acabbadòre , agt, nm Definitzione
chi o chie che agabbat su malàidu
Sinònimos e contràrios
bochidore
Frases
a su nàrrere, s'acabbadora fit una fémina chi atogaiat sos moribbundhos, che los agabbaiat
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
celui qui provoque la mort par euthanasie
Ingresu
who practises euthanasia
Ispagnolu
quien practica la eutanasia
Italianu
chi pratica l'eutanasia
Tedescu
Sterbehelfer.
acoglidòre , agt, nm: acollidore,
acudhidori,
acuglidori,
collidore,
gullitore Definitzione
chi o chie arregollet cosas a s’atenta o serbit a ndhe arregòllere, o po dha mantènnere chistia
Sinònimos e contràrios
arregollidori
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
ramasseur
Ingresu
picker
Ispagnolu
quien o que recoge
Italianu
raccoglitóre
Tedescu
Sammler.
afinadòre , nm Definitzione
chie, o fintzes aparíciu, che finit unu trebballu, un'òpera, faendhodhi própriu is úrtimas cosas de agiustare
Sinònimos e contràrios
| ctr.
sestadore
Frases
s'última chi leaiat in manu su fozolu de su pane, s'afinadora, chin pagos colpos de cannone li daiat sa fromma giusta
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
finisseur
Ingresu
finisher
Ispagnolu
quien remata
Italianu
rifinitóre
Tedescu
Feinbearbeiter.
aframicosadòre , agt Definitzione
chi mantenet s'àteru a fàmine
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
affameur
Ingresu
starver
Ispagnolu
quien hace pasar hambre
Italianu
affamatóre
Tedescu
Aushungerer.
afrustadòri , nm Definitzione
chie iscudet a frusta
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
fouetteur
Ingresu
whipper
Ispagnolu
quien azota,
fustigador
Italianu
frustatóre
Tedescu
Anpeitscher.
apedicadòre , agt, nm: apeigadore,
apetigadori Definitzione
chi o chie apédicat, chi o chie càtzigat sa cosa, sa gente
Sinònimos e contràrios
abbatigadore
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
oppresseur
Ingresu
trampler
Ispagnolu
quien pisotea
Italianu
calpestatóre
Tedescu
wer zertritt.
apedrigadòre , agt Definitzione
chi leat o iscudet a pedra
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
lapidateur
Ingresu
lapidator
Ispagnolu
quien apedrea
Italianu
lapidatóre
Tedescu
Steiniger.
apretzadòri , nm Definitzione
chie perítziat unu dannu po bíere cantu est, ponet o betat unu prétziu
Sinònimos e contràrios
perissiadore
Frases
est benniu s'apretzadori ca mi ant imputau unu dannu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
estimateur
Ingresu
estimator
Ispagnolu
perito,
quien atribuye un precio
Italianu
estimatóre
Tedescu
Schätzer.
aprovendhadòre , agt Definitzione
chi giaet sa brovendha
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
fourrageur
Ingresu
forager
Ispagnolu
quien da forraje
Italianu
foraggiatóre
Tedescu
Fütterer.
arregollidòri , nm: regoglidore Definitzione
chie arregollet, chie costumat a arregòllere
Sinònimos e contràrios
acoglidore,
collidore
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
ramasseur
Ingresu
picker
Ispagnolu
quien recoge
Italianu
raccoglitóre
Tedescu
Sammler.
bàdhu 1 , iscl Definitzione
foedhu chi donat s'idea de una duda, de una cosa chi s'iat a bòllere ischire = chini scit…, s'incapat…, fortzis…
Sinònimos e contràrios
abbà!,
abbellabbatu,
acabore,
atamore,
badhone,
badhuveru,
chinnicoi,
chissae,
mentecoi,
mih!
Frases
badhu ite pessat! ◊ badhu bidu nos at?! ◊ badhu ite si ndhe at fatu de cuss'ànima bona! ◊ badhu a chie at a tocare! ◊ badhu proite, mi so cumbintu chi carchi cosighedha l'at dassada! ◊ badhu candho bi torras a frorire, Sardigna mea!
2.
a sas primas badhu chi nono, ma abbellu abbellu zente za bi ndh'at a àere
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
qui sait…,
va,
aller savoir (fam)
Ingresu
goodness knows
Ispagnolu
quién sabe
Italianu
chissà
Tedescu
wer weiß.
campadítu, campadítzu , agt Definitzione
chi si dha campat, chi no istat bene meda ma mancu male
Sinònimos e contràrios
campadore,
campadógiu,
campajolu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
qui vivote
Ingresu
who is able to make ends meet
Ispagnolu
quien va tirando
Italianu
che riesce a vívere,
a campare
Tedescu
sich durchs Leben schlagen.
cartéri , nm Definitzione
chie in su giogu minat e giaet is cartas
Ètimu
spn.
cartero
Tradutziones
Frantzesu
qui mêle les cartes
Ingresu
dealer
Ispagnolu
quien baraja las cartas de juego
Italianu
cartaro
Tedescu
Kartengeber.
chertòre , nm Definitzione
chie essit in crica, chie andhat a cricare
Sinònimos e contràrios
circadori
Frases
so chertore de "un'anzone" chi manos iscariotas ant imbertu a s'afetu de sa mama
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
chercheur
Ingresu
seeker
Ispagnolu
quien busca
Italianu
cercatóre
Tedescu
Sucher.
chíe , prn Definitzione
prn. indefiniu, mescamente interrogativu, cun dópiu valore (= cudhu/cudha chi): a bortas si dhi ponet innanti una a solu po no nàrrere su prn. in cuménciu, prus che àteru candho si narant duas cosas diferentes; tenet fintzes su valore prus precisu de chiesisiat, donniunu (e a bortas si aciunghet totu)/ àere, no àere a chie = tènniri, no tènniri genti de pòdiri cumandai, mandai
Sinònimos e contràrios
chine
Frases
chirco a chie mi chircat ◊ chie cheret andhet, chie no cheret mandhet! ◊ bae e nàralu a chie totu bi at!
2.
chie ndhe cheret? ◊ a chie che tenes a ti contivizare? ◊ chie bi aiat, totu, in domo? ◊ chie sezis, totu? ◊ cara de biancu lizu, chie ti at mortu e chie? (B.Licheri)
3.
a chie intrat, a chie essit ◊ chie andhaiat a li tocare sos pisedhos malàidos e chie a lis interpretare sos arcanos ◊ solu a chie teniat dinare is cosas dhas comporaiat in butega ◊ a chie dha pigat in d-una manera e a chie in d-un'átera
4.
bi est s'olia de collire, ma no amus a chie ◊ si tenias a chie, cherias tenta contu tue ◊ si agato a chie, bendho custa cosa
5.
cussa cosa la daent a chie faghet dimandha
Ètimu
ltn.
qui
Tradutziones
Frantzesu
qui
Ingresu
who?
Ispagnolu
quien,
quién?
Italianu
chi,
chi?,
chiùnque
Tedescu
Wer?
circadòri , nm, agt Definitzione
chi o chie essit a cricare, cricat, est cricandho
Sinònimos e contràrios
chertore
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
chercheur
Ingresu
seeker
Ispagnolu
quien busca
Italianu
cercatóre
Tedescu
Sucher.
collidòre , agt, nm: acoglidore*,
cullidore,
gullitore Definitzione
chi o chie faet sa faina de arregòllere, arregollet cosas a s'atenta, a manera de no ndhe perdimentare, a manera de dhas contivigiare
Sinònimos e contràrios
acabidadore,
acabideri,
arregollidori
Frases
custa fémina est una collidora lestra meda, in s'olia: collit cun ambas manos ◊ sos collidores za bi sunt, ma no tenzo bodhidores, a s'olia
Tradutziones
Frantzesu
ramasseur
Ingresu
collector
Ispagnolu
quien recoge
Italianu
raccoglitóre
Tedescu
Sammler.
collocadòre , nm: collocaroi Definitzione
impiegau chi contivígiat sa lista de is disocupaos iscritos e dhos tzérriat candho dhue at dimandha de manodòpera
Frases
filla tua no est torrara ancora de su collocaroi?
Terminologia iscientìfica
prf
Tradutziones
Frantzesu
placeur
Ingresu
clerk (in a labour exchange)
Ispagnolu
quien trabaja en la oficina de empleo
Italianu
collocatóre
Tedescu
Arbeitsvermittler.
frastimajólu , agt, nm: frastimaxolu Definitzione
chi o chie est sèmpere a frastimos, costumat a frastimare
Sinònimos e contràrios
apeomadori,
frastimadore
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
qui profère des imprécations
Ingresu
curser
Ispagnolu
quien impreca
Italianu
imprecatóre
Tedescu
Flucher.
intemòre! , iscl: intimore Definitzione
e ite si!…, bae e crica si!…: dhu narant pruschetotu dudosos timendho ccn. cosa chi podet acontèssere o chi podet èssere acontéssia / intemore si no… = fata si no…, it'abbisóngiu dhoi at de?…
Sinònimos e contràrios
acabore,
atamore
Frases
intimore si sas berbeghes che sunt intradas a su trigu!… Bae e abbàida!◊ intimore si su pitzinnu at tentu dannu, su istentare goi!…
2.
intemore, como, si no che andhades a campu, cun custu fritu! ◊ faghe a imboladura, sa linna: intemore si no est bene assentada!…◊ intemore, como, si no che essides a chircare antunna, a catigare erba ifusta!
Tradutziones
Frantzesu
qui sait,
peut-être
Ingresu
I wonder,
maybe
Ispagnolu
quizás,
quién sabe
Italianu
chissà
Tedescu
wer weiß!.