afiolàre , vrb: afiorare Definitzione
acostire sa terra a calecuna cosa prantada; apretare su fàmene, unu bisóngiu, bènnere fàmene o bisóngiu forte
Sinònimos e contràrios
assacarrare
/
apretai,
sighire
Tradutziones
Frantzesu
presser
Ingresu
to be hot on s.o.’s
Ispagnolu
apremiar,
acuciar (hambre,
otro)
Italianu
incalzare (della fame,
di altro)
Tedescu
bedrängen.
fàmene , nm: fàmine,
fàmini,
fàmmene,
fammi,
fàmmine Definitzione
gana, abbisóngiu de papare, siat coment'e cosa chi si sentit in s'istògomo fatuvatu, coment'e afinamentu candho unu abbarrat unas cantu oras chentza papare, siat coment'e abbisóngiu mannu de chie no tenet cosa a papare de tempus meda o ndhe tenet tropu pagu e no dhi bastat
Sinònimos e contràrios
afinu,
apetitu,
fàmigu,
isaminamentu
Maneras de nàrrere
csn:
bènnere, tènnere, torrare f., batire, pònnere, passare, leare o asseliare su f., catzàresi, tòdhere o bogaisindi su f.; passare, àere passadu f. = sufrire, àere sufriu fàmene po tropu pagu cosa de papare; min. faminedhu = unu pagu de fàmini (nadu in suspu, fàmine meda); bellu fàmini, fàmine bonu = apititu meda; f. cubidu = fàmine chi si tenet e si sufrit de tempus meda; f. a sintzu, a chitu, a ràglia = meda, fàmini de chini est tempus e tempus cun pagu papai; abba pro f. = bufai àcua a su postu de papai; èssere unu mortu de f. = campai in poberesa manna; f. caninu = ispétzia de maladia chi pigat a papai a papai; èssere a f. = tenni pagu cosa de papai; èssere barrivaladu de su f. = èssiri aici tanti de diora sentza de papai de no pòdiri movi mancu is barras; èssere morindhe, tzegu de su f. = tènniri fàmini meda, èssiri famiu, tènniri gana manna de papai
Frases
fàmini fintzas a coi no est fàmini malu ◊ mi at bénnidu fàmine e no apo ispetadu a mesudie a manigare ◊ benide beneitos de babbu meu, ca apo tentu fàmine e mi azis dadu a mandhigare! ◊ ch'est tardu e tenzo fàmine ◊ tota die chentza manigare, so tzegu de su fàmine! ◊ si istas a s'assaza assaza ti leat su fàmine ◊ mi catzaio su fàmine cun sa frúture ◊ unu bellu fàmini… ias a biri ca dh'iant a papai custa cosa!
2.
su fàmini de su gatu chi s'iat papau sa coa a móssius!…◊ nci fiat su fàmini a chintzu ◊ su fàmini de tziu Andriolu, chi si fiat papau sa mola cun su bestiolu ◊ sos annos de sa gherra fint annadas de fàmine, lampu!
3.
est légiu che su fàmini ◊ portat fàcia de fàmine
Sambenados e Provèrbios
prb:
su fàmene no giughet ogos ◊ fàmine no at leze
Ètimu
ltn.
*famen
Tradutziones
Frantzesu
appétit,
faim
Ingresu
appetite,
hunger
Ispagnolu
apetito,
hambre
Italianu
appetito,
fame
Tedescu
Appetit,
Eßlust,
Hunger.
issilicàre , vrb Definitzione
sentire o àere coment'e fàmene, isanimamentu, afinamentu de ànima
Sinònimos e contràrios
schinitzai
Tradutziones
Frantzesu
avoir l'estomac creux
Ingresu
to feel hungry
Ispagnolu
tener hambre
Italianu
sentire languóre,
fame
Tedescu
Hunger haben.
istincàre , vrb Definitzione
torrare a istincu, illangiare meda a fortza de istare chentza papare
Sinònimos e contràrios
apedhuncare,
illanzigare,
irromasire,
isminunchire,
scalaxiri,
slangiri
Frases
s'ómine, si no est istirau a minore, torrat a risu, sa gana li sichit sas códias, istincat e si bufat sos pódhighes ◊ at presu su cabadhu a unu chercu e l'at lassau bíndhichi dies a istincare, pro che li bocare su bíssiu de manicare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
faire la faim
Ingresu
to go hungry
Ispagnolu
adelgazar,
enflaquecer
Italianu
far la fame
Tedescu
hungern.