incrèschere , vrb: incresci,
incrèsciri Definitzione
giare ifadu, giare incruescu, ma mescamente sentire calecunu dolore o fintzes unu dannu, unu dispraxere
Sinònimos e contràrios
dispiàghere,
dòlere,
ifadare,
incrudèschere
Frases
non dia chèrrere incrèschere a nisciunu (G.Fiori)◊ aia bisonzu e apo incréschidu
2.
dh'increscit una camba ◊ m'increscit una denti, m'increscint is arrigus
3.
su de no premiare una poesia in calchi cuncursu no devet incrèschere e ne ammutzighilare sos cuncurrentes
Ètimu
itl.
increscere
Tradutziones
Frantzesu
avoir mal,
être désolé
Ingresu
to ache,
to be sorry
Ispagnolu
doler,
lamentar
Italianu
dolére
Tedescu
schmerzen.
pibiàre , vrb: apibiare,
pibinai,
pipinare,
pipiare Definitzione
pigare a unu a pibios, coment'e tenendhondhe làstima o fintzes po delicadesa, pigandho coment'e a losinga: rfl. si narat de chie, cómodu, si chèsciat chentza motivu e si faet a bíere sèmpere discuntentu de sa sorte sua; nau de pigiones, istare a pibios, a píulos
Sinònimos e contràrios
achigulare,
apibiare,
cascaviare,
fiacare,
lastimai,
memulare,
palpare,
pibincai,
spibiai
Maneras de nàrrere
csn:
pibinai un'animali = lassàrelu a meda chentza triballare; pibiare sa carena = parpàresi, risparmiàresi, no fàghere perunu irfortzu; pibinai sali a sa petza (o àteru)= paspiare salipa a sa peta
Frases
a ti àere innotzente cundennadu za cheres pibiadu, poberitu! (M.Murenu)◊ a su mantessi tempus chi lu pibiaiant si ndhe riaiant ◊ si li ponet manu cussa at a chèrrere pibiadu! ◊ est mortu iscatzadu e frundhidu e como totugantos lu pibiant! ◊ no si est pipiau meda in sa cuntentesa: si est dau deretu a traballare ◊ tziu Còsome murghiat sas crapas pipiàndhelas che pitzinnos
2.
ite bella chi ses candho t'intendho pipiandhe! ◊ teniat bisonzu, ma no pediat mai nudha e ne pibiaiat ◊ intendhiat sa voche arta de su pride chi precavat e medas àteras chi pipinavant coment'e rispondhendhe a sas litanias
3.
depiant èssiri obertus is ous de is cardaneras, poita iat inténdiu is pillonedhus pibinendi
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
plaindre
Ingresu
to mourn,
to pity
Ispagnolu
compadecer,
lamentar
Italianu
lamentare,
commiserare
Tedescu
beklagen,
bedauern.
surrungiài , vrb Definitzione
coment'e murrungiare, ma nau in su sensu de si dispràxere, impudare
Sinònimos e contràrios
dispiàchere,
morrugnare
Frases
"Pobidhu miu mi at lassau!", surrúngiat a tretus, fadendusí su signali de sa gruxi ◊ ma dh'apu surrungiau, lah, a si ndi èssi sicada cussa mata de figu! ◊ su chi surrungiàt fiat de no ai pótziu istruncai su vítziu intragnau in cussus logus
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
regretter
Ingresu
to regret
Ispagnolu
lamentar,
sentir
Italianu
rimpiàngere
Tedescu
beweinen,
nachtrauern.