abbúrbiu , avb: búrbiu Definitzione
a búrbiu = colagola, càrrigu
Sinònimos e contràrios
bràdinu,
inciupidu,
tilchiatílchia,
tiritiri,
triciatrícia
Frases
zuchet su collete de sa camisa abbúrbiu de abba ◊ zira zira, in su mese de agustu, fit abbúrbiu de sudore e s'est postu a pasare ◊ càmbiati sos pinzos, sinono ndhe as a imbèrghere oramala, abbúrbiu comente ses!
2.
abbúrbiu de dolores, m'isto a sàgada, presoneri de unu cras chene isetu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
pourri (fig)
Ingresu
soaked
Ispagnolu
mojado,
empapado
Italianu
màdido,
inzuppato
Tedescu
gebadet,
getränkt.
fràzicu , agt, nm: fràzigu Definitzione
nau mescamente de cosas de papare, erbas o linnas, chi est guastu, pudrigau de no aguantare; foedhandho cun tzacu, fatu, chistione
Sinònimos e contràrios
frazigadu,
marcitau,
pordiau
/
cdh. fràcicu
Maneras de nàrrere
csn:
casu fràzigu = casu martzu, fatu; ista fràzigu! = abarra firmu!; iscúdere che fràzicu = iscúdere a mal'istropiadura
Frases
chi siat perfetu in sestu forsi no bi at cristianu: si un'aizu at de sanu, est fràzigu su restu ◊ s'aradu de ferru est totu fràzigu de ruinzu ◊ so che a su frutu fràzicu, chi tenet su colore bellu a fora ◊ muru chi sustenet trae no est fràzigu ne sortu ◊ bi at frommija chi faghet su nidu in sa linna fràziga
2.
ma a ti cheres fàghere sos fràzigos tuos?!…◊ lu depet àere iscutu male: su carrale iscudet che fràzicu!
Ètimu
itl.
fràcico
Tradutziones
Frantzesu
pourri,
putrescent
Ingresu
rotten,
rotting
Ispagnolu
podrido
Italianu
putrefatto,
màrcio,
putrescènte
Tedescu
faul.
gàstu 1, guàstu , nm, agt Definitzione
genia de dannu, de iscónciu; chi tenet neghe, difetu; s'impreat fintzes coment'e pps. de guastare
Sinònimos e contràrios
dannu,
dissàntara,
iscunsertu,
isente,
istropiadu,
malevadadu
/
cdh. gastatu
/
istrópiu
| ctr.
acónciu,
arràngiu
/
líaru,
sanu
Maneras de nàrrere
csn:
dente guasta = tacada, mantzada; pònnere g. a unu = istrupiai
Frases
at fatu guastu a sa màchina e frimmu s'est a mesu caminu
2.
benie pro azudare una pòvera fémina guasta chi no si podet mòghere! ◊ cussu est guastu de sa nàschida ◊ de candho so rutu, custu bratzu mi est abbarradu guastu ◊ frutuàriu guastu mancu ndhe collas! ◊ custa gafetera guasta no faghet a la pònnere ◊ dhi fiat naschia una pipia guasta
3.
ite mi tantat chi ti ponzo guastu a corpos! ◊ si li lompet a fuste li ponet guastu, a su fizu, arrennegadu male comente fit!
4.
sa banca de fàghere pane mi l'ant guasta poníndhela a donzi cosa
Tradutziones
Frantzesu
dégât,
pourri,
gâté,
détraqué
Ingresu
damage,
breakdown
Ispagnolu
avería (f),
daño,
roto
Italianu
guasto,
inservìbile,
danno
Tedescu
beschädigt,
unbrauchbar,
Schaden.
loguníu , agt: luguniu Definitzione
nau de s'ou, chi est frochiu o fintzes isciaculadori, guastu; nau de s'ogu, chi est annapau
Sinònimos e contràrios
crochidu,
lanitu,
launiu,
tzotzidu
2.
custos versos lugunios si sorbent in s'aggorru de su coro chene peruna ispera, crochindhe solu zuntas de nàstala (F.Satta)
Tradutziones
Frantzesu
couvé,
fécondé,
couvi,
pourri
Ingresu
brooded,
fertilized,
rotten
Ispagnolu
empollado,
fecundado,
huevo podrido
Italianu
covato,
fecondato,
barlàccio
Tedescu
ausgebrütet,
faul.
pordiàu , pps, agt: prodicau,
prudicau,
prudigadu Definitzione
de pordiai, purdiai; chi est guastu / abbarra prodicau! = abarra firmu!, ista síncheru!
Sinònimos e contràrios
fràzicu,
frazigadu,
marcitau
2.
is reticulaus fuant fatus cun palus de linna mesu purdiaus ◊ zuchet sas dentes minujas belle e totu prudicadas
Tradutziones
Frantzesu
pourri
Ingresu
rotten
Ispagnolu
podrido
Italianu
marcito,
putrefatto
Tedescu
verwest,
verfault.
prúdicu , nm: púrdiu Definitzione
su pudrigare, sa cosa pudrigada, sa parte pudrigada
Sinònimos e contràrios
brechinzu,
martzímine,
martzúmene,
prudigore
Frases
carenas chi si abbarrant in prúdicu de passiales de rudiu che làcrimas assutas chi raju de amore mai ant partoriu (L.Loi)◊ cumpudàndhemi in intro mi afumàdico de prúdicu chi no tramudo
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
pourri
Ingresu
rotten
Ispagnolu
podrido
Italianu
màrcio
Tedescu
Faule.