acatàre 2 , vrb: catare* Definitzione
fàere a una cata, ladu, ciatu, coment’e candho a una cosa dhi calat unu pesu mannu apitzu
Sinònimos e contràrios
abbullonare,
aggatare,
cerfai,
ischerfare,
ischitzare,
istercare
Tradutziones
Frantzesu
écraser
Ingresu
to crush
Ispagnolu
aplastar
Italianu
schiacciare
Tedescu
quetschen.
aggatàre , vrb Definitzione
fàere a una cata, istrecare, coment'e candho a una cosa (es. istrégiu de làuna) si ponet unu pesu tropu mannu apitzu o si acropat cun cosa grae (es. martedhu): dhu narant po cosas chi no s'istrecant coment'e cosa modhe (comente funt is frutos) ma chi agiúmburant (pagu o meda)
Sinònimos e contràrios
abbugnai,
abbullonare,
acatare 2,
agiumbare,
ammacigai,
atzumbarare,
atzumbonare,
catulare,
cerfai,
ischerfare,
ischertzare,
ischitzare,
strecae
Frases
sa màchina at aggatadu unu botighedhu chi che at dadu a suta
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
écraser
Ingresu
to squash
Ispagnolu
aplastar
Italianu
schiacciare
Tedescu
quetschen.
alladiàe, alladiài , vrb: alladiare Definitzione
fàere ladu, prus fine e prus largu; fàere prus ampru / èssiri o fuedhai alladiau = faedhare a sa lariedhada, illonghiendhe tropu sos sonos
Sinònimos e contràrios
aglianai,
apalisare,
apianare,
arrepranai,
illadiare,
inciatire,
ispianare,
splanai
/
illalgare
| ctr.
ammurudhare,
atuturae
Frases
sa figu de austu si fait sicai, si allàdiat, si allogat e si fait bianca de su tzúcuru
2.
a su piciochedhu no dh'istaint prus is cartzonis e sa mama si dhus at iscosius e alladiaus
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
aplatir
Ingresu
to flatten
Ispagnolu
aplastar
Italianu
appiattire
Tedescu
abplatten.
ammacigài , vrb: ammaciucari,
ammaciugai,
maciugai* Definitzione
pistare unu pagu, fàere a giúmburu, fàere pistadura
Sinònimos e contràrios
abbugnai,
abburrutonare,
aggatare,
atzumbarare,
atzumbonare
Frases
portamu is palas totu ammacigadas fortzendi paris, sentza de podi artziai (Maxia L.)◊ dh'iat donau una punta de pei a sa serra de sa camba e iat iscramiau frighendusí su tretu chi dh'iat ammaciugau ◊ soe benniu po ti ammaciucari
Tradutziones
Frantzesu
écraser,
battre
Ingresu
to bruise,
to crush
Ispagnolu
abollar,
aplastar
Italianu
acciaccare,
pestare
Tedescu
treten auf.
illadiàre , vrb: illadriare,
illatiare Definitzione
fàere ladu, amplu, bàsciu e largu; rfl., nau de ccn., tratènnere a tropu, istentare / pps. illadiadu = nadu de ccn., laredhosu, chi si tratenet tropu nendhe cosas fintzas chentza cabu
Sinònimos e contràrios
alladiae
/
istentae
| ctr.
ammurudhare,
astrínghere
Frases
su cumassu de sa pasta cariada si segat a bículos atundhurados chi s'illàdiant cun su cannone ◊ cussu murútzulu de casu si est illadiadu
2.
cussu canno annat a su logu s'illàdiat e no tenet ammentu de torrare!
3.
dhue fut cuss'illadiadu e no ischia comente mi ne iscabitzulare (Z.Porcu)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
aplatir
Ingresu
to flatten
Ispagnolu
aplastar
Italianu
appiattire
Tedescu
glatt machen.
ischerfàre , vrb: ischerfiare,
iscrefare,
iscrefiare Definitzione
crepare, fàere sa cosa a una cata (istrecada) mescamente cun pesu mannu in pitzu
Sinònimos e contràrios
abbullonare,
acatare 2,
aggatare,
cerfai,
ischitzare,
istercare
Frases
si che daet suta de su càmiu l'ischérfiat che rana! ◊ comente at faladu su pè at ischerfiadu sa figu ◊ sos ovos ruinne dae cudh'artària s'ischerfiaiant a terra ◊ sos boes t'iscréfiant si ti ponent sos pes!
Tradutziones
Frantzesu
écraser
Ingresu
to squash
Ispagnolu
aplastar
Italianu
schiacciare
Tedescu
quetschen.
ischitzàre , vrb Definitzione
crepare, fàere a una cata, istrecare mescamente cun pesu mannu in pitzu; bínchere o isfrutare s'àteru de mala manera, de no si ndhe pòdere prus istrantagiare; foedhandho cun tzacu, est foedhu furriau de ischire (sigomente tenent is primos sonos oguales, ischi)/ i. una fruschedha = afíerela a manera de ndhe fàghere essire sa martza
Sinònimos e contràrios
abbullonare,
acatare 2,
aggatare,
cerfai,
ischerfare,
istercare
/
acacigai,
tilpiare
Frases
si che li daes a suta t'ischitzat che rana, cun totu cussu pesu! ◊ sa mola ischitzat s'olia in su radu, maghinendhe ◊ su prejoneri che passaiat su tempus ischitzendhe tíntula e legendhe totu su chi li ruiat in manos
2.
su piús chi los arrennegat est su d'èssere ischitzados in sa povertade issoro dai graves e odiosos afoghizos
3.
- Cantu at a durare, ocannu, sa festa? - Issos l'ischitzant: a nois no nos narant nudha!
Ètimu
itl.l
skisá
Tradutziones
Frantzesu
écraser
Ingresu
to crush
Ispagnolu
aplastar
Italianu
schiacciare
Tedescu
quetschen.
istercàre , vrb: istrecai,
istrecare,
strecae Definitzione
incracare a forte, faendho pesu o fortzandho, pistare sa cosa a manera de dh'alladiare e crepare; istidhigare apitzu o atesu cosa istrecandhodha; nau de su foedhare, nàrrere cosas chi no si cumprendhent bene, foedhare chentza ischire is cosas
Sinònimos e contràrios
aggatare,
cerfai,
ischerfare,
ischitzare,
istrechedhai
/
strichidhai
/
morrugnare
Frases
chi nd'arruit sa bòvida istrecat totu su chi agatat
3.
ma ita est totu su chi ses istrechendi, totus custus fuedhus chi naras?!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
écraser,
broyer
Ingresu
to grind
Ispagnolu
aplastar,
machacar
Italianu
stritolare
Tedescu
zermalmen.
strecàe, strecài , vrb: istercare* Definitzione
incracare a forte o cun pesu tropu, pistare sa cosa a manera de dha crepare e alladiare / strecai fàuas = contare o istare contandho fàulas
Sinònimos e contràrios
aggatare,
cerfai,
ischerfare,
ischitzare,
istrechedhai
2.
si dha strecais una fàua, is carabbineris!…◊ ma bai, toca, ita mi strecas?!
Tradutziones
Frantzesu
écraser
Ingresu
to crush,
to press
Ispagnolu
aplastar
Italianu
schiacciare
Tedescu
quetschen.