démmu , agt: demu Definitzione
chi est intzimiau (nau de gente), guastu (nau de frutuàriu)
Sinònimos e contràrios
malesanu,
mantzadu,
neciadu,
temadu,
tunconidu
| ctr.
líaru,
sanu,
síncaru
Frases
pobidha mia est prena de dolores, si ch'est fata peus de un'arbeghe dema ◊ demu as a èssere tue, ca zeo no seo a cussu tretu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
malsain,
véreux
Ingresu
unhealthy,
maggoty
Ispagnolu
malsano,
agusanado,
apolillado
Italianu
malsano,
bacato
Tedescu
kränklich,
wurmstichig.
mantzàdu , pps, agt: mantzau Definitzione
de mantzare; chi est coment'e brutu de malesa e (nau de frutu) guastu de maladia, de greme, puntura de bobboi, chi tenet neghe, portat mància; nau de ccn., fintzes chi est malu de sentidos e de fatas, chi est intregau a fàere male
Sinònimos e contràrios
demmu,
neciadu
| ctr.
líaru,
sanu
2.
zughes sas dentes mantzadas ◊ cust'àrbure est mantzada in su truncu ◊ e chie at a èssere su comporadore chi si che leat sa robba mantzada?! (C.Buttu)
3.
de cantu zente so istau in mesu sendhe chi fui netu e no mantzau!…
Tradutziones
Frantzesu
véreux (fruit),
taré,
toqué (individu),
carié (dent)
Ingresu
carious,
maggoty
Ispagnolu
picado
Italianu
bacato,
cariato
Tedescu
angefault,
verdorben.
méltzigu , agt: métzigu Definitzione
chi est coment'e mertzu, guastu
Sinònimos e contràrios
demmu,
maladióngiu,
malesanu,
mantzadu
| ctr.
líaru,
sanu
Frases
suta de unu sole méltzigu bides sos disterrados
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
véreux
Ingresu
maggoty
Ispagnolu
picado,
podrido
Italianu
bacato,
mèzzo màrcio
Tedescu
wurmstichig,
angefault.
púntu 2 , pps, agt, nm Definitzione
de púnghere; nau de frutuàriu, de frutos, o fintzes de linna sicada, chi portat su greme (a sa parte de fora si dhi podet bíere un'istampighedhu); lobighedhu de filu, ispau o àteru deasi, chi si ponet cosindho, o fintzes de cosa téssia / genias de puntu: partziu, píscia píscia de boe, acrigiolu, de abbrodu, chipurru, invanu, prenu, tundhu (supesadu), de duas caras, antigu o a cranciofalle, pei de musca (itl. punto corallo), pisu prenu, de nae (itl. punto erba), de trau (itl. punto raso), biumori (unu puntu biu e s'àteru mortu, chi no si biet), p. de nú
Sinònimos e contràrios
pipionidu
Maneras de nàrrere
csn:
fàghere p. e mortu = fàghere efetu deretu, fàghere cosa impresse meda, luego, deretu; pàrriri unu procu puntu = nadu de ccn., èssere de pagas peràulas, mudurcu, prus che àteru pro altivesa; p. de nú = zenia de puntu chi costumant sas ricamadoras de Teulada faghindhe mustras "a cumpíngius, a caboniscus, a cruxitas, a pillonedhus, arenadas, su ballu de is pipias" e àteras; betare unu p., carchi p. = cosire (a manu), prus che àteru nadu de cosidura de pagu contu, pagu cosa; tènnere unu p. iscapu = frimmare s'incropada de su filu o de sa lana téssida a manera chi no si che sigat a iscontzare; p. arrele = zenia de puntu de cosidura fata a màchina chi narant fintzas puntu torrau, repuntu de duas caras, mesu puntu
Frases
sa fruschedha martzida cheret punta pro ndh'essire sa martza ◊ mi at puntu un'ispina ◊ cussa ufradura est ca li at puntu abe
2.
isse addaghi disizat una cosa est puntu e mortu!
3.
custu corrorinu est totu puntu, béciu ◊ sa linna betza est totu punta ◊ sa fae est totu punta de su babbautzu ◊ no connoscis mancu a filla tua: is ogus puntus portas?! ◊ custa mela est punta intro
4.
a sos pantalones lis cheret postu carchi puntu ◊ at cosidu sa tasca cun corrialzu a puntos fitos ◊ m'ispilurtzit totu sa carena: cussus puntus parit ca dhus funt ponendu a mei! ◊ cussa zòvana no est bona a betare unu puntu si zughet carchi iscosiduredha!◊ no ponzas puntu sentza fàghere nodu!
5.
non mi dha contais giusta… e tui no naras nudha, ca mi paris unu procu puntu!
Tradutziones
Frantzesu
piqué,
véreux
Ingresu
point,
stinged,
maggoty
Ispagnolu
agusanado
Italianu
punto,
punzecchiato,
bacato
Tedescu
gestochen,
gestichelt,
wurmstichig.