acasagiài , vrb: acasatzare, acasazare, acasizare, agasagiare, agasajare, agasazare, aggasajare Definitzione arrecire una persona a domo; fàere bonu a cara, a unu, su dhu pigare in cunfidàntzia e delicadesa: nau cun ironia, su contràriu puru Sinònimos e contràrios acatai 1, acogliensiai, acoglire, arretzetare, carinnare, frandhigare Frases apena los at bidos, Mariànzela est falada a los addobiare e acasazare tocàndhelis sa manu ◊ ite birgonza, fiza mea aperindhe sa zanna a denote pro acasazare su pejus de sa bidha! ◊ amicos e connoschentes mi ant acasazau ◊ l'amus aggasajau comente si tocavat a unu paesanu vene torrau ◊ a isse l’ant acasizadu fatèndheli su bellu in cara 2. si li fit incurbiada supra delliriandhe e acasazandhesilu ◊ sos nuscos delicaos de sos calàbriches acasazant sa natura ◊ mi istringhet ambas manos meas e chin sa dresta mi acasazat sa massidha ◊ sas pitzinnas mannitas las pones a passizare sos fizos, a los acasazare 3. sos poledhos, unu mascru e una fémina, si fin acasazandhe 4. mi acasazo deretu a santu Predu chi mi presentet totu sos poetas 5. mi timu chi siat po ponni cancua tàcia noba, po acabbai de acasagiai su logu! (S.A.Spano)◊ sa mama si nci ghetat circhendi de abbratzai a Cristus in sa cruxi: Fillu miu istimau, gei ti ant acasagiau!…◊ chi trigat a sanai pobidhu miu, gei seus acasagiaus!…◊ no fiat unu de bidha, ma castiendidhu aici acasagiau, arrutu, mi pariat chi fessit unu de domu mia etotu Ètimu spn. agasajar Tradutziones Frantzesu loger Ingresu to give, hospitality Ispagnolu acoger, hospedar Italianu ospitare, fare buòna accogliènza Tedescu zu Gast haben, freundlich empfangen.
acasàgiu , nm: acasazu, agasazu Definitzione su arrecire a unu, su dhi fàere bonu a cara, pigandhodhu, ingollendhodhu; fintzes sa cosa chi si presentat o chi si giaet faendho acasàgiu Sinònimos e contràrios acatu, acasazada, acasontzu, acogliéntzia, arrecia, ospedàgiu, tratonzu / frandhigu Frases Beatrice at dadu acasàgiu a Dante candho est andhadu a l'agatare ◊ bellu acasazu faches a sa zente de fora!…◊ sos amicos m'ant fatu unu bellu acasazu ◊ sos balentes de commo nos pintant milli fàvulas inghisias de frassos acasazos chircandhe manicadorjas de oro! 2. cun cussos issudhos in conca sa mama no est atinandhe mancu a fàchere un'acasazu a sos pitzinnos 3. su manzanu de sa festa sas oberajas che falant totu s'acasàgiu a sa chéjia (N.Fadda) Ètimu spn. agasajo Tradutziones Frantzesu accueil Ingresu welcome Ispagnolu acogida, hospitalidad Italianu accogliènza Tedescu Gastfreundschaft.
acàtu , nm: agatu Definitzione su arrecire a unu a domo, su dhi fàere bonu a cara, su dhi àere arrespetu Sinònimos e contràrios acantzu 1, acasàgiu, acatamentu, tratonzu / regualdu, respetu Maneras de nàrrere csn: fai bonu a. a ccn. = collírelu a bonugoro; segai s'a. a unu = mancàreli de rispetu, faedhàreli male Frases est abarrau spantau de s'acatu chi dhi ant fatu candu est andau a domu de issus ◊ su para miu, passau est su tempus de dhi fai acatu! ◊ is amigus dhi ant fatu unu bellu acatu a su libbru chi at pubblicau ◊ a issu dhi at fatu pagu acatu: mancu s'iscannu po si cicire dhi at giau!◊ funt dus piciocus alligrus e de bellu acatu 2. bisonzat de li dare acatu a un'ómine mannu! ◊ mirai de fuedhai de issa cun acatu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu accueil Ingresu welcome Ispagnolu acogida Italianu accogliènza Tedescu Empfang.
aparéntzia , nf: apariéncia, apariéntzia Definitzione su pàrrere de is cosas, is cosas po su chi si parent, su chi si podet bíere chentza dhas iscumbatare; bonu acatu, bonu acasàgiu, sa bona manera de arrecire a unu (fintzes a finta, po sa cumpraxéntzia)/ fai is apariéntzias = fai bonu acasàgiu, fai bèni is cosas chi si bint po fai bella figura (e po cussu nau fintzas in su sensu de unu fai bellu a foras ma pagu sintzillu) Sinònimos e contràrios agherju, parféntzia 2. dhi praxint is apariéntzias ◊ mi dispraxit po cussus chi benint, ma m'intendu mali e apariéntzia meda no ndi potzu fai ◊ de apariéntzias za ti ndhe faghet, mih, si bi andhas: e beni, e sei, e ite cheres, ma totu a finta! ◊ cussa fémina dónnia borta chi mi bit mi fait totu is apariéntzias: mi saludat, mi basat e m'imprassat! Tradutziones Frantzesu apparence, accueil Ingresu appearance, welcome Ispagnolu apariencia, acogida Italianu apparènza, accogliènza Tedescu Anschein, Empfang.