albòre, albòri , nm: alvore,
arbore,
arbori,
avrore Definitzione
s'ora chi est cumenciandho a fàere die, chi si cumènciat a bíere, a fàere lughe su mengianu
Sinònimos e contràrios
abbréschida,
abbreschidorza,
alboriadórgiu,
chentales,
impodhile,
ispanigada,
nea,
scampiadórgiu,
spanigadroxu
| ctr.
ingalu,
intríchinu,
iscurigantina
Maneras de nàrrere
csn:
ghetai arbori = abbrèschere, comintzare a fàghere die; missa de arbore = missa de chito
Frases
a chitzu a su primu albore est candho si pesat su bachedhu ◊ fendi e no fendi arboris portu su chetzi a moli (P.Siddi)◊ su massaju s'impunnat po arai candu ghetat arbori ◊ est arribbau chitzi chitzi, cumentzendi a fai arboris ◊ in su serenu alvore si coronat su chelu de lizos e de rosas… (M.Bussalay)
Terminologia iscientìfica
sdi
Ètimu
ltn.
albore(m)
Tradutziones
Frantzesu
aube
Ingresu
dawn
Ispagnolu
alba,
amanecer
Italianu
alba
Tedescu
Morgendämmerung.
chentàles , nm pl: chinciales,
chintales,
chintari 1,
chintzales,
sintzalis Definitzione
s'ora chi cumènciat a pònnere riga faendho die, abbreschendho; su colore sèmpere prus craru chi si biet in s'orizonte candho est acanta a fàere die e fintzes una genia de errigas de diferente colore chi si podent bíere in s'aera faendho die o iscurigandho
Sinònimos e contràrios
abbréschida,
abbreschidorza,
abburiadroxu,
albore,
arborinu,
chinta 2,
nea,
scampiadórgiu,
spanigadroxu
Maneras de nàrrere
csn:
a chentales, ponindhe chintales de die, betanno chinciales = orbescendi; sos chintales de su sero = sas umbras comente che abbàssiat e intrat su sole, iscurighendhe; su bentu de sos chentales = bentixedhu de ammengianu a chitzi
Frases
fit un'iscéntzia pretzisa chei su lugore de sos chentales ◊ cras manzanu, apena a sos chentales, sa nave ti aprontamus pro tucare ◊ no bi at note chi no at chintzales ◊ chintzale ruju a sole… intra linna, pastore!
2.
dae sos chintales tuos ses andhadu in terighinos de ispinas
Terminologia iscientìfica
sdi
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
aube,
crépuscule
Ingresu
dawn,
twilight
Ispagnolu
crepúsculo (matutino,
vespertino)
Italianu
alba,
crepùscolo,
striature all'orizzónte
Tedescu
Morgendämmerung,
Zwielicht.
grína, grínas , nf Definitzione
su lugore chi si biet in is àrias, in su fundhale, candho est abbreschendho
Sinònimos e contràrios
grindha,
nea,
riga
Maneras de nàrrere
csn:
pònnere grina, grinas = obrèsciri; mala grina = colore de chie est in cara mala; grina vona = cara bona, in colore, chi istat bene; giambare grina = cambiai bisura
Frases
connòschere ti cheria dae candho grina as postu in s'orizonte ◊ ealla sa grina imprelleada de lentore a prima lughe! ◊ est isetendhe sa grina de unu die prommissu e sonniadu ◊ candho ti pesas, grina, cun su sole chi potat ispannare custos oxos de fumu, de chixina?
2.
cunzat torra sos ojos, perdet grina e si faghet a cara de chixina (P.Casu)◊ de grina det giambare dogni cosa, det alvèschere in coro s'isperàntzia ◊ unu mucatore niedhu l'imbólicat sa cara in grina de chera santa
Sambenados e Provèrbios
smb:
Grina
Terminologia iscientìfica
sdi
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
la clarté de l'aube
Ingresu
the first light of dawn
Ispagnolu
aurora
Italianu
chiaróre dell'alba
Tedescu
Morgendämmerung.