abbúrbiu , avb: búrbiu Definizione
a búrbiu = colagola, càrrigu
Sinonimi e contrari
bràdinu,
inciupidu,
tilchiatílchia,
tiritiri,
triciatrícia
Frasi
zuchet su collete de sa camisa abbúrbiu de abba ◊ zira zira, in su mese de agustu, fit abbúrbiu de sudore e s'est postu a pasare ◊ càmbiati sos pinzos, sinono ndhe as a imbèrghere oramala, abbúrbiu comente ses!
2.
abbúrbiu de dolores, m'isto a sàgada, presoneri de unu cras chene isetu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pourri (fig)
Inglese
soaked
Spagnolo
mojado,
empapado
Italiano
màdido,
inzuppato
Tedesco
gebadet,
getränkt.
fràzicu , agt, nm: fràzigu Definizione
nau mescamente de cosas de papare, erbas o linnas, chi est guastu, pudrigau de no aguantare; foedhandho cun tzacu, fatu, chistione
Sinonimi e contrari
frazigadu,
marcitau,
pordiau
/
cdh. fràcicu
Modi di dire
csn:
casu fràzigu = casu martzu, fatu; ista fràzigu! = abarra firmu!; iscúdere che fràzicu = iscúdere a mal'istropiadura
Frasi
chi siat perfetu in sestu forsi no bi at cristianu: si un'aizu at de sanu, est fràzigu su restu ◊ s'aradu de ferru est totu fràzigu de ruinzu ◊ so che a su frutu fràzicu, chi tenet su colore bellu a fora ◊ muru chi sustenet trae no est fràzigu ne sortu ◊ bi at frommija chi faghet su nidu in sa linna fràziga
2.
ma a ti cheres fàghere sos fràzigos tuos?!…◊ lu depet àere iscutu male: su carrale iscudet che fràzicu!
Etimo
itl.
fràcico
Traduzioni
Francese
pourri,
putrescent
Inglese
rotten,
rotting
Spagnolo
podrido
Italiano
putrefatto,
màrcio,
putrescènte
Tedesco
faul.
gàstu 1, guàstu , nm, agt Definizione
genia de dannu, de iscónciu; chi tenet neghe, difetu; s'impreat fintzes coment'e pps. de guastare
Sinonimi e contrari
dannu,
dissàntara,
iscunsertu,
isente,
istropiadu,
malevadadu
/
cdh. gastatu
/
istrópiu
| ctr.
acónciu,
arràngiu
/
líaru,
sanu
Modi di dire
csn:
dente guasta = tacada, mantzada; pònnere g. a unu = istrupiai
Frasi
at fatu guastu a sa màchina e frimmu s'est a mesu caminu
2.
benie pro azudare una pòvera fémina guasta chi no si podet mòghere! ◊ cussu est guastu de sa nàschida ◊ de candho so rutu, custu bratzu mi est abbarradu guastu ◊ frutuàriu guastu mancu ndhe collas! ◊ custa gafetera guasta no faghet a la pònnere ◊ dhi fiat naschia una pipia guasta
3.
ite mi tantat chi ti ponzo guastu a corpos! ◊ si li lompet a fuste li ponet guastu, a su fizu, arrennegadu male comente fit!
4.
sa banca de fàghere pane mi l'ant guasta poníndhela a donzi cosa
Traduzioni
Francese
dégât,
pourri,
gâté,
détraqué
Inglese
damage,
breakdown
Spagnolo
avería (f),
daño,
roto
Italiano
guasto,
inservìbile,
danno
Tedesco
beschädigt,
unbrauchbar,
Schaden.
loguníu , agt: luguniu Definizione
nau de s'ou, chi est frochiu o fintzes isciaculadori, guastu; nau de s'ogu, chi est annapau
Sinonimi e contrari
crochidu,
lanitu,
launiu,
tzotzidu
2.
custos versos lugunios si sorbent in s'aggorru de su coro chene peruna ispera, crochindhe solu zuntas de nàstala (F.Satta)
Traduzioni
Francese
couvé,
fécondé,
couvi,
pourri
Inglese
brooded,
fertilized,
rotten
Spagnolo
empollado,
fecundado,
huevo podrido
Italiano
covato,
fecondato,
barlàccio
Tedesco
ausgebrütet,
faul.
pordiàu , pps, agt: prodicau,
prudicau,
prudigadu Definizione
de pordiai, purdiai; chi est guastu / abbarra prodicau! = abarra firmu!, ista síncheru!
Sinonimi e contrari
fràzicu,
frazigadu,
marcitau
2.
is reticulaus fuant fatus cun palus de linna mesu purdiaus ◊ zuchet sas dentes minujas belle e totu prudicadas
Traduzioni
Francese
pourri
Inglese
rotten
Spagnolo
podrido
Italiano
marcito,
putrefatto
Tedesco
verwest,
verfault.
prúdicu , nm: púrdiu Definizione
su pudrigare, sa cosa pudrigada, sa parte pudrigada
Sinonimi e contrari
brechinzu,
martzímine,
martzúmene,
prudigore
Frasi
carenas chi si abbarrant in prúdicu de passiales de rudiu che làcrimas assutas chi raju de amore mai ant partoriu (L.Loi)◊ cumpudàndhemi in intro mi afumàdico de prúdicu chi no tramudo
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pourri
Inglese
rotten
Spagnolo
podrido
Italiano
màrcio
Tedesco
Faule.