atzotzàre , vrb Definizione
guastare, nau de s'ou, agiummai comente a èssere frochiu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
devenir couvi
Inglese
to go rotten
Spagnolo
podrirse el huevo
Italiano
diventare barlàccio
Tedesco
faulig werden.
colpàdu , pps, agt, nm: corpadu,
corpau Definizione
de colpare; guastu po calecuna maladia, nau mescamente de frutuàriu chi s'intostat e sicat in calecunu tretu de su pígiu de fora, a marcu, coment'e chi apat leau cropu; nau solu de ccn., chi no est tanti giustu de conca
Sinonimi e contrari
arropau,
scutu
/
feltu,
gastu 1
Modi di dire
csn:
corpadu a mortu = de ndhe mòrrere; corpadu dai sos mortos = tocadu, chi lu at curpidu carchi mortu, chi lu at tocadu zente morta; èssere corpadu a… (cragu, sèmene, machine, àteru) = chi bi ndhe ant postu tropu, tantu meda de nòghere
2.
custa pira, ocannu, est totu corpada ◊ sa néspula de s'ortu meu est totu corpada, no bi ndh'at una bella ◊ de cantu ses colpadu ses ridículu! (Piras)
3.
custu laore est corpadu a sèmene: tropu carcu e no bi faghet bonu! ◊ già che ndh'at colpados, legos e mandrones!
Traduzioni
Francese
frappé,
tavelé
Inglese
rotten
Spagnolo
golpeado,
podrido
Italiano
colpito,
guasto,
ticchiolato
Tedesco
geschlagen,
verdorben,
fleckig.
fràzicu , agt, nm: fràzigu Definizione
nau mescamente de cosas de papare, erbas o linnas, chi est guastu, pudrigau de no aguantare; foedhandho cun tzacu, fatu, chistione
Sinonimi e contrari
frazigadu,
marcitau,
pordiau
/
cdh. fràcicu
Modi di dire
csn:
casu fràzigu = casu martzu, fatu; ista fràzigu! = abarra firmu!; iscúdere che fràzicu = iscúdere a mal'istropiadura
Frasi
chi siat perfetu in sestu forsi no bi at cristianu: si un'aizu at de sanu, est fràzigu su restu ◊ s'aradu de ferru est totu fràzigu de ruinzu ◊ so che a su frutu fràzicu, chi tenet su colore bellu a fora ◊ muru chi sustenet trae no est fràzigu ne sortu ◊ bi at frommija chi faghet su nidu in sa linna fràziga
2.
ma a ti cheres fàghere sos fràzigos tuos?!…◊ lu depet àere iscutu male: su carrale iscudet che fràzicu!
Etimo
itl.
fràcico
Traduzioni
Francese
pourri,
putrescent
Inglese
rotten,
rotting
Spagnolo
podrido
Italiano
putrefatto,
màrcio,
putrescènte
Tedesco
faul.
loguníu , agt: luguniu Definizione
nau de s'ou, chi est frochiu o fintzes isciaculadori, guastu; nau de s'ogu, chi est annapau
Sinonimi e contrari
crochidu,
lanitu,
launiu,
tzotzidu
2.
custos versos lugunios si sorbent in s'aggorru de su coro chene peruna ispera, crochindhe solu zuntas de nàstala (F.Satta)
Traduzioni
Francese
couvé,
fécondé,
couvi,
pourri
Inglese
brooded,
fertilized,
rotten
Spagnolo
empollado,
fecundado,
huevo podrido
Italiano
covato,
fecondato,
barlàccio
Tedesco
ausgebrütet,
faul.
neciàdu , pps, agt: nenciadu Definizione
de neciare; nau de gente o de cosas prantadas e frutos, chi portat nècias, màncias, guastu, neghe; nau de sa manera de fàere, chi est guasta de sa disonestade / cari nenciada = (nau de fémina príngia) chi portat sa faci coment'e ammarciada, a màncias
Sinonimi e contrari
demadu,
fràzigu,
machinzadu,
manciau,
néciu,
nitziadu,
tacadu,
tunconidu
/
currúmpidu,
malu
| ctr.
líaru,
sanu
/
bonu
2.
su mese de martu si che leat sos neciados ◊ sa pira est neciada ◊ zuto una dente neciada
3.
de s'ànima cuamus sos ispijos chi rifletint su moribbundhu onore neciadu de vilesa e de rancore (A.Porcheddu)
Traduzioni
Francese
blet,
carié,
corrompu
Inglese
rotten
Spagnolo
pasado,
picado,
corrupto
Italiano
mézzo,
cariato,
corrótto
Tedesco
verfault,
verdorben,
verworfen.
nesicàu , pps, agt: nesigadu Definizione
de nesicare; chi portat nésigas, mància, calecunu male
Sinonimi e contrari
fermiu,
maguladu,
malàdiu,
mantzadu,
mermitu
| ctr.
líaru,
sanu
2.
no est mortu ma est abbarrau nesicau ◊ donzi frúture est nesigada ◊ su mundhu est nesigadu dae mentes umbrosas ◊ fit una cuba chi aia nesigada ◊ tenzo a muzere mia nesigada, sempre a ohis
Traduzioni
Francese
abîmé,
taré
Inglese
rotten,
faulty
Spagnolo
podrido,
picado
Italiano
bacato,
guasto,
tarato
Tedesco
verdorben,
ungesund,
gebrechlich.
pordiàu , pps, agt: prodicau,
prudicau,
prudigadu Definizione
de pordiai, purdiai; chi est guastu / abbarra prodicau! = abarra firmu!, ista síncheru!
Sinonimi e contrari
fràzicu,
frazigadu,
marcitau
2.
is reticulaus fuant fatus cun palus de linna mesu purdiaus ◊ zuchet sas dentes minujas belle e totu prudicadas
Traduzioni
Francese
pourri
Inglese
rotten
Spagnolo
podrido
Italiano
marcito,
putrefatto
Tedesco
verwest,
verfault.
prúdicu , nm: púrdiu Definizione
su pudrigare, sa cosa pudrigada, sa parte pudrigada
Sinonimi e contrari
brechinzu,
martzímine,
martzúmene,
prudigore
Frasi
carenas chi si abbarrant in prúdicu de passiales de rudiu che làcrimas assutas chi raju de amore mai ant partoriu (L.Loi)◊ cumpudàndhemi in intro mi afumàdico de prúdicu chi no tramudo
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pourri
Inglese
rotten
Spagnolo
podrido
Italiano
màrcio
Tedesco
Faule.
tzotzídu , pps, agt: tzutzidu Definizione
de tzotzire; nau de s'ou, chi est frochiu o fintzes isciaculadori, guastu; nau de gente, chi est intzimiau, pigau de ccn. male
Sinonimi e contrari
crochidu
/
incimiau,
sentinau,
temadu,
tunconidu
Traduzioni
Francese
couvé,
couvi,
maladif
Inglese
brooded,
sickly,
rotten egg
Spagnolo
empollado,
enfermizo
Italiano
covato,
barlàccio
Tedesco
ausgebrütet,
faules Ei,
faulig.