Definitzione Definitzione
Sinònimos e contràrios Sinònimos e contràrios
Maneras de nàrrere Maneras de nàrrere
Frases Frases
Sambenados e Provèrbios Sambenados e Provèrbios
Terminologia iscientìfica Terminologia iscientìfica
Ètimu Ètimu
Tradutziones Tradutziones
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
latóricu, latórigu , nm: latúriche,
latúricu,
latúrighe,
latúrigu,
latúriu Definitzione
tenent custu númene calidades diferentes de una tupighedha linnosa chi bogat unu latighedhu toscosu e faet a iscrafíngiu e a ufradura solu po dhu tocare
Sinònimos e contràrios
laturigheda,
lua,
runtza,
sculacaca,
titímbalu,
tzugnedhu
Frases
paret chi apat sutzadu solu sutzos de latóricu e de reti dae pisturras de súrbile!
Terminologia iscientìfica
rbl, Euphorbia characias, E. helioscopia, E. pithyusa
Tradutziones
Frantzesu
euphorbe
Ingresu
euphorbia
Ispagnolu
tartago mayor,
lechetrezna macho,
lecheriega
Italianu
eufòrbia
Tedescu
Wolfsmilch.
lúa , nf: luba,
luva Definitzione
tenent custu númene calidades diferentes de una tupighedha linnosa chi bogat unu latighedhu toscosu (late catúligu) inue si segat; itesisiat chi nogat a gente e cosa, siat in sensu materiale o morale
Sinònimos e contràrios
latóricu,
tzugnedhu
/
belenu
Maneras de nàrrere
csn:
agru che lua = agru meda; macu che lua = macu ’eretu; fertu a lua = alluau
Frases
bella arroranti sa lua! ◊ ses che unu pische fertu a lua, arrimbambidu de s'illusione!
2.
ant a piòere lua intas sas nues
3.
lua mortale li est currendhe intro sa vena, bochèndheli a pascionu sa carena (A.Porcheddu)◊ onniunu in domo sua istet in límites giustos pro tzessare sos disgustos e de sas limbas sa lua!
Terminologia iscientìfica
rbl, Euphorbia amygdaloides var. semiperfoliata, E. characias, E. lathyris, E. paralias, E. pithyusa, E. segetalis
Ètimu
ltn.
lues
Tradutziones
Frantzesu
euphorbe
Ingresu
euphorbia
Ispagnolu
tartago mayor,
lechetrezna
Italianu
eufòrbia
Tedescu
Wolfsmilch.
magiòre, magiòri , agt, nm: majore,
majori,
mazore,
mezore Definitzione
chi est prus mannu, fintzes de prus importu po calecuna cosa; persona manna, prus antziana, genia de autoridade
Sinònimos e contràrios
| ctr.
minore
Maneras de nàrrere
csn:
carrela mazore = arruga maista, s'arruga prus manna de sa bidha, pruscatotu un'arruga de aintru, de mesu; majore de pardu = bàrdia de su cumonale
Frases
in crésia dh'at fatu acostai a s'artari magiori ◊ a sas úndhighi bi est sa missa mazore ◊ is isposos si addorant ananti de s'artare magiore e cumènciat sa missa
2.
a sos mazores usa su rispetu e cun sos cumpanzos tuos no ti brighes!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Maiore, Majore, Mayore
/
prb:
chie dae prudhedu at a èssere trabbucadore mancu a cadhu mazore lassat de trabbucare
Ètimu
ltn.
maiore(m)
Tradutziones
Frantzesu
plus grand,
plus âgé,
aîné,
majeur
Ingresu
major,
senior,
the eldest,
greater
Ispagnolu
mayor
Italianu
maggióre
Tedescu
Adj.: größer (Komp.),
größte (Sup.),
älter (Komp.),
älteste (Sup.),
bedeutendste (Sup.)