cabòri , nm: caori,
colore,
colori Definitzione
sa diferente bisura chi leat sa lughe, e sa cosa posta in sa lughe, segundu sa longària de s'undha de su ràgiu de sa lughe etotu: sa lughe chi, po s'ogu umanu, tenet un'undha tropu longa o tropu curtza e no si biet; cosa chi serbit a intínghere, a giare unu colore (es. lapis); a logos, arrobba, pannu orrúbiu, fintzes mucadore / genias de colore: arrúbiu, asulu, biaitu, biancu, birde, brundhu, grogu, niedhu, tanadu; genias de grados de unu matessi colore: cotu, gàrrigu, inchesu, craru, irbiaridu, meru, nidu, píchidu, isprammau; genias diferentes de unu matessi colore: arrubiastu, biancàciu, birdànciu, brundixedhu, castangiatzu, cinixali, grogànciu, niedhutzu, porrale, sanguíngiu; colores leaos de calecuna cosa: colore de aera, de arantzu, de binu, de castanza, de chisina, de ferru, de late, de meladidòngia, de paza, de prata, de tzíntzulu, de tzúrfuru; colores chi no si agatant o chi no si podent precisare méngius: colori de brenti de mòngia, de brenti de mamma, de gana maba, de cani fuendi, de càul'e ozu (ma custos duos úrtimos dhos narant po unu colore brutu, mescamente de su biancu), colori de schina de para (chi narant fintzes po colore de castanza)
Maneras de nàrrere
csn:
c. allegru = chi praxit a dhu castiai, de arrobba chi ponit sa genti allirga, giòvuna; c. sériu = colori (de bestimenta) chi pro su prus ponit genti manna o fintzas pagu allirga; èssere in c. malu (nau de genti)= de cara mala, comenti e malàidu
Frases
pòngiat a menti, bufit su piriciou ca dhi fait sàngui e dhi fait atziai cabori a faci! ◊ candu mi obiada nci furriàt su bruncu, ma a mei no mi nci torràt sa faci in colori, balla! ◊ tandho su sindhacau fit in colore de cane fughindhe: bi fit, ma comente a tziu Nemmos!
2.
a su pitzinnu li apo comporadu sos colores ca li serbint pro iscola
3.
bandhant a passu a passu, a chistionu, bestidas de furesi e de colore (A.Casula)◊ su colore fut un'incone de pannu orrúbiu indurau de feta: dhu poniant in conca is féminas po is simanas de festa
4.
ndi dhi depu nai de dógnia cabori!
Ètimu
ltn.
colore(m)
Tradutziones
Frantzesu
couleur
Ingresu
colour
Ispagnolu
color
Italianu
colóre,
colorito
Tedescu
Farbe.
cucuínu 1 , agt Sinònimos e contràrios
biaitu,
sambíngiu,
vírghinu
Terminologia iscientìfica
clr
Tradutziones
Frantzesu
violet
Ingresu
violet
Ispagnolu
color violeta
Italianu
violétto
Tedescu
violett.
intínnu , nm: intinu Definitzione
prus che àteru, su colore de su pilu de un'animale, ma fintzes àteru sinnu (marcu, sinnu in origas) chi serbit a dhu connòschere méngius; colore de calesiògiat cosa
Sinònimos e contràrios
bentina,
ghentinnu*,
manta,
pilu
/
colore
Frases
mi est mancada sa crabita: de intinnu un'ala pinta, fit tzufetada e corruda ◊ connoschiant sos cadhos a s'intinnu ◊ màscios e boes de intinnu lughente as a bídere a mizas
2.
a unu a unu sont cambiandhe intinu cudhos píghidos pilos issipios ◊ no mi aggradat s'intinu chi as seberadu ◊ de ite intinu est su bestire tou? ◊ a s'intinu, cussu est fizu tou!
Tradutziones
Frantzesu
pelage
Ingresu
coat,
plumage
Ispagnolu
manto,
color
Italianu
pelame
Tedescu
Fell.