abbréschida , nf: albéschida, alvéschita, arbéschia, arbéschida, arbéscia, arvéschida, avéschida, avréschida Definitzione sa fata de sa die, candho cumènciat a fàere lughe su mengianu, abbreschendho / ctr. a s'iscurigada Sinònimos e contràrios abbreschidorza, abburiadroxu, albore, arborinu, chentales, ispanigada, nea, obbréscida, postarva, scampiadórgiu, spanigadroxu | ctr. ingalu, interinada, intríchinu, iscurigantina, murriadrosu Frases tandho sa vida fit un'avréschida: ma como sa die est finida! ◊ a s'avréschida sa lughe nos dat una die noa Terminologia iscientìfica sdi Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu aube Ingresu dawn Ispagnolu alba, amanecer Italianu alba Tedescu Tagesanbruch, Morgengrauen.

abbreschidórgiu, abbreschidòrza, abbreschidórzu , nm, nf: abbressidorzu, albeschidolza, albeschidolzu, albeschidorza, albeschidorzu, albescidólgiu, albescidórgiu, arbeschidorju, arbeschidorza, arbeschidorzu, arbissidórgiu, arveschidorza, arvescidórgiu, avreschidorju Definitzione s'ora chi cumènciat a fàere die, su mengianu chitzo / a s'arvescidórgiu = ante paxi e luxi, abbreschindhe, faghindhe die Sinònimos e contràrios abbréschida, albore, alboriadórgiu, chentales, nea, obrescidórgiu, scampiadórgiu, spanigadroxu | ctr. ingalu, interinada, intríchinu, murriadrosu Frases sa cosa de papae dha preparant a s'abbreschidorza prima de tzucae a campu ◊ fit a s'ora de albeschidorza ◊ ibbabbu s'est isérghiu in su caminu longu de s'avreschidorju ◊ sa gara cun Tucone e Piras agabbaiat a s'arveschidorza (P.Pillonca)◊ seo andhau s'incràs a mengianu a s'abbreschidórgiu Terminologia iscientìfica sdi Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu aube Ingresu dawn Ispagnolu alba, amanecer Italianu alba Tedescu Tagesanbruch, Morgengrauen.

albòre, albòri , nm: alvore, arbore, arbori, avrore Definitzione s'ora chi est cumenciandho a fàere die, chi si cumènciat a bíere, a fàere lughe su mengianu Sinònimos e contràrios abbréschida, abbreschidorza, alboriadórgiu, chentales, impodhile, ispanigada, nea, scampiadórgiu, spanigadroxu | ctr. ingalu, intríchinu, iscurigantina Maneras de nàrrere csn: ghetai arbori = abbrèschere, comintzare a fàghere die; missa de arbore = missa de chito Frases a chitzu a su primu albore est candho si pesat su bachedhu ◊ fendi e no fendi arboris portu su chetzi a moli (P.Siddi)◊ su massaju s'impunnat po arai candu ghetat arbori ◊ est arribbau chitzi chitzi, cumentzendi a fai arboris ◊ in su serenu alvore si coronat su chelu de lizos e de rosas… (M.Bussalay) Terminologia iscientìfica sdi Ètimu ltn. albore(m) Tradutziones Frantzesu aube Ingresu dawn Ispagnolu alba, amanecer Italianu alba Tedescu Morgendämmerung.

càjamu , nm: càjumu, càmisu, càmixu, càmuju, camúsiu, càmuxu Definitzione genia de bestimentu de su preide po nàrrere sa Missa; fintzes bestimentu fine, longu, de pònnere in pitzu chie trebballat in logu de ispidale, labboratórios, e àteru Sinònimos e contràrios alba 2. fint allevadores ricos e mentovados chi traballaiant in camúsiu biancu che a sos dotores Terminologia iscientìfica bst, prdc Ètimu itl. càmi(s)cio Tradutziones Frantzesu aube (vêtement ecclésiastique) Ingresu surplice Ispagnolu alba Italianu càmice, alba Tedescu Kittel, Meßhemd.

obrescidórgiu, obrescidróxu , nm: arbescidórgiu, orbescidórgiu, orbescidroxu Definitzione s'ora chi est cumenciandho a fàere die Sinònimos e contràrios abbréschida, albore, chentales, ispanigada, nea, scampiadórgiu, spanigadroxu | ctr. iscuricada, murriadrosu Terminologia iscientìfica sdi Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu aube Ingresu dawn Ispagnolu alba, amanecer Italianu alba Tedescu Morgendämme- rung, Tagesanbruch.

«« Torra a chircare