atzotzàre , vrb Definitzione
guastare, nau de s'ou, agiummai comente a èssere frochiu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
devenir couvi
Ingresu
to go rotten
Ispagnolu
podrirse el huevo
Italianu
diventare barlàccio
Tedescu
faulig werden.
colpàdu , pps, agt, nm: corpadu,
corpau Definitzione
de colpare; guastu po calecuna maladia, nau mescamente de frutuàriu chi s'intostat e sicat in calecunu tretu de su pígiu de fora, a marcu, coment'e chi apat leau cropu; nau solu de ccn., chi no est tanti giustu de conca
Sinònimos e contràrios
arropau,
scutu
/
feltu,
gastu 1
Maneras de nàrrere
csn:
corpadu a mortu = de ndhe mòrrere; corpadu dai sos mortos = tocadu, chi lu at curpidu carchi mortu, chi lu at tocadu zente morta; èssere corpadu a… (cragu, sèmene, machine, àteru) = chi bi ndhe ant postu tropu, tantu meda de nòghere
2.
custa pira, ocannu, est totu corpada ◊ sa néspula de s'ortu meu est totu corpada, no bi ndh'at una bella ◊ de cantu ses colpadu ses ridículu! (Piras)
3.
custu laore est corpadu a sèmene: tropu carcu e no bi faghet bonu! ◊ già che ndh'at colpados, legos e mandrones!
Tradutziones
Frantzesu
frappé,
tavelé
Ingresu
rotten
Ispagnolu
golpeado,
podrido
Italianu
colpito,
guasto,
ticchiolato
Tedescu
geschlagen,
verdorben,
fleckig.
fràzicu , agt, nm: fràzigu Definitzione
nau mescamente de cosas de papare, erbas o linnas, chi est guastu, pudrigau de no aguantare; foedhandho cun tzacu, fatu, chistione
Sinònimos e contràrios
frazigadu,
marcitau,
pordiau
/
cdh. fràcicu
Maneras de nàrrere
csn:
casu fràzigu = casu martzu, fatu; ista fràzigu! = abarra firmu!; iscúdere che fràzicu = iscúdere a mal'istropiadura
Frases
chi siat perfetu in sestu forsi no bi at cristianu: si un'aizu at de sanu, est fràzigu su restu ◊ s'aradu de ferru est totu fràzigu de ruinzu ◊ so che a su frutu fràzicu, chi tenet su colore bellu a fora ◊ muru chi sustenet trae no est fràzigu ne sortu ◊ bi at frommija chi faghet su nidu in sa linna fràziga
2.
ma a ti cheres fàghere sos fràzigos tuos?!…◊ lu depet àere iscutu male: su carrale iscudet che fràzicu!
Ètimu
itl.
fràcico
Tradutziones
Frantzesu
pourri,
putrescent
Ingresu
rotten,
rotting
Ispagnolu
podrido
Italianu
putrefatto,
màrcio,
putrescènte
Tedescu
faul.
loguníu , agt: luguniu Definitzione
nau de s'ou, chi est frochiu o fintzes isciaculadori, guastu; nau de s'ogu, chi est annapau
Sinònimos e contràrios
crochidu,
lanitu,
launiu,
tzotzidu
2.
custos versos lugunios si sorbent in s'aggorru de su coro chene peruna ispera, crochindhe solu zuntas de nàstala (F.Satta)
Tradutziones
Frantzesu
couvé,
fécondé,
couvi,
pourri
Ingresu
brooded,
fertilized,
rotten
Ispagnolu
empollado,
fecundado,
huevo podrido
Italianu
covato,
fecondato,
barlàccio
Tedescu
ausgebrütet,
faul.
neciàdu , pps, agt: nenciadu Definitzione
de neciare; nau de gente o de cosas prantadas e frutos, chi portat nècias, màncias, guastu, neghe; nau de sa manera de fàere, chi est guasta de sa disonestade / cari nenciada = (nau de fémina príngia) chi portat sa faci coment'e ammarciada, a màncias
Sinònimos e contràrios
demadu,
fràzigu,
machinzadu,
manciau,
néciu,
nitziadu,
tacadu,
tunconidu
/
currúmpidu,
malu
| ctr.
líaru,
sanu
/
bonu
2.
su mese de martu si che leat sos neciados ◊ sa pira est neciada ◊ zuto una dente neciada
3.
de s'ànima cuamus sos ispijos chi rifletint su moribbundhu onore neciadu de vilesa e de rancore (A.Porcheddu)
Tradutziones
Frantzesu
blet,
carié,
corrompu
Ingresu
rotten
Ispagnolu
pasado,
picado,
corrupto
Italianu
mézzo,
cariato,
corrótto
Tedescu
verfault,
verdorben,
verworfen.
nesicàu , pps, agt: nesigadu Definitzione
de nesicare; chi portat nésigas, mància, calecunu male
Sinònimos e contràrios
fermiu,
maguladu,
malàdiu,
mantzadu,
mermitu
| ctr.
líaru,
sanu
2.
no est mortu ma est abbarrau nesicau ◊ donzi frúture est nesigada ◊ su mundhu est nesigadu dae mentes umbrosas ◊ fit una cuba chi aia nesigada ◊ tenzo a muzere mia nesigada, sempre a ohis
Tradutziones
Frantzesu
abîmé,
taré
Ingresu
rotten,
faulty
Ispagnolu
podrido,
picado
Italianu
bacato,
guasto,
tarato
Tedescu
verdorben,
ungesund,
gebrechlich.
pordiàu , pps, agt: prodicau,
prudicau,
prudigadu Definitzione
de pordiai, purdiai; chi est guastu / abbarra prodicau! = abarra firmu!, ista síncheru!
Sinònimos e contràrios
fràzicu,
frazigadu,
marcitau
2.
is reticulaus fuant fatus cun palus de linna mesu purdiaus ◊ zuchet sas dentes minujas belle e totu prudicadas
Tradutziones
Frantzesu
pourri
Ingresu
rotten
Ispagnolu
podrido
Italianu
marcito,
putrefatto
Tedescu
verwest,
verfault.
prúdicu , nm: púrdiu Definitzione
su pudrigare, sa cosa pudrigada, sa parte pudrigada
Sinònimos e contràrios
brechinzu,
martzímine,
martzúmene,
prudigore
Frases
carenas chi si abbarrant in prúdicu de passiales de rudiu che làcrimas assutas chi raju de amore mai ant partoriu (L.Loi)◊ cumpudàndhemi in intro mi afumàdico de prúdicu chi no tramudo
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
pourri
Ingresu
rotten
Ispagnolu
podrido
Italianu
màrcio
Tedescu
Faule.
tzotzídu , pps, agt: tzutzidu Definitzione
de tzotzire; nau de s'ou, chi est frochiu o fintzes isciaculadori, guastu; nau de gente, chi est intzimiau, pigau de ccn. male
Sinònimos e contràrios
crochidu
/
incimiau,
sentinau,
temadu,
tunconidu
Tradutziones
Frantzesu
couvé,
couvi,
maladif
Ingresu
brooded,
sickly,
rotten egg
Ispagnolu
empollado,
enfermizo
Italianu
covato,
barlàccio
Tedescu
ausgebrütet,
faules Ei,
faulig.