Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

chentàles , nm pl: chinciales, chintales, chintari 1, chintzales, sintzalis Definitzione s'ora chi cumènciat a pònnere riga faendho die, abbreschendho; su colore sèmpere prus craru chi si biet in s'orizonte candho est acanta a fàere die e fintzes una genia de errigas de diferente colore chi si podent bíere in s'aera faendho die o iscurigandho Sinònimos e contràrios abbréschida, abbreschidorza, abburiadroxu, albore, arborinu, chinta 2, nea, scampiadórgiu, spanigadroxu Maneras de nàrrere csn: a chentales, ponindhe chintales de die, betanno chinciales = orbescendi; sos chintales de su sero = sas umbras comente che abbàssiat e intrat su sole, iscurighendhe; su bentu de sos chentales = bentixedhu de ammengianu a chitzi Frases fit un'iscéntzia pretzisa chei su lugore de sos chentales ◊ cras manzanu, apena a sos chentales, sa nave ti aprontamus pro tucare ◊ no bi at note chi no at chintzales ◊ chintzale ruju a sole… intra linna, pastore! 2. dae sos chintales tuos ses andhadu in terighinos de ispinas Terminologia iscientìfica sdi Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu aube, crépuscule Ingresu dawn, twilight Ispagnolu crepúsculo (matutino, vespertino) Italianu alba, crepùscolo, striature all'orizzónte Tedescu Morgendämmerung, Zwielicht.

ésperu , nm: éspuru, pésperu, vésperu* Definitzione sa funtzione de su merie, in crésia, mescamente cussa de sa die innanti de una festa; merie innanti Sinònimos e contràrios mericedhu, sero Frases fut su éspuru de Pasca e giai luxiant is luxis de su sàbudu ◊ fiat su éspuru de Santaruxi 2. candu si faiat su civraxu, su éspuru bisongiàt de preparai sa linna Tradutziones Frantzesu vêpres Ingresu vespers, evening Ispagnolu víspera, crepúsculo Italianu vèspro Tedescu Vesper, Abend.

interighinadórzu , nm: intrighinadorju, intrighinadorzu Definitzione s'ora chi, apustis intrau su sole, cumènciat a iscurigare, est iscurigandho; in cobertantza, sa becesa, s'úrtimu tempus de sa vida Sinònimos e contràrios immurinadorzu, inchinadorzu, inclinada, interighinada, interinada, intríchinu, irmurinada, iscuricada, iscurigadolzu, murriadrosu | ctr. abbréschida Frases cada sero, a intrighinadorzu, si torrabant a ammamare sos crapitos Terminologia iscientìfica sdi Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu crépuscule Ingresu twilight Ispagnolu crepúsculo Italianu crepùscolo Tedescu Dämmerung.

interinàda , nf: intirinada, intrinada Definitzione s'ora chi s'aera est immurrinandho, cambiandho colore, siat su merie addaghi iscurigat e siat candho est faendho die su mengianu chitzo Sinònimos e contràrios inchinadorzu, inclinada, ingalu, interighinada, interighinadorzu, intríchinu, irmurinada, iscuricada, iscurigadolzu, murriadrosu / cdh. antrinata, intrinata | ctr. abbréschida, scampiadórgiu, spanigadroxu Frases dogni die a s'alvèschere tiu Zanu bessit e torrat sempre a s'intrinada (S.Casu)◊ a dies istat finas a s'intrinada cantendhe ◊ a s'interinada calant sas umbras 2. a s'intrinada de custu manzanu ap'ojadu in carrera una tziedha Terminologia iscientìfica sdi Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu crépuscule, coucher de soleil Ingresu dusk Ispagnolu crepúsculo Italianu crepùscolo, tramónto Tedescu Dämmerung, Sonnenuntergang.

murriadrósu, murriadróxu , nm: ammurriadroxu, murrinadroxu Definitzione parte de sa die candho su sole si ch'est intrau o est acanta a essire Sinònimos e contràrios immurinadorzu, inchinadorzu, interinada, intríchinu, irmurinada, iscuricada, iscurigadolzu | ctr. abbréschida Frases est aproviau a su murrinadroxu ◊ in su murriadroxu de sa vida ogus de nébida càstiant pubas chi adítziu s'iscerant (D.Maccioni)◊ de s'ora de sa nea a su murrinadroxu Terminologia iscientìfica sdi Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu crépuscule Ingresu twilight Ispagnolu crepúsculo Italianu crepùscolo Tedescu Dämmerung.