abbíssi , avb Definitzione a bídere si…, àteru e che brulla!, deo creo! = própiu aici est! Sinònimos e contràrios apichi Frases est andhadu abbissi li torraiant su chi li deviant ◊ andha a sa mandra abbissi Giuanne est murghendhe! ◊ so andhau abbissi la podio mediare ◊ li domandho pàrrere abbissi mi apo a sarvare 2. abbissi at próidu, est!…◊ abbissi li at nau!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu et comment Ingresu yes indeed Ispagnolu pues síclaro, por supuesto Italianu eccóme! Tedescu und ob!

cumàndit! , iscl Definitzione nerit!, netzat!, nade!: foedhu de arrespetu chi si narat cun is mannos, o cun gente chi no si connoschet, candho narant cosa chi no si est cumpréndhia o inténdhia bene cun bene, o po calecuna cosa chi unu si bolet fàere torrare a nàrrere, o coment'e pedindho chi netzant su chi bolent Tradutziones Frantzesu vous dites?, plaît-il? Ingresu I beg your pardon, yes, sir! Ispagnolu ¡Mande! Italianu comandi!, prego! Tedescu Bitte!

éi , avb Definitzione foedhu chi si narat coment'e po adduire a su chi narat o pedit s'àteru, a su chi pregontat: a bortas, contrapuntandho s'àteru chi negat, si faet acumpangiare a nono e candho si arrepitit faet eijei! Sinònimos e contràrios eja, emmo | ctr. nono Maneras de nàrrere csn: dare, torrare su "Chi ei" a unu = bolli a maridu, nau de sa fémina chi arrespundit a s'ómini chi dh'at circada; ei chi est ei! = afirmassione assoluta chi no iscassedhat e ne fartat Frases ei, za est gai! ◊ ei fatu apo! ◊ ei, benendi seus! ◊ eijei, betamindhe una tassa po como! ◊ bai ca ei! 2. li ant dadu su "Chi ei!" e depet andhare a domo de sa fémina ◊ deo chi "Ei!" e isse chi "Nono!" fintzas chi che l'amus furriada in tegadia!… 3. - no b'amus pane! - ei nono: bi ndh'at unu muntone! ◊ - no est abberu cussu! - ei nono: fàula si cheriat! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu oui Ingresu yes Ispagnolu Italianu Tedescu ja.

éja! , avb Definitzione (a/c.: sa tónica /e/, cun totu chi inoghe giughet fatante sa vocale aperta /a/, si pronúnciat serrada coment'e naendho ei etotu) Sinònimos e contràrios ei, emmo, sissa | ctr. nono Frases eja, bi andho mancari no cherfas, puru! ◊ eja, sighi a bufai e bieus s'arrestu!… 2. - Custu bellu triballu no l’as fatu tue? - Eja, deo! ◊ apo nadu chi eja: aite mi torras a dimandhare? ◊ eja, innòi acanta est, própriu asuta de ogus cosa tua! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu oui, Monsieur, c'est comme ça Ingresu yes, sir Ispagnolu si señor Italianu sissignore! Tedescu jawohl.

èmmo, èmmu , avb Definitzione foedhu po fàere a cumprèndhere s'adduimentu arrespondhendho a una pregonta, ma nau cun fortza o fintzes abbetiandho / torrare o dare su Chi emmo = torrai sceda nendi ca ei Sinònimos e contràrios ei, eja, embo | ctr. nono Frases l'apo nadu chi emmo ◊ si ti dant su "Chi emmo" cras ti pones in viàgiu ◊ emmo chi est gai! ◊ emmo, berus est! 2. emmo, emmo, a mi che andho: no che abbarro prus cun bois, inoghe! ◊ emmo, emmo, comente cherzo deo fato! Ètimu ltn. immo Tradutziones Frantzesu oui, bien sûr Ingresu yes, of course Ispagnolu , ciertamente Italianu , certaménte! Tedescu ja gewiß.

, avb: cei, gei, gi, già, giai 1, za Definitzione foedhu impreau meda prus che àteru po giare prus fortza a su chi si narat, po dhu giare coment'e cosa segura, in su sensu de emmo: a bortas tenet valore cuncessivu; giai s'impreat fintzes (ma raru) cun su significau de s'italianu già (tempus passau)/ nàrriri o fai ca giai = nàrriri carei, adduire Frases giai mi dh'ais a nàrrere! ◊ gei est aici! ◊ gei ses a frori, fillu miu!…◊ gei fiat ora!…◊ dèu no timu, ma tui giai! 2. bella gei ses bella, bella e geniosa: ti ses fata a isposa e no ti cojas mai! ◊ gi andu, ma no passu in su mòri! 3. c'est essiu giai de un'ora 4. fait ca giai isconchitendi tantis bortas Ètimu ltn. iam Tradutziones Frantzesu déjà Ingresu already, yes, that’s right Ispagnolu ya Italianu già Tedescu schon.

síssa! , avb: sisse!, sissi! Definitzione foedhu po nàrrere chi ei ma cun prus fortza e mescamente a gente manna o de importu: abbetiandho, arrespondhendho a tzacu, síssidi! / una passada de Sisse!, nosse! = genia de fàere a sa lestra, a aggurgadura, chentza incuru Sinònimos e contràrios eja, emmo | ctr. nosse Frases - Est aberus ca tuis ses su fillu de Deus? - Sissi, tui dh'as nau! ◊ sissi, su meri! ◊ sissi, aici est, si ti praxit! ◊ sissi, mamma: cumandit! 2. - No est aici! - Síssidi, aici est! Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu oui, Monsieur, eh bien oui, c'est comme ça Ingresu yes, sir Ispagnolu ¡sí señor! Italianu sissignóre! Tedescu Jawohl!

«« Torra a chircare