra ◊ ajó ca dhoi andaus nosu!
3.
un'àtera borta pentzadhoe bene a su chi faes! ◊ dhoi càstiu dèu a cussa cosa ◊ a is cosas chi naras tui dhoi creu ◊ dhue ndhe cheret de passiéntzia a dhu cumprèndhere!…
Ètimu
ltn.
illoc(que)
Tradutziones
Frantzesu
y
Ingresu
here,
there,
us
Ispagnolu
aquí,
allí,
ahí,
nos
Italianu
ci,
vi (avb. stato in luògo,
mòto a luògo),
ci (prn.)
Tedescu
dort,
da.
nóis , prn: noso,
nosu Definitzione
prn. de 1ˆ pl. impreau coment'e sugetu de su vrb. o in cumplementos cun is prep. a, cun, po
Sinònimos e contràrios
noisàteros
Maneras de nàrrere
csn:
fimus nois e nois e Frades Badhois = nosu isceti; in nois = in logu nostru
Frases
nois andhamus, nosu abarraus ◊ si faghimus goi est menzus pro nois! ◊ bene pro nois semus andhados a sa festa, a ndhe torrare malàidos! ◊ benide cun nois! ◊ a nosu no s'ant nau nudha ◊ noso no furis una famíllia manna ◊ noso ifuris tre fémminas, andhaiamus a marrare ◊ beni a nois!
2.
in nois si costumat de àtera manera
Ètimu
ltn.
nobis, nos
Tradutziones
Frantzesu
nous
Ingresu
we,
us
Ispagnolu
nosotros
Italianu
nói
Tedescu
wir.
nos , prn Definitzione
prn. de 1ˆ persona pl., est sèmpere cmpl. (indiretu = a nois, po nois/noso, a benefíciu o a dannu nostu), diretu (e si che podet furriare in nosi) e cun verbos pronominales / a/c.: cun ndhe si che podet aunire a fàere nondhe, cun che a noche, cun lu/la a nollu/nolla (e nollos, nollas)
Sinònimos e contràrios
si 4
Frases
feinosí sa gràtzia chi s'alimentu nosi serbat de profetu ◊ nosi daiant su linu e nosi faiamus fardetas ◊ oe no bi andhamus ca no nos andhat bene ◊ si nos dades una manu de azudu bi la faghimus ◊ compà, como nosi ndhe bufaus un'àtera tassa! ◊ cale fogu nos fit brusiendhe totugantu? ◊ custa cosa nos faghet male
2.
andhaiamus a marrare e però gei nosi colaiamus etotu ◊ a nosi pasare, pacu bene!, nosi pasaiamus pacu! ◊ si nos bidides in apretu curride a nos azuare! ◊ Frantzisca nosi cheret bene ◊ po nosi divèrtere nosi poniaus a marrare, a innetiare, a messare…
3.
de su chi amus nadu nos semus zurados puru ◊ nois nos creimus meda ma in prus de una cosa faghimus farta ◊ ite nos creimus, chi est menzus a fàghere gai?! ◊ nondhe andhamus, noche ghiramus
Ètimu
ltn.
nos
Tradutziones
Frantzesu
nous
Ingresu
us
Ispagnolu
nos
Italianu
ci (a noi,
ci)
Tedescu
uns.