còna , nf Definitzione
figura, immàgine mescamente de santos, fintzes retratu
Sinònimos e contràrios
bultu,
figura,
incona
Frases
su conaju beniat cun sa bértula e cun sa cona de su santu ◊ si narat chi custa cona at fatu grandhe meràculos ◊ pintas istigas giaras e conas de paghe ◊ bella pintada in cona, de sas fizas fis mastra!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Cona, Conedda
Ètimu
ltn.
eicona
Tradutziones
Frantzesu
image,
icône
Ingresu
image,
ikon
Ispagnolu
imagen
Italianu
immàgine,
figura,
icòna
Tedescu
Bild,
Ikone.
figúra , nf: fregura,
frigura,
friura Definitzione
css. cosa chi si potzat bíere cunsiderada coment'e tratos prus importantes, mescamente coment’e disegnu de pòdere connòschere ite est o ite bolet arrapresentare; arresurtau de unu cumportamentu o fintzes su chi podet pàrrere una cosa in cara de àtere o cun àtere, nau mescamente in sensu bonu (sinono si depet precisare)
Sinònimos e contràrios
cona,
folma,
immàgini
Maneras de nàrrere
csn:
pònnere, no pònnere figura in carchi cosa = pònnere cabu, no pònnere cabu a carchi cosa, fàghere, no fàghere contu de carchi cosa; ómini de figura lègia = ómine feu; frigura giométrica = frigura de forma pertzisa de longària, largúria e/o de artúria de ndhe pòdere medire sa mannària cun fatzilidade; no dh'agguanto sa figura! = no dhu potzu biri!; oi in figura e cras in sepultura = a mòrrere za si faghet impresse!
Frases
su triàngulu est una figura prana a tres àngulos e tres latos ◊ custa figura inditat sa essida da'inoghe
2.
gei seus segurus in custa vida…: oi in figura e cras in sepultura! ◊ no mi paret piús cudhu colore: o tue as cambiadu de figura o non giuas e ti as postu procura!
3.
fit piciocone trízile e, bene sestadu e bestidu a festa, sa freguredha sua la faghiat ◊ si ti ponias a triballare, cantu chi ses ammandronadu, faghias menzus frigura! ◊ cussa est cosa metzana e de frigura no ndhe faghet
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
silhouette,
illustration,
figure
Ingresu
figure
Ispagnolu
figura,
buenmal papel
Italianu
figura
Tedescu
Form,
Gestalt,
Figur.
úpa , nf: aupa Definitzione
genia de umbra, de cosa chi si biet de atesu ma no si cumprendhet bene ite est; fintzes tupa de linna, de matighedhas / esserebbei pro upa (nau de ccn.) = su dhu'èssere po debbadas, no serbire a nudha
Sinònimos e contràrios
puba
/
pantama
/
macra,
moa 1,
tupa
Frases
at bidu un'upa fine fine intrendhe in s'istampa de su frísciu ◊ ti fuent fizos tuos, terr'amada, pro chircare sidhados aterue, apozados a upas de tristesa ◊ si bident sas upas niedhas de sos suerzos ◊ sos minadores parent upas, in miniera
2.
li pariat chi in custu mundhu isse che fit pro upa e chi no giuaiat a nudha
3.
b'at una upa manna de lidone, de arradellu, de iscobalida
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
ombre
Ingresu
shadow
Ispagnolu
sombra
Italianu
sàgoma scura,
ómbra o figura indistinta
Tedescu
Schatten.