abbarigàu , avb Definitzione a logos dhu narant po sa die de oe a duas, àteros po duas dies a oe o dinnanteriseru, e fintzes po de oe a tres dies Sinònimos e contràrios daretu, pusticràs / barigadu 2. candu si bieus, cras, pusti cras o abbarigau? Terminologia iscientìfica tpc Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu après-demain Ingresu the day after tomorrow Ispagnolu pasado mañana Italianu dopodomani Tedescu übermorgen.

féltu , pps, agt: fertu Definitzione de fèrrere; nau de unu, chi pecat a conca, chi no est tanti giustu; nau de laore o frutuàriu, chi est guastu, abboau, mantzau; nau de cosa semenada, chi dhue ant postu tropu sèmene (tropu craca e po cussu no faet bona); nau de ccn., fintzes oféndhiu Sinònimos e contràrios colpadu, feridu, ibbecau / istoladu / magangiau / imbàtidu Maneras de nàrrere csn: alivertu = fertu a s'ala (e, in cobertantza, pagu giustu de ciorbedhu, fertu); fertu a sale = salidu tropu; fertu a binu = imbriagu; laore fertu a sèmene = seminau tropu cracu Frases mi so fertu seghendhe linna ◊ at próidu ma de abba no ndhe li at fertu a custa cosa ca zughiat sa domo imbia ◊ che li at iscutu una nae a cambarinu ma no l'at fertu ◊ un'arroghedhu de linna mi est fertu a trempas! 2. est coment'e unu gurtúgliu fertu a morte ◊ custu lori est fertu ◊ custa mela est ferta meda e no est bella a papai ◊ fut fertu a una camba, non podiat prus caminare e perdiat sàmbene 3. a cussu fertu de frade tou no lu podiant lassare in manincómiu?!…◊ ses male fertu peus de unu médiu ca non sentis vilesa ne mancàntzia (V.Congias) 4. custa pedhe est ferta a sale ◊ custu laore est fertu a sèmene ◊ so pensendhe chi tes èssere istadu fertu a binu su mi faedhare gai! ◊ su pipiu mi dh'ant fertu de ogu malu! 5. sa mamma dha difendhet isteressandho unu discursu de difesa in pitzu de is piciocas fertas de is limbas malas Sambenados e Provèrbios prb: chini cantat in mesa o in letu o est macu o est fertu ◊ menzus fertu a balla chi no a machine Tradutziones Frantzesu blessé Ingresu hit, wounded Ispagnolu herido, chiflado, pasado Italianu ferito, colpito Tedescu verletzt.

neciàdu , pps, agt: nenciadu Definitzione de neciare; nau de gente o de cosas prantadas e frutos, chi portat nècias, màncias, guastu, neghe; nau de sa manera de fàere, chi est guasta de sa disonestade / cari nenciada = (nau de fémina príngia) chi portat sa faci coment'e ammarciada, a màncias Sinònimos e contràrios demadu, fràzigu, machinzadu, manciau, néciu, nitziadu, tacadu, tunconidu / currúmpidu, malu | ctr. líaru, sanu / bonu 2. su mese de martu si che leat sos neciados ◊ sa pira est neciada ◊ zuto una dente neciada 3. de s'ànima cuamus sos ispijos chi rifletint su moribbundhu onore neciadu de vilesa e de rancore (A.Porcheddu) Tradutziones Frantzesu blet, carié, corrompu Ingresu rotten Ispagnolu pasado, picado, corrupto Italianu mézzo, cariato, corrótto Tedescu verfault, verdorben, verworfen.

passàdu , pps, agt, nm: passau Definitzione de passare; chi no est prus de como, chi como no dhu’est prus, no si agatat: nau de cosas de papare, chi funt tropu lómpias (frutos) e no tanti bonas, fintzes iscadias (nau de meighinas o àteru chi si che podet passare de no èssere prus bonu); coment'e nm., cosa de àteros tempos, de su tempus innanti de como e mescamente su tempus etotu innanti de como; forma de su vrb. chi inditat tempus innanti de su mamentu chi si foedhat, distintu in duas genias chi inditant una nudh'àteru si no passau (apo fatu, ses andhadu, est torrau, at fuedhau; su pps. giaet solu s'idea de passau, ma si podet nàrrere fintzes po tempus benidore e mescamente s'impreat paris cun is bvrb de èssere e àere), s'àtera inditat unu tempus prus passau a cunfrontu de un'àteru passau puru (aia fatu a candho ses bénnidu tue ◊ fis andhadu tue ca depiat ghirare isse ◊ a s'ora chi tui ti ndi ses pesau babbu tuu fiat giai torrau ◊ iat fuedhau innantis cussu e apustis eus fuedhau nosu): custa segundha genia podet – coment’e forma vrbl. – inditare bisóngiu chi podet èssere de su presente e fintzes de su benidore (a babbu tou li cheriat nessi telefonadu, nessi cras, pro li dare a ischire custa cosa! ◊ custu li cheriat nadu como, no tandho! ◊ tambene si cussu focu ti aiat pótiu caentare su coro!)/ passadu sas bàtoro, passadu sas deghe, passadu mesudie = apustis de is cuatru, de is dexi, de mesadí Sinònimos e contràrios andhau, barigadu, colau, transiu / irfatu | ctr. benidore Frases mi ch'est passada sa die chentza fàghere cosa de zudu ◊ passada sa giaga de su cunzadu, intraiamus in d-unu campu mannu 2. no est ora passada ◊ funt giai is ses e mesu passaras ◊ ch'est mesudie passadu ◊ no fit no fit debbadas custas notes passadas de s'istria su càntigu orrorosu (P.Mossa)◊ sortiaus inie a ballare finas a sas duas passadas de sa note 3. su passadu no torrat prus 4. custa pira, mela, est passada Sambenados e Provèrbios prb: àcua passara non tirat mulinu Tradutziones Frantzesu passé Ingresu past, faded Ispagnolu pasado Italianu passato, scaduto Tedescu vergangen, vorbei, verdorben, faulig, Vergangenheit.

postigràs , avb: pusticràs, pustigràs Definitzione sa die chi benit aifatu de cras, duas dies apustis de oe Sinònimos e contràrios impusticràs, postis Frases oi est su 23, cras su 24 e pustigràs est Paschixedha! ◊ oje in iscola chèglio imparare deretu a lèghere, cras imparo a iscríere e pusticràs sos lúmeros Terminologia iscientìfica tpc Ètimu ltn. post cras Tradutziones Frantzesu après demain Ingresu the day after tomorrow Ispagnolu pasado mañana Italianu dopodomani Tedescu übermorgen.

spuentàu , pps, agt Definitzione de spuentai; chi est tropu cotu, tropu modhe Sinònimos e contràrios ammartitzadu, irfatu 2. sa minestra spuentada no mi praxit própiu! Tradutziones Frantzesu trop cuit Ingresu overcooked Ispagnolu recocido, pasado Italianu scòtto Tedescu zerkocht.

«« Torra a chircare