ammalliàre , vrb Definitzione
seberare una cosa male, chentza crabbu, chentza gustu
Frases
m'abbàida ite arratza de bestimenta chi si at amalliadu, putzidha! ◊ za ti l'as ammalliada sa cosa, balla!…◊ za si l'at ammalliada, sa fémina, a si leare un'isenta a muzere!…◊ za ti l'as ammalliada s'ora de chircare zente, a mesanote!
Tradutziones
Frantzesu
choisir sans goût
Ingresu
to choose without taste
Ispagnolu
elegir sin gusto
Italianu
scégliere sènza gusto
Tedescu
ohne Geschmack wählen.
cèna 1 , prep: chena 1,
chenas,
chene,
sena* Definitzione
prep. chi s'impreat in sensu de farta, po inditare chi no dhu'est su chi narat su foedhu chi acumpàngiat: s'impreat ma no sèmpere cun sa prep. de (a/c.: chena + pps. si podet nàrrere de css. tempus, siat passau, presente o benidore: sas berbeghes deris sunt abbarradas chena murtas, como sunt chena murtas, cras las amus a lassare chena murtas; deosi su camp. ponet s'infiniu: su letu est chen'e fai)/ andhare chene su tempus, chena s'ora = chentza àere fatu su tempus, innantis de s'ora sua, de s'ora istabbilida, zusta, chentza èssere lómpidu su tempus
Sinònimos e contràrios
censa,
chentza,
sència
Frases
chena cussu no podimus fàghere nudha ◊ ih, so chent'annos chena bídere cristianos! ◊ si as de m'iscúdere, colpa chena dolu! ◊ a passu pianu in terra bae e làssalu su bolu chena fatu! (Cubeddu)◊ chenas isse no si vivet e ne si faghet passos ◊ est abbarrau dies chene essiu a campu ◊ si fiant castiaus in faci chena de isciri ita fai ◊ cena mi cufessare seo un'annu
2.
totu est morinne, donzi frore s'est sicanne chene su tempus ◊ no ti ne annes a iscola chena s'ora!
Tradutziones
Frantzesu
sans
Ingresu
without
Ispagnolu
sin
Italianu
sènza
Tedescu
ohne.
chèntza , prep, cng Definitzione
prep. chi s'impreat in sensu de farta, po inditare chi mancat deunudotu su chi narat su foedhu chi acumpàngiat (s'impreat cun e chentza sa prep. de) e coment'e cng. de prop. subbordinadas de forma implícita o fintzes esplícita cun sa cng. chi / èssere, àere, tènnere + chentza + pps. de vrb. = no + agt.; chentza farta = chentza fàghere a mancu; chentza cussu (css. motivu) = a donzi modu, cussu o no cussu, gai etotu, itl. comùnque, indipendentemente da ciò
Sinònimos e contràrios
cena 1,
censa,
sència
| ctr.
chin
Frases
chentza de cussu no podimus andhare ◊ chentza triballu no si campat ◊ timendhe e chentza timire, nendhe e chentza nàrrere, andhendhe e chentza andhare ◊ ti l'aia fatu chentza cussu, unu piaghere, si mi l'aias nadu
2.
su pipiu est andau a su sartu chentza si ndi sapiri su babbu
3.
su letu est chentza fatu, tenzo sas binzas chentza pudadas, bi tenimus su trigu chentza messadu, sos cómpitos sunt chentza fatos ◊ cussa est maladia chentza connota! ◊ lis dispiaghiat de che iscatzare s'istranzu chentza cumbidadu (S.Patatu)
Ètimu
srd. + itl.
Tradutziones
Frantzesu
sans
Ingresu
without
Ispagnolu
sin
Italianu
sènza
Tedescu
ohne.
ispinnigàdu , agt Definitzione
chi dhi ammancant is prabaristas
Tradutziones
Frantzesu
sans paupières
Ingresu
without eyelid
Ispagnolu
sin párpados
Italianu
sènza pàlpebre
Tedescu
ohne Augenlider.
repulitànu , nm Definitzione
póveru chi no tenet siendha peruna
Sinònimos e contràrios
pagapo
Tradutziones
Frantzesu
indigent
Ingresu
without property (person)
Ispagnolu
pobre
Italianu
nullatenènte
Tedescu
Mittellose.