abbíssi , avb Definitzione
a bídere si…, àteru e che brulla!, deo creo! = própiu aici est!
Sinònimos e contràrios
apichi
Frases
est andhadu abbissi li torraiant su chi li deviant ◊ andha a sa mandra abbissi Giuanne est murghendhe! ◊ so andhau abbissi la podio mediare ◊ li domandho pàrrere abbissi mi apo a sarvare
2.
abbissi at próidu, est!…◊ abbissi li at nau!…
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
et comment
Ingresu
yes indeed
Ispagnolu
pues síclaro,
por supuesto
Italianu
eccóme!
Tedescu
und ob!
cumàndit! , iscl Definitzione
nerit!, netzat!, nade!: foedhu de arrespetu chi si narat cun is mannos, o cun gente chi no si connoschet, candho narant cosa chi no si est cumpréndhia o inténdhia bene cun bene, o po calecuna cosa chi unu si bolet fàere torrare a nàrrere, o coment'e pedindho chi netzant su chi bolent
Tradutziones
Frantzesu
vous dites?,
plaît-il?
Ingresu
I beg your pardon,
yes,
sir!
Ispagnolu
¡Mande!
Italianu
comandi!,
prego!
Tedescu
Bitte!
éi , avb Definitzione
foedhu chi si narat coment'e po adduire a su chi narat o pedit s'àteru, a su chi pregontat: a bortas, contrapuntandho s'àteru chi negat, si faet acumpangiare a nono e candho si arrepitit faet eijei!
Sinònimos e contràrios
eja,
emmo
| ctr.
nono
Maneras de nàrrere
csn:
dare, torrare su "Chi ei" a unu = bolli a maridu, nau de sa fémina chi arrespundit a s'ómini chi dh'at circada; ei chi est ei! = afirmassione assoluta chi no iscassedhat e ne fartat
Frases
ei, za est gai! ◊ ei fatu apo! ◊ ei, benendi seus! ◊ eijei, betamindhe una tassa po como! ◊ bai ca ei!
2.
li ant dadu su "Chi ei!" e depet andhare a domo de sa fémina ◊ deo chi "Ei!" e isse chi "Nono!" fintzas chi che l'amus furriada in tegadia!…
3.
- no b'amus pane! - ei nono: bi ndh'at unu muntone! ◊ - no est abberu cussu! - ei nono: fàula si cheriat!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
oui
Ingresu
yes
Ispagnolu
sí
Italianu
sì
Tedescu
ja.
éja! , avb Definitzione
(a/c.: sa tónica /e/, cun totu chi inoghe giughet fatante sa vocale aperta /a/, si pronúnciat serrada coment'e naendho ei etotu)
Sinònimos e contràrios
ei,
emmo,
sissa
| ctr.
nono
Frases
eja, bi andho mancari no cherfas, puru! ◊ eja, sighi a bufai e bieus s'arrestu!…
2.
- Custu bellu triballu no l’as fatu tue? - Eja, deo! ◊ apo nadu chi eja: aite mi torras a dimandhare? ◊ eja, innòi acanta est, própriu asuta de ogus cosa tua!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
oui,
Monsieur,
c'est comme ça
Ingresu
yes,
sir
Ispagnolu
si señor
Italianu
sissignore!
Tedescu
jawohl.
èmmo, èmmu , avb Definitzione
foedhu po fàere a cumprèndhere s'adduimentu arrespondhendho a una pregonta, ma nau cun fortza o fintzes abbetiandho / torrare o dare su Chi emmo = torrai sceda nendi ca ei
Sinònimos e contràrios
ei,
eja,
embo
| ctr.
nono
Frases
l'apo nadu chi emmo ◊ si ti dant su "Chi emmo" cras ti pones in viàgiu ◊ emmo chi est gai! ◊ emmo, berus est!
2.
emmo, emmo, a mi che andho: no che abbarro prus cun bois, inoghe! ◊ emmo, emmo, comente cherzo deo fato!
Ètimu
ltn.
immo
Tradutziones
Frantzesu
oui,
bien sûr
Ingresu
yes,
of course
Ispagnolu
sí,
ciertamente
Italianu
sì,
certaménte!
Tedescu
ja gewiß.
gé , avb: cei,
gei,
gi,
già,
giai 1,
za Definitzione
foedhu impreau meda prus che àteru po giare prus fortza a su chi si narat, po dhu giare coment'e cosa segura, in su sensu de emmo: a bortas tenet valore cuncessivu; giai s'impreat fintzes (ma raru) cun su significau de s'italianu già (tempus passau)/ nàrriri o fai ca giai = nàrriri carei, adduire
Frases
giai mi dh'ais a nàrrere! ◊ gei est aici! ◊ gei ses a frori, fillu miu!…◊ gei fiat ora!…◊ dèu no timu, ma tui giai!
2.
bella gei ses bella, bella e geniosa: ti ses fata a isposa e no ti cojas mai! ◊ gi andu, ma no passu in su mòri!
3.
c'est essiu giai de un'ora
4.
fait ca giai isconchitendi tantis bortas
Ètimu
ltn.
iam
Tradutziones
Frantzesu
déjà
Ingresu
already,
yes,
that’s right
Ispagnolu
ya
Italianu
già
Tedescu
schon.
síssa! , avb: sisse!,
sissi! Definitzione
foedhu po nàrrere chi ei ma cun prus fortza e mescamente a gente manna o de importu: abbetiandho, arrespondhendho a tzacu, síssidi! / una passada de Sisse!, nosse! = genia de fàere a sa lestra, a aggurgadura, chentza incuru
Sinònimos e contràrios
eja,
emmo
| ctr.
nosse
Frases
- Est aberus ca tuis ses su fillu de Deus? - Sissi, tui dh'as nau! ◊ sissi, su meri! ◊ sissi, aici est, si ti praxit! ◊ sissi, mamma: cumandit!
2.
- No est aici! - Síssidi, aici est!
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
oui,
Monsieur,
eh bien oui,
c'est comme ça
Ingresu
yes,
sir
Ispagnolu
¡sí señor!
Italianu
sissignóre!
Tedescu
Jawohl!