magiòre, magiòri , agt, nm: majore, majori, mazore, mezore Definitzione chi est prus mannu, fintzes de prus importu po calecuna cosa; persona manna, prus antziana, genia de autoridade Sinònimos e contràrios | ctr. minore Maneras de nàrrere csn: carrela mazore = arruga maista, s'arruga prus manna de sa bidha, pruscatotu un'arruga de aintru, de mesu; majore de pardu = bàrdia de su cumonale Frases in crésia dh'at fatu acostai a s'artari magiori ◊ a sas úndhighi bi est sa missa mazore ◊ is isposos si addorant ananti de s'artare magiore e cumènciat sa missa 2. a sos mazores usa su rispetu e cun sos cumpanzos tuos no ti brighes! Sambenados e Provèrbios smb: Maiore, Majore, Mayore / prb: chie dae prudhedu at a èssere trabbucadore mancu a cadhu mazore lassat de trabbucare Ètimu ltn. maiore(m) Tradutziones Frantzesu plus grand, plus âgé, aîné, majeur Ingresu major, senior, the eldest, greater Ispagnolu mayor Italianu maggióre Tedescu Adj.: größer (Komp.), größte (Sup.), älter (Komp.), älteste (Sup.), bedeutendste (Sup.)
mànnu , agt, nm Definitzione chi de misura tenet meda (acumpangiandho un'àteru agt. ndhe esartat sa calidade); chi est créschiu de tempus, chi tenet annos meda e tenet prus abbiléntzia e capia; s'antzianu (o fintzes unu antepassau), chie est intrau in tempus, o fintzes de importu meda, chi cumandhat meda; chie po sa lei tenet in prenu sa responsabbilidade de su dovere e su càrrigu de is diritos / min. mannedhu, mannighedhu, mannixedhu, mannitu Sinònimos e contràrios ancianu / meda, totu / mannoi | ctr. minore, pichicu Maneras de nàrrere csn: donnu m. = mannoi, ajaju, mannedhu, su babbu de su babbu, su babbu de sa mama; grandu m. = mannu mannu; a mannu = candu tenit annus meda; avb.: caminare mannu mannu (nendhe a sa criadura)= iscapai a pei, andai istrantaxu, a solu; mannu debbadas = mannu de carena e de annos, ma chentza cabu, chentza zudíssiu, cun fàghere de criaduras; fai su mannu = pàrreresi mannu, faghere coment'e chi siat mannu; fàgheresi mannu = creirisí meda; frade mannu, sorre manna = de is fradis, de is sorris, su prus mannu; ispaporicau, iscréditu, dispiàchidu, fàtzile (pps., agt) mannu = meda; fàghere o sestare in mannu = pentzai de fai cosas mannas, a meda; èssere die mannu = die arta, fatu die de ora meda; ortaedie mannu = agiummai iscurighendi; iscuricau, arbéschiu mannu = iscurigadu dae meda, fatu die dae meda; atesu mannu = atesu meda; die manna cun die = totaganta die; tènneresi mannu de…= pessàresi de importu; cosas mannas = cosa meda, de importu mannu, de valore (cun ironia, cosa de nudha, de perunu importu, nudha puru); terra manna = continente Frases cust'àrbure manna betat unu càmiu de linna ◊ no isciu cantu fiat mannu s’ortu suu ◊ unu polatu est una domo manna meda ◊ in sa crésia manna bi cabet mesa bidha ◊ sa morte a boghe manna apo a giamare ◊ su prus fuste mannu leo e ti pisto! 2. a lu bídere mannu e bonu comente lu disizades! ◊ mi fatei a mannu òrfanu, connoschindhe a mamma sempre in lutu ◊ ti ses fata manna sentza èssere ◊ riinne e pranghinne si che faghet mannu 3. su generali fut po is sordaus de sa brigata "Babbu mannu"◊ a su mannu no si li negat su cumandhu ◊ su minore depet iscurtare su mannu ◊ drommi puru in sa glória de sos mannos, o cantore allatadu dai sas fadas! (G.Ruju)◊ su chi benit apustis de mei est prus mannu de mei (Ev.) 4. mannu nostru fit recuidu a s'iscurigadorzu e mannedha fit filendhe 5. si ndi bogat de busciaca unu mucadoredhu arrúbiu mannu (B.Lobina)◊ ndh'est ghirau ispaporicau mannu ◊ est dispiàchiu mannu ◊ fit custrinta a istare totacanta manna die subra de su letu 6. ant fatu sas cosas in mannu e si sunt barriados de dépidos ◊ gràssias a Deu frade meu za est fatu in mannu! ◊ a sestare o a pessare in mannu bi semus bonos totu: tocat a bídere a las fàghere, sas cosas! 7. fit fàtzile pro issu a si cuntentare e a si ndhe tènnere mannu pro sa zentória chi l'iscurtaiat ◊ naedhi a mamma tua chi no si fatzat manna, ca seo menzus de issa! 8. deo no lis promminto cosas mannas ◊ cosas mannas at fatu, cussu, frundhidu peri sos tzilleris!… Sambenados e Provèrbios smb: Mannu Ètimu ltn. magnus Tradutziones Frantzesu grand, mûr, adulte, majeur Ingresu large Ispagnolu grande Italianu grande, maturo, adulto, maggiorènne Tedescu groß, reif, erwachsen, Große, Erwachsene.