Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

démmu , agt: demu Definitzione chi est intzimiau (nau de gente), guastu (nau de frutuàriu) Sinònimos e contràrios malesanu, mantzadu, neciadu, temadu, tunconidu | ctr. líaru, sanu, síncaru Frases pobidha mia est prena de dolores, si ch'est fata peus de un'arbeghe dema ◊ demu as a èssere tue, ca zeo no seo a cussu tretu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu malsain, véreux Ingresu unhealthy, maggoty Ispagnolu malsano, agusanado, apolillado Italianu malsano, bacato Tedescu kränklich, wurmstichig.

mantzàdu , pps, agt: mantzau Definitzione de mantzare; chi est coment'e brutu de malesa e (nau de frutu) guastu de maladia, de greme, puntura de bobboi, chi tenet neghe, portat mància; nau de ccn., fintzes chi est malu de sentidos e de fatas, chi est intregau a fàere male Sinònimos e contràrios demmu, neciadu | ctr. líaru, sanu 2. zughes sas dentes mantzadas ◊ cust'àrbure est mantzada in su truncu ◊ e chie at a èssere su comporadore chi si che leat sa robba mantzada?! (C.Buttu) 3. de cantu zente so istau in mesu sendhe chi fui netu e no mantzau!… Tradutziones Frantzesu véreux (fruit), taré, toqué (individu), carié (dent) Ingresu carious, maggoty Ispagnolu picado Italianu bacato, cariato Tedescu angefault, verdorben.

méltzigu , agt: métzigu Definitzione chi est coment'e mertzu, guastu Sinònimos e contràrios demmu, maladióngiu, malesanu, mantzadu | ctr. líaru, sanu Frases suta de unu sole méltzigu bides sos disterrados Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu véreux Ingresu maggoty Ispagnolu picado, podrido Italianu bacato, mèzzo màrcio Tedescu wurmstichig, angefault.

nesicàu , pps, agt: nesigadu Definitzione de nesicare; chi portat nésigas, mància, calecunu male Sinònimos e contràrios fermiu, maguladu, malàdiu, mantzadu, mermitu | ctr. líaru, sanu 2. no est mortu ma est abbarrau nesicau ◊ donzi frúture est nesigada ◊ su mundhu est nesigadu dae mentes umbrosas ◊ fit una cuba chi aia nesigada ◊ tenzo a muzere mia nesigada, sempre a ohis Tradutziones Frantzesu abîmé, taré Ingresu rotten, faulty Ispagnolu podrido, picado Italianu bacato, guasto, tarato Tedescu verdorben, ungesund, gebrechlich.

púntu 2 , pps, agt, nm Definitzione de púnghere; nau de frutuàriu, de frutos, o fintzes de linna sicada, chi portat su greme (a sa parte de fora si dhi podet bíere un'istampighedhu); lobighedhu de filu, ispau o àteru deasi, chi si ponet cosindho, o fintzes de cosa téssia / genias de puntu: partziu, píscia píscia de boe, acrigiolu, de abbrodu, chipurru, invanu, prenu, tundhu (supesadu), de duas caras, antigu o a cranciofalle, pei de musca (itl. punto corallo), pisu prenu, de nae (itl. punto erba), de trau (itl. punto raso), biumori (unu puntu biu e s'àteru mortu, chi no si biet), p. de nú Sinònimos e contràrios pipionidu Maneras de nàrrere csn: fàghere p. e mortu = fàghere efetu deretu, fàghere cosa impresse meda, luego, deretu; pàrriri unu procu puntu = nadu de ccn., èssere de pagas peràulas, mudurcu, prus che àteru pro altivesa; p. de nú = zenia de puntu chi costumant sas ricamadoras de Teulada faghindhe mustras "a cumpíngius, a caboniscus, a cruxitas, a pillonedhus, arenadas, su ballu de is pipias" e àteras; betare unu p., carchi p. = cosire (a manu), prus che àteru nadu de cosidura de pagu contu, pagu cosa; tènnere unu p. iscapu = frimmare s'incropada de su filu o de sa lana téssida a manera chi no si che sigat a iscontzare; p. arrele = zenia de puntu de cosidura fata a màchina chi narant fintzas puntu torrau, repuntu de duas caras, mesu puntu Frases sa fruschedha martzida cheret punta pro ndh'essire sa martza ◊ mi at puntu un'ispina ◊ cussa ufradura est ca li at puntu abe 2. isse addaghi disizat una cosa est puntu e mortu! 3. custu corrorinu est totu puntu, béciu ◊ sa linna betza est totu punta ◊ sa fae est totu punta de su babbautzu ◊ no connoscis mancu a filla tua: is ogus puntus portas?! ◊ custa mela est punta intro 4. a sos pantalones lis cheret postu carchi puntu ◊ at cosidu sa tasca cun corrialzu a puntos fitos ◊ m'ispilurtzit totu sa carena: cussus puntus parit ca dhus funt ponendu a mei! ◊ cussa zòvana no est bona a betare unu puntu si zughet carchi iscosiduredha!◊ no ponzas puntu sentza fàghere nodu! 5. non mi dha contais giusta… e tui no naras nudha, ca mi paris unu procu puntu! Tradutziones Frantzesu piqué, véreux Ingresu point, stinged, maggoty Ispagnolu agusanado Italianu punto, punzecchiato, bacato Tedescu gestochen, gestichelt, wurmstichig.

síncaru , agt: sincheru, síncheru Definitzione chi no portat mància e ne pecu, chi no est ammesturau cun àtera cosa, chi est intreu; nau de ccn., chi no est alligru a binu, no at bufau, fintzes chi est onestu, chentza trassas / vinu s. = bonu, chi no est axedu; late s. = chi no dhue ant aciuntu abba; istare síncheru = abarrai firmu Sinònimos e contràrios líaru, santzeru, sanu, sínchidu / cdh. tzíncaru | ctr. demadu, demmu Frases apustis de tanta matana si che agateit síncheru a cudh'ala de riu ◊ cussu no est síncheru de conca: faghet machines! ◊ a sos drogados torret síncheru su coro! ◊ custu tatzone est síncheru ◊ si fis síncheru, Chicu, peste e lua no betaias! ◊ si che essis síncaru dae cue as a fàghere proa! 2. no mi toches: ista síncheru! Ètimu ltn. sincerus Tradutziones Frantzesu intact, naturel Ingresu integral, genuine, unrotten Ispagnolu íntegro, incólume Italianu ìntegro, incòlume, non bacato, genuino Tedescu ganz, unversehrt, echt.

«« Torra a chircare