Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

ammarturàu , pps, agt: ammarturiadu, marturau Definitzione de ammarturai; chi est sèmpere malàidu meda Sinònimos e contràrios màlturu / isbagazadu 2. fut ammarturau: de otu annus no si podiat movi de aundi fut crocau ◊ dhu'iat un'ómini ammarturau a is cambas de candu fut nàsciu 3. semus totu ammarturiados de su viazu longu ◊ minadoris e minieras funt una parti manna de s'istória de sa terra nosta ammarturiada Tradutziones Frantzesu infirme Ingresu chronic patient Ispagnolu enfermo crónico Italianu malato crònico Tedescu chronischer Kranker.

crónicu , agt Definitzione nau de male, chi est malu a sanare e sighit Tradutziones Frantzesu chronique Ingresu chronic Ispagnolu crónico Italianu crònico Tedescu chronisch.

incalèschere , vrb Definitzione nau de unu male, impeorare, tirare a tempus longu chentza sanare Sinònimos e contràrios incruai, incrudèschere Ètimu ltn. incalescere Tradutziones Frantzesu aggraver, devenir chronique Ingresu to aggravate Ispagnolu volverse crónica una enfermedad Italianu rincrudire, diventar crònico Tedescu sich verschärfen.

maltóriu , nm: martória, martóriu, martúriu Definitzione prus che àteru si narat po sufrimentu mannu de maladia longa chi indebbilitat e betat a terra, po sa maladia etotu; fintzes sufrimentu chi si afrontat po un'ideale, po una fide: si narat puru po persona màrture / is martúrius = mamudinu, su sonu airadu chi faghent in crésia cun matracas e forrigajolas in chenàbura santa, e fintzas una de sas funtziones Sinònimos e contràrios malturítziu, marturatzoni / màlturu Frases isse sulleviat dogni martóriu 2. su cuntzetu sou no lu negat mancu pro su martúriu, antzis l'at a mannesa e ndhe dat prou 3. fit vetza e ammorgodhata, mesu martúria dae sos nérvios de sos grenucos chi no li reghiant prus ◊ Zesugristu at sanau unu martúriu chi li ant batiu in su letu 4. su mércuis santu alluenta tréixi candelas e is preris apalas de s'altari cantànt is martúrius: a dónnia salmu isturànt una candela Ètimu ltn. marturium Tradutziones Frantzesu affaiblissement, aveulissement Ingresu chronic physical enfeeblement Ispagnolu debilitamiento crónico Italianu infiacchiménto fìsico crònico Tedescu chronische Entkräftung.

màlturu , nm, agt: màrtiru, màrture, màrturi, màrturu Definitzione chie pommore de una fide, de un'ideale afrontat css. sacrifíciu, fintzes de dhue pònnere sa vida; malàidu a meda e tempus meda, malàidu chi no sanat (e mescamente chi dhi at calau paràlisi) Sinònimos e contràrios màrtire, martúgliu / ammarturau, antzuladu, tuglidu 2. timu chi mi tochit a passai sa vida màturu, crocau in su letu ◊ Gesús andàt predichendu s'Evangéliu e sanendu is malàidus e is màrtirus (Ev)◊ in cussos ispidales a si ndh'intendhet boghes de màrtures!…◊ cussa fémina fiat màrtura in su letu Ètimu ltn. martyr Tradutziones Frantzesu martyr, affaibli, aveuli Ingresu martyr, physically enervated, chronically sick Ispagnolu mártir, afectado por una dolencia Italianu màrtire, infiacchito fisicaménte, malato crònico Tedescu Märtyrer, entkräftet, chronischer Kranker.